TY - JOUR TT - Artvin Hatila Vadisi Milli Parkı’nda Ips typographus (L.) (Coleoptera: Curculionidae)’a Duyarlı Meşcerelerin Frekans Oranı Yöntemi ile Araştırılması AU - Alkan Akıncı, Hazan PY - 2017 DA - March DO - 10.17475/kastorman.289944 JF - Kastamonu University Journal of Forestry Faculty PB - Kastamonu University WT - DergiPark SN - 1303-2399 SP - 165 EP - 175 VL - 17 IS - 1 KW - Ips typographus KW - Hatila Valley National Park KW - stand susceptibility N2 - Artvin ladin ormanlarında ilkdefa 1984 yılında tespit edilen Ips typographus, ladin ormanlarının en yıkıcıkabukböceklerinden biridir. Yayılışgösterdiği Avrupa ve Türkiye’deki ladin ormanlarında milyonlarca ağacınkurumasına neden olmuştur. Günümüzde, sınırlı bir alan dışında, Artvin doğuladini ormanlarında endemik populasyona sahiptir. Bu çalışmada, Hatila VadisiMilli Parkı içinde ve böceğin daha önce salgın yapmış olduğu toplam 835,5ha’lık alanda çalışılmıştır. Toplam 105 feromon tuzağı kullanılarak,böceğin 2014 yılındaki populasyonu izlenmiştir. Feromon preparatları Nisanayının sonunda tuzaklara asılmıştır ve tuzaklar 15 gün aralıklarla Eylül ayınınsonuna kadar kontrol edilmiştir. Feromon tuzakları, saf ladin meşcerelerineveya ladinin baskın tür olduğu karışık meşcerelere, 1265 – 2100 m arasında,farklı bakılara ve orman yollarına olan mesafelerine göre farklı uzaklıklaraasılmıştır. Çalışma alanının I.typographus duyarlılık haritasını üretmek için yükseklik, eğim, bakı, yolayakınlık, meşcere tipi ve I. typographusyoğunluk parametreleri kullanılmıştır. Sonuç olarak, çalışılan alan ölçeğinde,güney bakıda, 1800-2000 m arasındaki yükseltide bulunan, 30o-45o eğim grubundayer alan, meşcere kenarına ilk 150 m mesafede olan saf ladin meşcelerinin I. typographus salgınlarına en duyarlıalanları oluşturduğu tespit edilmiş ve duyarlılık haritası oluşturulmuştur. CR - Abbott, I., 1993. Review of the ecology and control of the introduced bark beetle Ips grandicollis (Eichhoff) (Coleoptera: Scolytidae) in Western Australia, 1952–1990. CALMScience 1, 35–46. CR - Akıncı, H., Doğan, S., Kılıçoğlu, C., Keçeci, S.B., 2010. Samsun İl Merkezinin Heyelan Duyarlılık Haritasının Üretilmesi, Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi 2(3), 13-27. CR - Akıncı, H., Kılıçoğlu, C., 2015. Atakum (Samsun) İlçesinin Heyelan Duyarlılık Haritasının Üretilmesi, Ulusal Mühendislik Jeolojisi Sempozyumu (MÜHJEO’2015), 3-5 Eylül 2015, KTÜ, Trabzon. CR - Akkuzu, E., Sarıyıldız, T., 2010. İklimin Ips typographus (L.)’un tuzaklanması, yoğunluğu ve zararı üzerine etkisi. III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, Cilt IV, 20 – 22 Mayıs 2010, Artvin, 1360-1367. CR - Akkuzu, E., Sarıyıldız, T., 2011. Artvin-Hatila Vadisi Milli Parkı ormanlarında Ips typographus (L.)’un etkileri, zararı etkileyen faktörler ve çözüm önerileri. Türkiye I. Orman Entomolojisi ve Patalojisi Sempozyumu, 23 – 25 Kasım 2011, Antalya, s. 20. CR - Alkan-Akıncı, H., Eroğlu, M., Özcan, G.E., 2014. Attack strategy and development of Dendroctonus micans (Kug.) (Coleoptera: Curculionidae) on oriental spruce in Turkey. Turkish Journal of Entomology 38 (1): 31-41. CR - Anonim, 2017. Hatila Vadisi Milli Parkı, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı. (http://bolge12.ormansu.gov.tr/12bolge/hatilavadisimilliparki.aspx?sflang=tr) Erişim tarihi: 31.01.2017. CR - Bakke, A., Frøyen, P., Skattebøl, L., 1977. Field response to a new pheromonal compound isolated from Ips typographus. Naturwissenschaften, 64, 98. CR - Erener, A., Düzgün, H.S.B., 2010. Improvement of statistical landslide susceptibility mapping by using spatial and global regression methods in the case of More and Romsdal (Norway). Landslides 7(1), 55-68. CR - Erener, A., Lacasse, S., 2007. Heyelan Duyarlılık Haritalamasında CBS Kullanımı, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, 30 Ekim –02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon. CR - Eroğlu, M., Alkan-Akıncı, H., Özcan, G.E., 2003. Artvin Hatila Vadisi Milli Parkı’nda Meydana Gelen Kurumalarla İlgili İnceleme Raporu. