TY - JOUR TT - KANT’IN ÖDEV AHLAKI ÜZERİNE AU - Duran, Muhammet Sait PY - 2017 DA - January JF - Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi JO - Temâşâ Felsefe Dergisi PB - Arslan TOPAKKAYA WT - DergiPark SN - 2148-371X SP - 57 EP - 84 IS - 6 KW - Ethical Formalism KW - Deontology KW - Categorical Imperative KW - Universal KW - Morality KW - Kant N2 - Kant, ahlakı hissi saiklerden ve sonuçlarından bağımsız olarakdeğerlendirerek, salt rasyonel bir etik geliştirmeye çalışmıştır. Kendinden önceki,mutluluğu ve amaçsallığı ahlakın merkezine yerleştiren anlayışı eleştirir ve bununyerine ödev kavramını yerleştirir. Kant, ahlak anlayışına paralel olarak aklınözerkliğine isnat ettiği özgün bir özgürlük anlayışı geliştirmiştir. Özgürlük kavramı,onun teorik ve pratik felsefesinin kesişme noktasını teşkil eder. Onun, aklınözerkliğine dayandırdığı özgürlük anlayışını, istisnasız bir nedensellik örgüsünesahip determinist tabiat anlayışıyla telif çabası felsefesinin en girift sorunlarındanbirini oluşturur. Teorik felsefesinde özgürlüğün imkânını göstermeye çalışırken,pratik felsefesinde ahlakiliğin gerçekliğini, aklın tek olgusu olarak nitelendirdiğiahlak yasasının bilincine dayandırır. Kant‟ın düşüncesinde özgürlük ve ahlakilikbirbirinden ayrılamaz kavramları oluşturur ve iradi özgürlük, saf aklın ahlakyasasının emrine uymasından ibarettir. Ahlakiliğin gerçekleşmesi için sadece saltakıl kaynak olması gerektiğini savunur. Ona göre bu ancak ahlaki eylemin, bütünhissi ve amaçsal etkenlerden arındırılarak, onu sadece ahlak yasasına olan saygıdandoğan ödev bilinciyle yerine getirilmesi suretiyle gerçekleştirilebilir. Kant, mutlakemir ile ahlaki yargıyı, eylemlerin temelinde yatan rasyonel ilkelerinevrenselleştirilebilirliği kıstasına bağlamıştır. O, tecrübeden tecrit edilmiş aklı,ahlaki otorite olarak temellendirmiş ve böylece ahlaki rölativizmi aşmaya veevrensel bir ahlak kurmaya çalışmıştır. Fakat Kant‟ın ahlak felsefesindeki saltrasyonellik hedefi, bir taraftan içerikten yoksun bir formalizmi; diğer taraftan dakuralcı katı bir norm anlayışını doğurmuştur. CR - Ralf Dreier: Recht, Moral, Ideologie, Studien zur Rechtstheorie, Suhrkamp: Frankfurt am CR - Main 1981. UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/temasa/issue//292467 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/276700 ER -