TY - JOUR TT - Öğretmenler ve Okul Müdürleri Perspektifinden Okul Hesap Verebilirliği Politikaları AU - Erdağ, Coşkun AU - Karadağ, Engin PY - 2017 DA - December Y2 - 2017 DO - 10.26466/opus.292614 JF - OPUS International Journal of Society Researches JO - opus PB - İdeal Kent Yayınları WT - DergiPark SN - 2528-9527 SP - 459 EP - 496 VL - 7 IS - 13 KW - Accountability KW - Quality KW - Control KW - School KW - Achievement KW - Performance N2 - Batı kültüründeokul gelişimine yönelik ortaya çıkan ve dünyaya yayılan hesap verebilirlik politikasıson yıllarda Türk eğitim sisteminin dereform gündemine girmiştir. Yanlız, planlanan değişimin başarısı hesapverebilirlik politikalarına ilişkin farklı görüş ve inançların farkında olunmasıve bunlara uygun mekanizmaların üretilmesine bağlı olacaktır. Öğretmen veyöneticilerin çeşitli hesap verebilirlik politikalarına ilişkin düşüncelerinibelirlemeyi ve farklılaşmaları ortaya koymayı amaçlayan bu nedensel karşılaştırma çalışması; Kütahyaili ilköğretim, ilköğretim ve lise düzeyinde tabakalı örnekleme yöntemi ilerastgele belirlenen 357 öğretmen ve 154 yöneticinin Okul Hesap VerebilirlikPolitikaları ölçeği aracılığıyla elde edilen görüşlerinin ne düzeyde olduğu, bunlaarın bazı bireysel ve kurumsaldeğişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı sorularına cevap aramaktadır.Sonuç olarak, öğretmen ve okulyöneticileri öğretmen özerkliği, mesleki yeterlilik ve mesleki gelişimiamaçlayan güçlü politikalara ihtiyaç duyulduğu, performansla ilgili bilgiüretimine gerek olduğuna güçlü bir şekilde inanmaktadır. Öğretmen veyöneticiler; velilerin hem idari hem de öğretim uygulamalarına ve karar vermesüreçlerine katılımını desteklememekte; profesyonel hesap verme politikalarınınokullardaki akademik performansı artırmanın en iyi yolu olduğunuinanmaktadırlar. Ayrıca; müdürler, özel okullarda görev yapan öğretmenler,erkek öğretmenler, fen ve anadolu liselerindeki öğretmenler diğer öğretmenlerekıyasla öğretmenlerin sonuçlardan sorumlu tutulması, kazanım değerlendirmesınavları, performans değerlendirme, ödül ve ceza mekanizmalarını içerenperformans hesap verebilirlik politikasının gerekliliğine inanmaktadır. CR - Adams, J. E. ve Kirst, M. (1999). New demands for educational ac-countability: Striving for results in an era of excellence. In J. Murphey ve K. S. Louis (Eds.), Handbook of research in educational administration (2nd ed., pp. 463–489). San Francisco: Jossey-Bass. CR - Akçakaya, M. ve Yücel, N. (2009). Küreselleşme sürecinde ulus devletin dönüşümü ve çok aktörlü yönetim tartışmaları. Retrieved from http://idc.sdu.edu.tr/tammetinler/ yonetim/ yonetim7.pdf CR - Aksu, F. ve Karaçöp, A. (2015). Ev Temelli Fen Öğrenme Etkinliklerine Aile Katılımının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1), 154-179. CR - Aktağ, I. ve Mirzeoğlu, D . (2007). Öğretmenlerin Mesleki Yeterlik Duygularının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi ( Bolu İli Örneği). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler En-stitüsü Dergisi, 15 (15), 34-44. CR - Alay, G. (2006). İlköğretim ve ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin performans değerlendirme sistemine ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. CR - Altun, T. ve Vural, S. (2012). Bilim Ve Sanat Merkezinde (Bilsem) Görev Yapan Öğretmen Ve Yöneticilerin Mesleki Gelişim Ve Okul Gelişimine Yönelik Görüşlerinin Değerlendirilmesi. El-ektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (42), 152-177 CR - Aydın, A., Erdağ, C. ve Taş, N. (2011). 2003-2006 Pisa okuma becerileri sonuçlarının karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi: En başarılı beş ülke ve Türkiye. