TY  - JOUR
T1  - Sinema-Mimarlık Arakesitinde Cyberpunk (Siberpunk) ve “Ada” Filmi Üzerinden Eleştirel Bir Yaklaşım
TT  - A Critical Approach over "The Island" Movie and Cyberpunk in Cinema-Architecture Intersection
AU  - Ayyıldız, Sonay
AU  - Müştak, Senem
PY  - 2016
DA  - December
DO  - 10.26835/my.273866
JF  - Mimarlık ve Yaşam
JO  - MY
PB  - Kocaeli University
WT  - DergiPark
SN  - 2564-6109
SP  - 127
EP  - 142
VL  - 1
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Mekan, mimarlık-sinema arakesitindeyer alan ve her iki disiplinin de temelini oluşturan bir kavramdır. Sinema içinbir oyuncu kadar etkili sayılabilecek sinemasal mekan, mimarlıkta insanyaşamını örgütleyen ve onu anlamlandıran bir unsurdur. Diğer türlerden farklıolarak bilimkurgu sineması, mekan tasvirlerinin günümüzden radikal bir şekildefarklılaştığı ütopik veya distopik gelecek öngörülerini sunmaktadır. 1980’lerlebirlikte dünyada hızla gelişen teknoloji, bilimkurgu sineması’nı da temeldenetkileyerek yeni bir alt dalı olan Cyberpunk akımı ortaya çıkmıştır. Cyberpunk,sanayi sonrası modern toplumlarda yaşanan temel değişimlere eleştirel biryaklaşım sunarken yakın gelecek öngörülerini, ileri teknoloji, sefil hayat,kaotik dünya konularını işlemekte ve kendi kurgusal mekanlarınıüretmektedir. Michael Bay yönetmenliğindeki “Ada” filmiBilimkurgu sinemasında Cyberpunk akımı içerisinde güncel filmler arasındaönemli bir yere sahiptir. Film, beden üzerinden insanın bilemetalaştırılabileceğini ve büyük şirketlerin elinde nasıl kontrol edilerekşekillendirilebileceğini gösteren karamsar bir senaryoyla kapitalizm eleştirisiyapmaktadır. 2005 Yapımı film, 2019 yılına distopik bir yakın geleceköngörüsünde bulunmaktadır. Filmde, toplumun üst gelir grubu bireylerinin toplumüzerinde etkilerinin devam edebilmesi için her türlü sosyal ve etik değeri gözardı ederek insan klonlamayı yasal hale getirmeleri ve bu klonları insan olarakdeğil ürün olarak nitelendirmeleri söz konusudur. Filmdeki kişisel, yarı kamusal ve kamusal mekanlar fiziksel ve psikolojikolarak tek tipleştirilmiş iktidar gözetiminde tutulan mekanlardır. Bu bağlamdaçalışmanın amacı, bilimkurgu sineması alt kültürü olarak cyberpunk’ta zaman, mekanve beden kavramlarının mimarlık sinema arakesitinde Ada (The Island) filmiüzerinden tartışılarak değerlendirilmesidir.
KW  - Mimarlık
KW  - Sinema
KW  - Bilimkurgu
KW  - Distopya
KW  - Cyberpunk
N2  - Space is a concept which takes place inarchitecture-cinema intersection and which is a base for both of thedisciplines. Cinematic space, which can be counted as important as an actor forcinema, is an element in architecture which organizes human life and makes itmeaningful. Different from other types, Science fiction cinema presents utopicand dystopic future foresights which differs radically from today's moderndescription. Improving technology starting from 1980s has introduced asub-branch called Cyberpunk by affecting the science fiction cinema base.Cyberpunk while presenting a critical approach to basic changes faced in themodern public, discusses the near future foresight, hi-tech, miserable life,chaotic world subjects and creates its own spaces. “The Island” movie directedby Michael Bay has an important place among the contemporary movies havingCyberpunk movement in science fiction cinema. Movie criticizes capitalism witha pessimistic scenario in which it shows even human body can be commodifiedfrom his body and how he can be shaped with a control of giant companies. Movieof 2005 makes dystopic near future foresight to 2019. In the movie, legalizinghuman cloning by ignoring the social andethical values for continuation of the individuals of high income group'seffects on public and identifying these clons as a product not a human are thepoints in question. Personal, public and semi-public spaces in the movies arethe spaces which were stereotyped physically and psychologically and under observanceof the government. In this concept, the aim of the study is to evaluate bydiscussing the concepts of time, space and body in Cyberpunk as a sub-cultureaccording to “The Island” movie in architecture and cinema intersection.
