TY - JOUR TT - TÜRKİYE’DE PROTESTAN EĞİTİM DİZGESİ “AMERİKAN KOLEJLERİ 1839–1922” AU - Biçer, Baykal PY - 2016 DA - December JF - Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi PB - Kütahya Dumlupinar University WT - DergiPark SN - 1302-1842 SP - 44 EP - 69 KW - American Colleges KW - Religion Education N2 - Bu araştırma Türkiye’de kurulan Amerikan kolejlerinindini eğitim yoluyla uygulamaya çalıştığı kültürel yayılmayı incelenmeyi amaçlamaktadır.Bu incelemenin kapsamını 1839–1922 yılları arasında faaliyet göstermiş olansekiz Amerikan koleji ve bu kolejlerde yürütülen dini eğitim oluşturmaktadır. Betimselyönteme dayalı olarak gerçekleştirilen bu araştırmada, veri toplanma aracı olarak yazılı belgelerdenyararlanma, diğer bir deyişle doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırmakapsamında toplanan verilerin büyük bir kısmı American Board of Commissionerfor Foreign Mission Arşivine ait çok sayıda mikrofilmden elde edilmiştir.Ayrıca İstanbul Rıza Paşa Yokuşu’nda bulunan ve Türkiye’de açılmış olan RobertKolej haricindeki diğer kolejleri kurmuş ve bu kolejlerin hamiliğini üstlenmişolan Amerikan Board Heyeti Arşivleri, konuyla ilgili yerli ve yabancı kaynaklarile Amerikan okullarını kuran ya da bu okullarda faaliyet göstermiş olankişilerin yayınlanmış araştırmaları ve anılarından da yararlanılmıştır. Araştırmasonucunda Amerikan kolejlerinin temel amacı olan Protestanlaştırma faaliyetlerinin,okulların öğretim programlarında yer alan Hıristiyanlık öğretimiyle ilgili dindersleri ve örtük programlar çerçevesinde yürütülen dini uygulamalarla yoğunbir şekilde işe koşulduğu tespit edilmiştir. Bu bağlamda Türkiye’de faaliyetgöstermiş olan Amerikan kolejlerinin en önemli niteliklerinden olanHıristiyanlık eğitiminin tüm kolejlerde yoğun bir şekilde verilerek, bu yollakültürel yapının dönüştürülmeye çalışıldığı görülmüştür. CR - ABA, PA12–139, The Life and Death of Armenia or Euphrates College, Harput (Kharpert), Turkey. Frank Andrews Stone Professor Ofınternational Education The Universty of Connecticut Storrs, CT 06268. CR - ABCFM (Papers of the American Board of Commissioners for Foreign Missions) Unit 5: The Near East, 1817-1919 (ABC 16): Reel 504, 143; Reel 505, 256; Reel 508, 196; Reel 533, 219, 408, 620; Reel 606, 230, 231, 559; Reel 617, 550, 551; Reel 618, 201, 231, 232, 561, 562, 565, 585, 596; Reel 628, 775, 776; Reel 652, 726, 727; Reel 661, 268, 306, 307, 457, 458, 697, 741, 752, 791, 974; Reel 667, 64, 542, 543, 545, 577; Reel 694, 1134, 1135; Reel 703, 719, 721, 764, 808, 810; Reel 712, 466. CR - Anatolıa College And Girls Boarding School, Report And Catalogue (1902). Marsovan, Turkey. CR - Anderson, Rufus (1872). History of The Missions of The American Board of Commissioners for Foreign Missions to The Oriental Churches, Volume II. Boston: Congregational Publishing Society. CR - Arslanoğlu, İbrahim (2005). Misyonerlik, Batı Emperyalizminin Silahıdır. Öğretmen Dünyası. 312. 26–27. CR - Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri I-III (1997). (5. Basım). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları. CR - Barton, James L. (1913). Educational Missions. New York: Student Volunteer Movement for Foreign Mission. CR - Bliss, Edwin E. (1874). Robert College. The Missionary Herald. 70 (3). March. 66–67. CR - Bliss, E. Munsell (1908). The Missionary Enterpise/ A Concise History of Its Object, Methods and Extension. New York: Fleming H. Revell Company. CR - Borak, Sadi (1997). Atatürk’ün Resmi Yayınlara Girmemiş Söylev, Demeç, Yazışma ve Söyleşileri. (2. Basım). İstanbul: Kaynak Yayınları. CR - Catalogue of Euphrates College (1911–1912). Boston, Massachusetts: Published by The Trustees. CR - Catalogue of Central Turkey College at Aintab (1901). Constantinople: Presses of H. Matteosian Bible House. CR - Carey, Edward F. (1906). The Eastern Turkey Theological Seminary at Harpoot. The Missionary Herald. 102 (8). August. 375–377. CR - Central Turkey College (1914). The Year Before The War/ Report of the President of Central Turkey College, Aintab, Turkey, to the Board of Manegers of the College, for the Year 1913–1914. Aintab: College Press. CR - Curtis, William E. (1911). Around the Black Sea/ Asia Minor, Armenia, Caucasus, Cicassia, Daghestan, The Crima, Roumania. New York: Hodder and Stoughton, George H. Doran Company. CR - Daniélou, Jean (1997). Kilisede Misyoner Düşüncesi. (Çev. A. Küçük). A.