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi (KUYEB), 11 (2), 651-673. CR - Aydın, A., Sarıer, Y., Uysal, Ş. (2012). Sosyoekonomik ve sosyokültürel değişkenler açısından Pisa matematik sonuçlarının karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 37 (164), 20-30. CR - Aygün, S. Ç. (2008). Ankara ili genel liselerinde performansa dayalı denetimin uygulanmasına ilişkin öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. CR - Bakioğlu, A. ve Salduz, E. (2014). Öğretmenlerin Hesap Verebilirliklerini Öğrencilerin Akademik Başarısı Açısından Değerlendirmeleri. Eğitim Bilimleri Dergisi, 40, Pp: 13-29. CR - Balcı, A. (2003). Kamu yönetiminde hesap verebilirlik anlayışı, A. Balcı, A. Nohutçu, N.K. Öztürk ve B. Coşkun (Editörler), Kamu yöne-timinde çağdaş yaklaşımlar. Ankara: Seçkin Yayıncılık. CR - Ball, S. J. ve Youdell, D. (2007). Hidden privatization in public education, preliminary report. Education International 5th World Congress. CR - Ball, S. J. (2003). Theteacher’s soul and theterrors of performavity. Journal of Education Policy, 18(2), 215-228. CR - Baypınar, K.; Tarım, K. ve Keklik, G . (2015). İlköğretim Öğretmenlerinin Matematik Okuryazarlığı Öz-Yeterlik Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Adiyaman Universi-ty Journal Of Social Sciences, 2015 (3), 846-870 CR - Bilgiç, V. (2008). Yeni kamu yönetimi anlayışı, A. Balcı, A. Nohutçu, N.K. Öztürk,ve B. Coşkun (Editörler), Kamu yönetiminde çağdaş yaklaşımlar, Ankara: Seçkin Yayıncılık. CR - Bovens, M. (2010). Two concepts of accountability: Accountability as a virtue and as a mechanism. West European Politics, 33 (5), 946-967. CR - Boydak Ö. M.; Polat, H. ve Şener, G. (2014). Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Gelişim Eğitimlerine İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(20), 167-180. CR - Bradshaw, M. D. (2003). A case study: Views of Bermudian stakeholders in education on the accountability of an outcome-based accountability system (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Disser-tations and Theses. (UMI No. 3117857) CR - Bruns, B., Filmer, D. ve Patronas, H. A. (2011). Making schools work: New evidence on accountability reforms. The International Bank for Re-construction and Development / The World Bank, Washington DC. Retrieved from http://siteresources.worldbank. org/EDUCATION/Resources/278200-1298568319076/ making-schoolswork.pdf CR - Buyruk, H. (2014). Öğretmen Performansının Göstergesi Olarak Merkezi Sınavlar Ve Eğitimde Performans Değerlendirme. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (2), CR - Certo, J. L. (2006). Beginning teacher concerns in an accountability-based testing environment. Journal of Research in Childhood Educa-tion, 20, 331–349. CR - Ceylan, M. ve Özdemir, S. (2016). Türkiye Ve İngiltere’deki Öğretmenlerin Sürekli Mesleki Gelişime İlişkin Görüşlerinin Ve Katılım Durumlarının İncelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1), 397-417. CR - Çelebi, N.; Vuranok, T. ve Turgut, I . (2015). İlk Ve Ortaokullarda Öğretmenlerin Ödül Sistemine İlişkin Görüşleri. Mehmet Akif Er-soy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (34), 75-104. CR - Çimen, O. ve Yılmaz, M . (2014). An Investıgatıon Of Bıology Preservice Teachers' Self-Effıcacy Belıefs Regardıng The Applıcatıon Of Teachıng Methods And Technıques. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33 (1), 51-65. CR - Darling-Hammond, L. ve Ascher, C. (1991). Creating accountability in big city school systems-Urban diversity series no. 102. New York: ERIC Clearinghouse on Urban Education. (Eric Document Reproduc-tion Service No: ED334339). CR - Darling-Hammond, L. (1985). Valuing of teachers: The making of a profession. Teachers College Record, 87, 205-218. CR - Darling-Hammond, L. (1989). Accountability for professional practice. Teachers College Record, 91 (1), 59–80. CR - Darling-Hammond, L. (1990). Teacher professionalism: Why and how?. In A. Lieberman (Ed.), Schools as collaborative cultures: Creating the future now (pp. 25–50), Bristol, PA: Falmer Press. CR - Dinçer, B.; Akarsu, E. ve Yılmaz, S . (2016). The Investigation Of Per-ceptions Of Math Literacy Self-Efficacy And Mathematics Teaching Efficacy Belief Levels Of Preservice Primary Mathematics Teachers. Turkish Journal Of Computer And Mathemat-ics Education (Turcomat), 7 (1), 207-228 CR - Dinçer, Ö. (1998). Yerel yönetimlerin yeniden yapılandırılması ihtiyacı. D. Dursun, H. Al (Ed.), Türkiye’de yönetim geleneği, kurumlar, so-runlar ve yeniden yapılanma arayışları, İstanbul: İlke Yayınları. CR - EARGED [Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı]. (2003). Üçüncü Uluslararası Matematik ve Fen Bilgisi Çalışması (TIMSS-1999)-Ulusal Rapor. Retrieved from http://egitek.meb.gov.tr/dosyalar%5Cdokumanlar%5Culuslararasi/timss_1999_ulusal_raporu.pdf CR - EARGED [Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı]. (2004). Öğrenci Başarısını Belirleme Programı (PISA-2003), Ulusal Ra-por. Retrieved from http://egitek.meb.gov.tr/dosyalar/pisa/PISA_2003_Ulusal_Nihai.pdf CR - Ekici, G. (2014). Öğretmenin Öğrencilerin Akademik Başarı Ve Başarısızlığından Sorumluluk Algısı Konusunda Görüşler: Biy-oloji Öğretmen Adayları Örneği. İlköğretim Online, 13(4), Pp: 1414-1448. CR - Erdoğan, Ç. ve Demirkasımoğlu, N. (2010). Teachers’ And School Administrators’ Views Of Parent Involvement İn Education Pro-cess. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 3 (3), 399-431. CR - Eryılmaz, B. (1997). Yerel yönetimlerin yeniden yapılandırılması, İstanbul: Birleşik Yayıncılık. CR - Frideman, I. (1999). Teacher Perceived Work Autonomy: The Concept And Its Measurement. Educatoinal And Psychological Meas-urement, 59 (1): 58-76 CR - Fuhrman, S. H. (1999). The New Accountability-CPRE policy brief. Philadelphia, University of Pennsylvania, Consortium for Policy Re-search in Education. Retrieved from http://www.cpre.org/images/stories/cpre_pdfs/rb27.pdf CR - Gencel, İ. ve Özbaşı, D. (2014). Öğretmen Adaylarının Ölçme Ve Değerlendirme Alanına Yönelik Yeterlik Algılarının İncelen-mesi. Elementary Education Online, 12 (1), 190-201. CR - Gökmenoğlu, T.; Beyazova, G. ve Kılıçoğlu, A. (2015). Mesleki Gelişim: Öğrenen Olarak Öğretmen Eğitimcileri. İlköğretim Online, 14(2). CR - Göksu, T. (2002). Türkiye’ de yönetim anlayışı ve polis davranışı, H.H. Çevik ve T. Göksu (Eds.), Türkiye’de devlet, toplum ve polis, Ankara: Seçkin Yayınları, 69-90. CR - Gültekin, M., ve Çubukçu, Z. (2008). İlköğretim Öğretmenlerinin Hizmet İçi Eğitime İlişkin Görüşleri. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 185-201. CR - Hark Söylemez, A. ve Oral, D. (2014). Öğretmen Adaylarının Bilgisayara İlişkin Öz-Yeterlik Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısın-dan İncelenmesi. Bartin University Journal Of Faculty Of Education, 2 (1), 44-60. CR - Heim, M. (1995). Accountability in education: A primer for school leaders. HSLA Monograph. Pacific Resources for Education and Learning. Honolulu: HI.; Hawaii State Dept. of Education, Hon-olulu. (Eric Document Reproduction Service No: ED444267). CR - Hess, G. A., Jr. (1991). School restructuring Chicago style. Newbury Park, CA: Corwin. CR - Hill, P. (1996). The education consequences of choice. Phi Delta Kappan, 671-675. CR - Kantos, Z. E. (2010). İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin görüşlerine göre kamu ve özel ilköğretim okulları için bir hesap verebilirlik modeli (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara. CR - Kartal, S . (2008). İlk Ve Ortaöğretim Kurumlarında Velinin Okul Yönetimine Katılımı. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (1), 23-30. CR - Kayabaş, Y. (2008). Öğretmenlerin Hizmet İçi Eğitimde Yetiştirilmesinin Önemi Ve Esasları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(2), 9-32. CR - Kızıltaş, E. (2005). Bütçe hakkının kullanımında gelinen aşama: Doğrudan demokrasi. 20. Türkiye Maliye Sempozyumu Türkiye'de Yeniden Mali Yapılanma. Pamukkale Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü (Yayın No:1). CR - Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. New York, NY: Routledge. CR - Koçak, E, Turan, S. ve Aydoğdu, E . (2012). Öğretmenlerin Yetki Devri, Otonomi Ve Hesap Verebilirliklerine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Eğitim Ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori Ve Uygu-lama, (5), 117-148. CR - Kuchapski, R. P. (2001). Reconceptualizing accountability for education. (Doctoral dissertation), Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses. (UMI No. NQ63889). CR - Leithwood, K. ve Earl, L. (2000). Educational accountability effects: An international perspective. Peabody Journal of Education, 75 (4), 1-18. CR - Levin, H. M. (1994). Education and workplace needs. Theory into Practice, 33(2), 132-137. CR - Mahony, P. ve Hextall, I. (2000) Reconstructing Teaching: standards, performance and accountability. London: Routledge. CR - McEwen, N. (1995). Accountability in education in Canada. Canadian Journal of Education, 20 (1), 1-17. CR - McNelis, R. H. (1998). The school improvement plan as a model for school-level accountability: An investigation of the Pittsburg public schools’ planning requirements, (Doctoral dissertation) Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses. (UMI No. 9906286). CR - Mete, F. ve Gürsoy, Ü. (2014). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Öğretmen Yeterliklerine İlişkin Görüşler. Hacettepe Üniversi-tesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (28-3), 343-356. CR - Mintrop, H. (2002). The limits of sanctions in low-performing schools: A study of Maryland and Kentucky schools on probation. Edu-cation Policy Analysis Archive, 11 (3), 1-30. CR - O’Day, J. (2002). Complexity, accountability and school improvement. Harvard Educational Review, 72 (3), 293–329. CR - Özaslan, G. (2015).Öğretmenlerin Sahip Oldukları Mesleki Özerklik Düzeyine İliģkin Algılar.Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - Journal Of Qualitative Research İn Education, 3(2), 25- 39. CR - Özgen, K. (2016). Prımary Prospectıve Mathematıcs Teachers' Self-Effıcacy Belıefs Towards Mathematıcal Lıteracy. Electronic Journal Of Education Sciences, 4 (7). CR - Öztürk, M. ve Eroğlu, E . (2013). Coğrafya Öğretmen Yeterlikleri Ve Uygulamaların Değerlendirilmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 27, Pp: 630-659. CR - Parker, K. ve Leithwood, K. (2000). School councils' influence on school and classroom practice. Peabody Journal of Education, 75 (4), 37-65. CR - Ranson, S. (2003). Public accountability in the age of neoliberal governance. Journal of Education Policy, 18 (5), 459-480. CR - Rennie, K. M. (1997). Exploratory and confirmatory rotation strategies in exploratory factor analysis. (ERIC Document Reproduction Service No. ED406446). CR - Runhaar, P. (2008). Promoting Teachers’ Professional Development. Doctoral Dissertation. Universiteit Twente, Enschede, Netherlands. CR - Saban, Y. ve Şeker, M. (2010). