TY  - JOUR
T1  - Two 'Double' Dedications at Ephesus and the Beginning of Ptolemaic Control of Ionia
TT  - Efes'te Bulunan İki 'Çifte' Adak ve Ionya'da Ptolemaioslar Kontrolünün Başlaması
AU  - Meadows, Andrew
PY  - 2013
DA  - May
JF  - Gephyra
JO  - GEPHYRA
PB  - Nalan Eda AKYÜREK ŞAHİN
WT  - DergiPark
SN  - 1309-3924
SP  - 1
EP  - 12
VL  - 10
LA  - en
AB  - This paper reconsidersthe texts of two inscriptions found in the Austrian excavations at Ephesus inHanghaus II: IEphesos 199 and SEG 33 942. Proposed restoration of the textssuggests that both stones preserve rare 'double dedications' to both the royal coupleof Ptolemy and Arsinoe, and Sarapis and Isis. Comparison with other knownexamples suggests that these belong to the reign of Ptolemy IV Philopator, not,as has been suggested in the past, to the reign of Ptolemy II. They areevidence for the promulgation of royal cult and the worship of Sarapis andIsis, by senior military officials, perhaps in the years following the Battleof Raphia. The reattribution of these stones to this later period removes anyevidence for Ptolemaic control north of the River Maeander before the ThirdSyrian War.
KW  - Ptolemy IV Philopator
KW  - royal cult
KW  - Sarapis
KW  - Isis
KW  - Ephesos
KW  - Ionia
N2  - Yazar tarafından Ephesos kentinde Avusturya’lı arkeologlar tarafındanHanghaus II kazılarında bulunmuş olan iki adet yazıt yeniden ele alınmaktadır.Yazıtlardan ilki, ilk olarak 1979 yılında Die Inschriften von Ephesos, 2, 199nr. olarak ‘Ptolemaios (Philadelphos) und Arsinoe’ başlığıyla İplikçioğlu’nunnot defterinden ve Knibbe’nin önerileriyle yayımlanmıştır. Daha sonra 1981/2yıllarında Knibbe ve İplikçioğlu tarafından yazıt ‘Ptolemaios und Arsinoe’başlığıyla tekrar ele alınmış ve bu kez yazıta ‘Ptolemaios IV. Philopator(221-204 v. Chr.) und seine (Schwester)gattin Arsinoe. 3. Die Lesung desErhaltenen bleibt ebenso fraglich wie die Ergänzung der Zeile.’ notudüşülmüştür. 1989 yılında yazıt Knibbe, Engelmann ve İplikçioğlu tarafındanyeniden okunmuş ve yazıta yeni okunan harfler eklenmiştir. Aynı yazarlar 1993yılında yazıtı son olarak ele almışlar ve 3. satırına Σ]αράπιδι καὶ [Ἴσιδι]şeklinde yeni okuma önerisi sunmuşlardır. Yazıt son olarak 2010 yılındaAnnalisa Calapà tarafından yeniden ele alınmıştır. Calapà kendinden öncekiokumaların pek çoğunu kabul etmiştir. Meadows söz konusu taşın kırık olmasındankaynaklanan fiziki şartlarını yeniden analiz ederek yeni bir yazı düzeniönermektedir:Calapà 2010, 200:[Βασιλεῖ Πτ]ολεμαί[ωι[καὶ βασιλί]σσηι Ἀρσι[νόηι]Σ]αράπιδι καὶ [Ἴσιδι]Meadows:[Βασιλεῖ Πτ]ολεμαίω[ι][καὶ βασιλί]σσηι Ἀρσι-[νόηι καὶ Σ]αράπιδι καὶ[Εἴσιδι -------------------]Yazar ikinci olarak Knibbe ve İplikçioğlu tarafından 1981/2 yılında‘Isidoros und die Hegemones und Strategen opfern König Eumenes II. undStratoneike’ başlığı altında ilk kez yayımlanan ve 1989 yılında Knibbe,Engelmann ve İplikçioğlu tarafından tekrar ele alınan ve son olarak da yineCalapà tarafından tamamen 1989 yılındaki yayımdan alınan yazıta yeni bir okumaönerisinde bulunmaktadır. Buna göre yazarın tamamlama önerisi ve çevirisişöyledir:βασιλεῖ Πτ[ολεμαίωι]καὶ βασιλί[σσηι Ἀρσι]-[ν]όηι καὶ Σ[αράπιδι καὶ]Εἴσιδ[ι ὁ δεῖνα —]καὶ οἱ ἡγε[μόνες καὶ]οἱ στρατι[ῶται οἱ τε-][τ]αγμένοι [ἐπὶ τῆι][ἄκ]ραι τ[ό]ν [βωμὸν][ἀ]νέθηκαν [ἐπὶ ταῖς]συντελοῦ[μέναιςαὐτοῖς θυ[σίαις].