CR  - Alver, Köksal, “Ütopya: Mekan ve Kentin İdeal Formu”, Sosyoloji Dergisi 18, 2009, s.139-153.
CR  - Başaran, Tuna, Soğuk Savaş Sonrası Bilimkurgu Sinemasında Distopik Sistemler ve Kontrol Mekanizmaları, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Radyo Televizyon Sinema Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2007.
CR  - Bay, Michael (Yönetmen),  The Island (Ada),  California : Warner Bros Pictures, 2005.
CR  - Dear, Michael,  “Between Architecture And Film”, Architectural Design, November-December, Vol. 64, No. 11/12, 1994, s.8-15.
CR  - Ersümer, Oğuzhan, Bilimkurgu Sinemasında Cyberpunk, Altıkırkbeş Yayın, İstanbul 2013.
CR  - Gibson, William, Neuromancer, Çev.: Gonca Gülbey,  Altıkırkbeş Yayınları, İstanbul 2012.
CR  - Heidegger, Martin, Varlık ve Zaman (Sein und Zeit), Çev.:Kaan H. Ökten, Agora Kitaplığı, İstanbul 2008.
CR  - Jameson, Fredric, Postmodernizm ya da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı, Çev.: Nuri Plümer,  1. Basım, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1994.
CR  - Kınayoğlu, Gökhan, “Saniyede 24 Kare Ütopya”, Arredamento Mimarlık, 11, 2001, s.80-82.
CR  - Kırış, İrem Maro, Uzak Yakın Mimarlık, 1. Basım, Tekin Yayınevi,  İstanbul 2012.
CR  - Merleau-Ponty, Maurice, Phenomenology of Perception, Routledge & Kegan Paul Ltd, London 1962.
CR  - Örs, Aslı Doğay, “Sinematografi ve Mimarlık”, Arredamento Mimarlık, 11, 2001, s.73-79.
CR  - Özakın, Özgür, “Bugünün Dünyasını Geleceğe Yansıtmak”, Arredamento Mimarlık, 11, 2001, s.82-87.
CR  - Polat, Nihal, Bir Kent Vizyonu Olarak Ütopya Olgusunun Sinema Bağlamında Analizi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehir ve Bölge Planlama Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2012.
CR  - Süalp, Z. Tül Akbal, Zaman Mekan Kuram ve Sinema, 1. Baskı, Bağlam Yayıncılık, İstanbul 2004.
CR  - Sütçü, Özcan Yılmaz, Gilles Deleuze’de İmge Hareketi Olarak Sinemanın Felsefesi, Es Yayınları, İstanbul 2005.
CR  - Tümer, Gürhan,  İnsan-Mekan İlişkileri ve Kafka, Sanat-Koop Yayınları, İzmir 1984.
CR  - URL-1: Istvan Csicsery – Ronay, Jr, “Cyberpunk and Neuromanticism”, Missisipi Review, 1996, http://project.cyberpunk.ru/idb/cyberpunk_and_neuromanticism.html, (Erişim Tarihi: 6 Aralık 2016, saat: 23.23)
CR  - Ülker, Şafak Şilan, Mimarlık ve Sinema Ortak Alanında Zamansallık ve Gelecek Mekanları, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2011.
UR  - https://doi.org/10.26835/my.273866
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/344795
ER  -