TY - JOUR TT - Fıkıh-Kültür İlişkisi Bağlamında Kadın ve Hukuku AU - Yıldırım, Mustafa PY - 2016 DA - November DO - 10.15745/da.268684 JF - Dini Araştırmalar JO - THE JOURNAL OF RELIGIOUS STUDIES PB - Motif Yayıncılık WT - DergiPark SN - 1301-966X SP - 37 EP - 63 VL - 19 IS - 49 KW - Woman KW - Fıqh KW - Quran KW - Culture KW - Islam N2 - Cumhuriyet döneminde kadının sosyal hayatın içine daha fazlagirmesi, önceki dini ya da sosyal anlayış ve uygulamaların tenkit vedeğerlendirilmesini de beraberinde getirmiştir. Bu tenkit ve değerlendirmelerdaha çok İslam dininin kadına bakışı üzerinde yoğunlaşmış ve bu hususla ilgiliolumsuzlukların hemen tamamı İslam dinine yüklenmiştir. Basın yayınorganlarından ders kitaplarına varıncaya kadar hemen her yerde İslam dininehaksız ve bilimsel olmayan ithamlar yapılmıştır. Bazı bilim adamlarımız dasavunmacı bir yaklaşımla konuyu ele alan bilimsel makale ve kitaplaryayınlamışlardır. Fakat yaşanmış tarihi tecrübeler ve gerçek hayattayaşananlarla bu eserlerde yazılanların çok örtüşmediği de bir vakıadır. Buçelişkinin bir usûl hatasından kaynaklandığı kanaatindeyiz. Sözünü ettiğimiz ve hatalı olarak nitelediğimiz“usûl” meselesi aslında günümüz İslam algısı açısından da geçerlidir. Kadın vehukuku ile ilgili Kur’an ve sahih sünnette eleştiri konusu edilen hususlar,tarihi bağlar ve şartlar dikkate alınarak incelendiğinde sorun olmaktançıkmaktadır. Müçtehitler farklı şartlarda farklı hükümler çıkarmışlar,gerektiğinde zamanın icaplarına göre hükümleri değiştirebilmişlerdir. Dolayısıylafıkhi hükümler dinin kendisi değil, insan üretimi olan dini yorumlardır.Fıkıhtaki kadın hukuku ile ilgili hükümleri genel bir bakışla incelediğimizde,hâkimlik yapmaktan devlet başkanı olmaya, şahit olmaktan boşanma davası açmaya,velayetten vesayete, kocasına itaatten aile ilişkilerine kadar pek çok konudaçok farklı hükümlerle karşılaşırız. Bu hükümler günümüz şartlarında makulolmayabilir. Bunları o günün şartları çerçevesinde değerlendirmek gerekir. Ziraher dönemin, coğrafyası, kültürü, imkân ve ihtiyaçları farklıdır. Mezheplerinfarklılığının ana sebeplerinden biri de budur. O halde kadın hukukuyla ilgilibugün için olumsuz görülen bazı hükümleri bu çerçevede değerlendirmek ve İslamdinine mal etmemek gerekir. Biz bu çerçevedekonuyla ilgili düşüncelerimizi ortaya koymaya çalışacağız. CR - • Ali, Kecia (2015). Cinsel Ahlak ve İslam. Çev. A. Bülent Baloğlu, İstanbul: İletişim. CR - • Abduh, Muhammed (1980). A'malu'l-Kamileti li'l-İmami Muhammed Abduh. Beyrut, II: 94-95. CR - • Abdulhalim Ebu Şakka (ty). “Tahriru’l-Mer’e”. İslam Kadın Ansiklopedisi. Çev. Şaban Haklı & Fethi Güngör, I, 44. İstanbul. CR - • Apaydın, Yunus (1994). "İslam Hukukunun Konumlandırılması". Yeni Dünya. Nisan, S.7. CR - • Barlas, Asma (2014). “Müslüman Kadınlar ve Baskı: Kur’an’dan Yola çıkan Özgürlük Okuması”. İslami Feminizmler. Der. Zahra Ali, Çev. Öykü Elitez, İstanbul: İletişim, 65-90. CR - • İbn Aşur, Muhammed Tahir (1984). et-Tahrir ve’t-Tenvîr. Tunus. CR - • Lamrabet, Asma (2014). “Özcülüğün Reddi ile Müslüman Düşüncenin Radikal Reformu Arasında”. İslami Feminizmler. Der. Zahra Ali, Çev. Öykü Elitez, İstanbul: İletişim, 51-65. CR - • Mansurizade Said (1330). "Taaddüd-i Zevcat İslamiyette Men' Olunabilir". İslam Mecmuası. C. I, S.8: 233-238. CR - • Muhammed Seyyid Tantâvî (1998). et-Tefsîru’l-Vasît li’l-Kur’âni’l-Kerîm. Kahire. CR - • Reşit Rıza (1990). Tefsiru’l-Menâr. Mısır. CR - • Şefkatli Tuksal, Hidayet (2000). Kadın Karşıtı Söylemin İslam Geleneğindeki İzdüşümleri. Ankara: Kitabiyat Yayınları. CR - • et-Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd (2000). Câmiu’l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’an. Mısır. CR - • Vehbe Zuhaylî (1422). et-Tefsiru’l-Vasît. Dımaşk. UR - https://doi.org/10.15745/da.268684 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/235339 ER -