‘Kral Ptolemaios ve kraliçe Arsinoe ile Sarapis ve Isis için [filanca]ve akropolis’te konuşlanan idareci memurlar ve askerler bu altarı onlarınşerefine gerçekleştirilen bir adak olarak diktiler.’ Ephesos’ta akroplistarafındaki aynı binada bulunan iki yazıt olasılıkla aynı buluntu yerindenyeniden kullanım için Hanghaus’a getirilmişlerdir. Harf karakteri bakımından daaynı özellikleri gösteren her iki yazıtta da krali çift ve Isis ile Sarapis’eolmak üzere çifte adak söz konusudur. Yazar makalesinde çifte adakların sözkonusu olduğu ve genel olarak Alexandreia’ya özgü yazıtların bir listesinivermiş ve kendi Ephesos yazıtlarıyla karşılaştırmıştır. Yaptığı karşılaştırmasonucunda yazıtların önceden düşünüldüğü gibi Ptolemaios II değil, PtolemaiosIV Philopator Dönemine tarihlenmesinin uygun olacağı sonucuna varmıştır.Yazıtlar olasılıkla Raphia savaşını müteakiben yazılmışlardır ve III. SuriyeSavaşı öncesi Meandros Nehrinin kuzeyindeki Ptolemaios hâkimiyetine işaretetmektedirler. Bunun yanı sıra yazıtlar Isis ve Sarapis kültünün krali çiftkültüyle birleşmiş olarak Mısır’dan Küçük Asya’daki Ptolemaios karakollarınataşındığının ve kraliyetin üst düzey görevlileri arasında tapınım gördüğünün degöstergesidirler. Söz konusu adakların arkasındaki esas kişi olasılıklaPolybios’a göre bu dönemde önemli Ptolemaios garnizonu olan Ephesos kentindekien kıdemli komutandır. Bu kişi olasılıkla Alexandreia eşrafından biridir.
CR  - R. S. Bagnall, Review of Huss (1976), CE 103, 1977, 185–190.
CR  - E. Breccia, Iscrizioni greche e latine. Service des Antiquités de l'Égypte. Catalogue géneral des antiquités égyptiennes du Musée d'Alexandrie, Cairo 1911(Institut français d'archéologie orientale).
CR  - L. Bricault, Sarapis et Isis, Sauveurs de Ptolémée IV à Raphia, CdE 74, 1999, 334–343.
CR  - L. Bricault, Recueil des inscriptions concernant les cultes isiaques (RICIS), Paris 2005 (Mémoires de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres 31).
CR  - L. Bricault, Sylloge nummorum religionis isiacae et sarapiacae (SNRIS), Paris 2008.
CR  - K. Buraselis, Das hellenistische Makedonien und die Ägäis: Forschungen zur Politik des Kassandros und der drei ersten Antigoniden (Antigonos Mono-pthalmos, Demetrios Poliorketes und Antigonos Gonatas) im Ägäischen Meer und in Westkleinasien. Munich 1982.
CR  - A. Calapà, Due dediche a sovrani Tolemaici da Efeso e l'espansione Tolemaica in Ionia negli anni settanta del III sec. A.C., Studi Ellenistici 24, 2010, 197–210.
CR  - L. Casson, Ptolemy II and the hunting of African elephants, TAPhA 123, 1993, 247–260.
CR  - A. Chaniotis, The divinity of Hellenistic rulers, in: A. Erskine (ed.), A companion to the Hellenistic world Oxford 2003, 431–445.
CR  - W. Clarysse – G. Van der Veken, The eponymous priests of Ptolemaic Egypt. Chronological lists of the priests of Alexandria and Ptolemais with a study of the demotic transcriptions of their names, Leiden 1983 (P. L. Bat. 24).