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü, 31.07.2003 tarih ve B.18.0.DKMPG.0.02.01.24 sayılı rapor, Ankara. CR - Faccoli, M., Stergulc, F., 2006. A practical method for predicting the short-time trend of bivoltine populations of Ips typographus (L.) (Col., Scolytidae). Journal of Applied Entomology 130 (1): 61-66. CR - Grégoire, J.C., Evans, H.F., 2004. Damage and control of BAWBILT organisms, an overview. In: Bark and Wood Boring Insects in Living trees in Europe, a Synthesis. Ed. By Lieutier, F., Day, K.R., Battisti, A., Grégoire, J.C., Evans, H.F. London. Kluwer Academic Publishers, pp 19-37. CR - Göthlin, E., Schroeder, L.M., Lindelöw, Ǻ., 2000. Attacks by Ips typographus and Pityogenes chalcographus on Windthrown Spruces (Picea abies) During the Two Years Following a Storm Felling. Scand. J. For. Res. 15, 542–549. CR - Lausch, A., Heurich, M., Fahse, L., 2013. Spatio-temporal infestation patterns of Ips typographus (L.) in the Bavarian Forest National Park, Germany. Ecological Indicators 31, 73-81. CR - Lexer M.J., 1995. Beziehungen zwischen Standorts- und Bestandesmerkmalen von Fichtenbeständen (Picea abies (L.) Karst.) und der Anfälligkeit für Borkenkäferschäden unter besonderer Berücksichtigung der Wasserversorgung. Dissertation, Universität für Bodenkultur, Wien. CR - Lexer M.J., 1997. Risikoanalyse und Ableitung waldbaulicher Maßnahmen zur Beeinflussung des Borkenkäferrisikos in Fichtenbeständen. In: Müller, F. (Hrsg.): Waldbau an der unteren Waldgrenze. FBVA-Berichte, Heft Nr. 95, 79-89, Forstliche Bundesversuchsanstalt, Wien. CR - Mattson, W.J., Haack, R.A., 1987. The role of drought in outbreaks of plant-eating insects. Bioscience 37, 110–118. CR - Mulock, P., Christiansen, E., 1986. The threshold of successful attack by Ips typographus on Picea abies: a field experiment. Forest Ecology and Management 14, 125–132. CR - Netherer, S., Schopf, A., 2009. Potential effects of climate change on insect herbivors in European forests – general aspects and the pine processionary moth as specific example. Forest Ecology and Management 259, 831-838. CR - Økland, B., Berryman, A., 2004. Resource dynamic plays a key role in regional fluctuations of the spruce bark beetles Ips typographus. Agricultural and Forest Entomology 6, 141–146. CR - Özcan, G.E., Çiçek, O., Enez, K., Yıldız, M., 2016. Evaluation of the counting success of pheromone-baited trap with electronic control unit. Current Science 111 (1), 192–197. CR - Sallé, A., Baylac, M., Lieutier, F., 2005. Size and shape changes of Ips typographus L. (Coleoptera: Scolytinae) in relation to population level. Agricultural and Forest Entomology 7, 297-306. CR - Wainhouse, D., 2005. Ecological methods in forest pest management, Oxford University Press, New York, 228 pp. CR - Wichmann, L., Ravn, H.P., 2001. The spread of Ips typographus (L.) (Coleoptera, Scolytidae) attacks following heavy windthrow in Denmark, analysed using GIS. Forest Ecology and Management 148, 31–39. UR - https://doi.org/10.17475/kastorman.289944 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/324202 ER -