TY - JOUR TT - Halk Biliminin İşlevsel Çözümleme Modellerine Göre Yâran Geleneği AU - Cerrahoğlu, Münir PY - 2016 DA - December JF - Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi JO - CAKU JISS PB - Cankiri Karatekin University WT - DergiPark SN - 1309-3738 SP - 543 EP - 558 VL - 7 IS - 1 KW - Functional analysis model KW - yaran tradition KW - Cankiri folk culture. N2 - Çankırı, kökleri çok eskilere dayanan geleneksel kültürün korunup tüm canlılığıyla yaşatıldığı yörelerimizden biridir. Çankırı’nın geleneksel kültürünün altın halkalarından birini oluşturan halkalardan biri ise yâran geleneğidir. Yâran hem şekil, yapı ve içerik özellikleri hem de oluşma, işlev ve fonksiyon özellikleri açısından kültürel aktarım bağlamında işlevsel teoriyle ilişkilendirilebilir. Bağlam merkezli halk bilimi kuramlarından biri olan işlevsel teori, halkbilimi çalışmalarında edebî yaratmalara ve kültürel olgulara bakış açısını oldukça genişletmiş, halkbilimi unsurlarının iyi tanınması ve değerlendirilmesi açısından geniş bir yorumlama imkânı kazandırmıştır. Bu bağlamda Yâran geleneğinin kültürel aktarımdaki önemi “işlevsel teori” ışığında bilimsel açıdan ele alınması ve değerlendirilmesi Çankırı yâran geleneği ile ilgili halkbilimi çalışmalarına katkı sağlayacaktır. CR - Absarılıoğlu, A. (2004). “Âhilik Teşkilatı ve Yâran Meclisleri İle İlişkisi”, Yâran Kültürü ve Çankırı, T.C. Çankırı Valiliği II. Çankırı Kültürü Bilgi Şöleni Bildirileri, 17-18 Eylül 2004, Çankırı CR - Absarılıoğlu, A. (2012). Dünya Kültür Mirasımız Yâran, Çankırı: Çankırı Valiliği Yayınları. CR - Bascom, W. R. (2010). “Folklorun Dört İşlevi”. (Çeviren: Ferya ÇALIŞ). Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 2. (Editör: M. Öcal OĞUZ ve Selcan GÜRÇAYIR), Ankara: Geleneksel Yayınları. CR - Başer, T. (?). Çankırı Karatekin Uluları. Ankara: Ajans Türk Matbaası CR - Başgöz, İ. (1996). “Protesto: Folklorun Beşinci İşlevi (Fonksiyonu)”. Folkloristik: Umay Günay Armağanı, Haz.: Özkul Çobanoğlu-Metin Özarslan. Ankara: Feryal Matbaası. CR - Cerrahoğlu, M. (2012). “Âşık Edebiyatında Eleştiri/ Çukurovalı İki Aşığın (Âşık Feymanî ve Âşık İmamî) Sözde Ermeni Soykırımına Cevabı”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı: 20, s. 285-294, Cilt: 9, Yıl: 2012. CR - Çağatay, N. (1996). “Ahiliğin Ortaçağ Anadolu Toplumuna Etkileri”, I. Uluslararası Ahilik Kültürü Sempozyumu Bildirileri, Ankara: TC. Kültür Bakanlığı Yayınları. CR - Çobanoğlu, Ö. (2010). Halk Bilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş, Ankara: Akçağ Yayınları. CR - Ekici, M. (2004). Halk Bilgisi (Folklor) Derleme ve İnceleme Yöntemleri, Ankara: Geleneksel Yayınları. CR - Malinowski, B. (1992). Bilimsel Bir Kültür Teorisi, İstanbul: Kabalcı Yayınları. CR - Özkan, O. (2002). Çankırı Gelenekleri ve Yâran Kültürü, Çankırı: Kayıkçı Matbaacılık Yay. San. Tic. Ltd. Şti. CR - Tezcan, M. (1989). Sosyal Değişme Sürecinde Çankırı Yâran Sohbetleri, Ankara CR - Türkçe Sözlük (2011). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/jiss/issue//272771 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/253815 ER -