CR  - P. M. Fraser, Two studies on the cult of Sarapis in the Hellenistic world, OAth 3, 1960, 1–54.
CR  - P. M. Fraser, Ptolemaic Alexandria, Oxford 1972.
CR  - G. Gorre, Les relations du clergé Égyptien et des Lagides d'après les sources privées, Leuven 2009 (Studia Hellenistica 45).
CR  - A. Houghton – C. C. Lorber, Seleucid Coins: A comprehensive catalogue, New York 2002 (The American Numismatic Society).
CR  - W. Huss, Untersuchungen zur Aussenpolitik Ptolemaios' IV, Munich 1976.
CR  - W. Huss, Ägypten in hellenistischer Zeit 332–30 v. Chr., Munich 2001.
CR  - E. Bernand, Inscriptions grecques d'Alexandrie ptolémaı̈que, Cairo 2001.
CR  - A. Bernand, Le Delta égyptien d'après les textes grecs, Cairo 1970.
CR  - A. Bernand – E. Bernand, Les Inscriptions grecques de Philae, Paris 1969.
CR  - D. Knibbe – H. Engelmann – B. İplikçioğlu, Neue Inschriften aus Ephesos XI, ÖJh 59, 1989, Beibl.: cols. 162–238.
CR  - D. Knibbe – H. Engelmann – B. İplikçioğlu, Neue Inschriften aus Ephesos XII, ÖJh 62, 1993, 113–150.
CR  - D. Knibbe – B. İplikçioğlu, Neue Inschriften aus Ephesos VIII, ÖJh 53, 1981/2, 87–150.
CR  - H. Kotsidu, ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ. Ehrungen für hellenistische Herrscher im griechischen Mutterland und in Kleinasien unter besonderer Berücksichtigung der archäologischen Denkmäler, Berlin 2000.
CR  - E. Lanciers, Die Vergöttlichung und die Ehe des Ptolemaios IV. und der Arsinoe III., AfP 34, 1988, 27–32.
CR  - T. Landvatter, The Serapis and Isis coinage of Ptolemy IV, AJN 24, 2012, 61–90.
CR  - C. C. Lorber – F. L. Kovacs, A Ptolemaic mint at Soli: a tale of two magistrates, SM 47, 1997, 92–99.
CR  - E. Lupu, A New Look at Three Inscriptions form Jaffa, Jerusalem, and Gaza, SCI 22, 2003, 193–202.
CR  - J. McKenzie, The Architecture of Alexandria and Egypt, c. 300 B.C. to A.D. 700, New Haven/Conn. 2007.
CR  - A. Momigliano, A new date for the battle of Andros, CQ 44, 1950, 107–116.
CR  - W. Orth, Königlicher Machtanspruch und städtische Freiheit: Untersuchungen zu den politischen Beziehungen zwischen den ersten Seleukidenherrschern (Seleukos I., Antiochos I., Antiochos II.) und den Städten des westlichen Kleinasien, Munich 1977.
CR  - A. Bernand, Pan du Désert, Leiden 1977.
CR  - S. Pfeiffer, Herrscher- und Dynastiekulte im Ptolemäerreich. Systematik und Einordnung der Kultformen, Munich 2008 (Münchener Beiträge zur Papyrusforschung und Rechtsgeschichte, Bd. 98).
CR  - J. Quaegebeur, Documents concerning a cult of Arsinoe Philadelphos at Memphis, JNES 30/4, 1971, 239–270.
CR  - M. Strack, Inschriften aus ptolemäischer Zeit, AfP 2, 1903, 537–561.
CR  - J. Pouilloux – G. Roux – P. Roesch – J. Marcillet-Jaubert, Salaminia de Chypre XIII. Testimonia salaminia 2: Corpus épigraphique, Paris 1987.
CR  - A. Bernand, De Thèbes à Syène, Paris 1989.
CR  - M. N. Tod, A Bilingual dedication from Alexandria, JEA 28, 1942, 53–58.
CR  - J. C. Walters, Egyptian religions in Ephesos, in H. Koester (ed.), Ephesos, metropolis of Asia: an interdisciplinary approach to its archaeology, religion and culture, Cambridge 1995, 281–306.
UR  - https://dergipark.org.tr/en/pub/gephyra/issue//194046
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/588604
ER  -