Ü.İ.F. Dergisi. 37. 101–104. CR - Davison, Roderic H. (1987). Osmanlı Türkiye’sinde Batılı Eğitim. Belleten. (Çev. M. Seyitdanlıoğlu). Ağustos. LI. 1031–1044. (Orijinal makalenin yayım tarihi, 1962). CR - Dodge, Bayard (1972). American Educational and Missionary Afforts in the Nineteenth and Early Twentieth Culturies. The Annals Of the American Academy of Political and, Social Science. 401 May. 15–22. CR - Dwight, Henry O. (1901). Constantinople and its Problems/ Its Peoples, Customs, Religions snd Progres. London and Edinburg: The Revell Press United States America. CR - Eliot, Thomas S. (1981). Kültür Üzerine Düşünceler. (Çev. S. Kantarcıoğlu). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. CR - Freely, John (2000). A History of Robert College. Voume 1–2. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. CR - Gates, Caleb F. (1940). Not To Me Only. London, Princeton, New Jersey: Priceton Universty Press. CR - Gökalp, Ziya (1982). Makaleler VIII. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. CR - Greene, Joseph K. (1916). Leavening The Levant. Boston, New York, Chicago: The Pilgrim Press. CR - Hamlin, Cyrus (1877). Among The Turks. New York: American Tract Society/ Robert Carter and Brothers. CR - Jenkins, Hester D. (2008). Robert Kolejin Kızları/ Misyonerlik Feminizm Yabancı Okullar. (Çev. A. Aksu). İstanbul: Dergâh Yayınları. CR - Jessup, Henry H. (1910). Fifty-Three Years in Syria, Volume II. New York: Fleming H. Revell Company. CR - Johnson, Brian (2006). Eğitim Alanında Günümüze Aktarılan Miras/ Tarsus Amerikan Koleji’nin Gelişim ve Dönüşüm Evreleri 1888–1988. (Çev. H. Cingi). İstanbul: Ofset Yapımevi. CR - Kaplan, Mehmet (1999). Kültür ve Dil. (12. Basım). İstanbul: Dergâh Yayınları. CR - Kıeser, Hans L. (2005). Iskalanmış Barış/ Doğu Vilayetleri’nde Misyonerlik, Etnik Kimlik ve Devlet 1839–1938. (Çev. A. Dirim). İstanbul: İletişim Yayınları. CR - Kocabaşoğlu, Uygur (2000). Anadolu’daki Amerika, Kendi Belgeleriyle 19. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Amerikan Misyoner Okulları. (3. Basım). Ankara: İmge Kitabevi. CR - Kocamanoğlu, Emine (2003). Yabancı Okullarda Din Eğitimi, Robert Kolej-Mekteb-i Sultani (Galatasaray Lisesi) Örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. CR - Köse, Ayşe (2003). Yabancı Okullarda Kızların Din Eğitimi (Arnavutköy Amerikan Kız Koleji Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. CR - Laurie, Thomas (1885). The Ely Volume or The Contributions of our Foreign Missions. (Second Edition). Boston: American Board of Commissioners Foreign Mission. CR - Nilson, Paul (1924). St. Paul’s Gate, Tarsus, Turkey. The Missionary Herald. 120 (1–12). January to December. 267–268. CR - Stone, Frank A. (2006). Academies for Anatolia/ A Study of the Rationale Program and Impact of the Educational Istitutions Sponsored by the American Board in Turkey, 1830–2005. San Francisco, California U.S.A.: Published by Caddo Gap Press. CR - Smith, Judson (1900). Central Turkey College at Aintab. The Missionary Herald. 96 (6). June. 223–228. CR - Şişman, Adnan (2006). XX. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti’nde Yabancı Devletlerin Kültürel ve Sosyal Müesseseleri. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları. CR - The Anatolian (1911–12). Anatolia College, Anatolia Girls School, Anatolia Hospital. Marsovan, Turkey. CR - The Anatolian (1913–14). Anatolia College, Anatolia Girls School, Anatolia Hospital, The Theological Seminary. Marsovan, Turkey. CR - The Anatolian/ Bulletin for The Year (1920). Anatolia College, Anatolia Girls School 1919–1920. Marsovan, Turkey. CR - The Missionary Herald (1888). Central Turkey Mission, Aintab Station-The College. 84 (8). Agust. 354–355. CR - Tozer, Henry F. (1881). Turkish Armenia and Eastern Asia Minor. London: Longmans, Gren, and Co. CR - Washburn, George (1909). Fifty Yerars in Constantinople and Recollections of Robert College. Boston and New York: The Riberside Press Cambridge. UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/dpusbe/issue//286563 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/269306 ER -