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Performans Görevlerindeki Başarıları İle Ailelerinin Eğitim-Öğretim Çalışmalarına Katılım Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (3), 361-390. CR - Sabancı, A. (1999). İlkögretim Okullarındaki Ödül Sisteminin Öğretmenler Ve Müdür Yardımcıları İçin Önem Derecesi, Gereksin-imleri Karşılama Ve İş Doyumu Sağlama Düzeyi. Yayın-lanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. CR - Seyhani, M.; Özder, H. ve Konedralı, G.(2009). An Evaluation Of The Reward-Punishment Policies Applied To Trnc Primary School Teachers. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 57 (57), 109-131. CR - Sezer, A.; Yıldırım, T. ve Pınar, A. (2012). Examination Of Computer Self-Efficacy Perceptions Of The Students Of Geography Educa-tion. Journal Of Education Faculty, 12 (2), 162-176. CR - Soydan, T. (2014). Eğitim Alanında Performans Değerlendirme Sisteminin Geçerliği Üzerine Yönetici Ve Öğretmen Görüşlerine Dayalı Bir Araştırma. Ege Eğitim Dergisi, 13 (1), 1-25. CR - Soydan, T.; Abalı, H. ve Kalsen, C. (2014). Eğitim Alanında Performans Değerlendirme Sistemine İlişkin Okul Yöneticilerinin Görüşleri. Journal of Education and Future, 6, 91-114 CR - Spencer, B. L. (2006). The will to accountability: Reforming education through standardized literacy testing. (Doctoral dissertation) Re-trieved from ProQuest Dissertations and Theses. (UMI No. NR15947). CR - Stapleton, C. D. (1997). Basic concepts in exploratory factor analysis as a tool to evaluate score validity: A right-brained approach. (ERIC Document Reproduction Service No. ED407419). CR - Stecher, B. ve Kirby, N. (2004). Organizational improvement and accountability: Lessons for education from other sectors. Rand Cooporation. Retrieved from http://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/monographs/2004/RAND_MG136.pdf CR - Stevens, J. (1996). Applied multivariate statistics for the social sciences. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum. CR - Sumak, M. ve Roşan, Ş. (2015). Okul Temelli Yönetimin İlköğretim Okullarında Uygulanabilirliğine İlişkin Öğretmen Ve Yönetici Tutumlarının İncelenmesi (Gaziantep Örneği). Ahi Evran Üniver-sitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (2), 317-334. CR - Şahin, M. ve Uysal, İ. (2014). Öğretmen Adaylarının Ölçme Ve Değerlendirme Konusundaki Öz-Yeterlik Algılarının İncelenmesi. Bar-tin University Journal Of Faculty Of Education, 2 (2), 190-207. CR - Şahin, S. ve Çeper, B. (2013). Study About The Effectiveness Of Primary Education Institutions' Standards. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (46), 84-111. CR - Taşar, H . (2012). The Assessment Of Professional Competency Percep-tion Of Teachers Working İn Primary Schools. Verimlilik Dergisi, 2012 (4), 67-77. CR - Too, D. R. (1989). Accountability in Hong Kong Secondary Education: The Attitudes of Principals and Vice-Principals in Anglican Schools, Master’s Thesis, University Of Hong Kong, Hong Kong. CR - Turhan, M., Karabatak, S. ve Polat, M. (2014). Okullarda Örgütsel Öğrenme Engellerinin Vignette Tekniği İle İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1). CR - Türkyılmaz, M. ve Kuş, Z . (2010). Öğretmenlerin Okul Kalitesini Algılamalarındaki Farklılıklar. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (2), 285-304. Uştu, H., Mentiş T. A. ve Sever, B.(2016). Öğretmenlerin Mesleki Gelişime Yönelik Algılarına İlişkin Nitel Bir Araştırma. El-ektronik Mesleki Gelişim Ve Araştırmalar Dergisi, 4 (1), 82-104. CR - Üstünkal, F. T. (2013). Eğitim örgütlerinde performans değerlendirmenin öğretmenler üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. CR - Üzüm, P. ve Karslı, M. (2014). Awareness Levels Of Classroom Teach-ers About Teacher Authonomy (An Example Of The Province Of Izmir). İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (3), 79-94. CR - Valli, L. ve Buese, D. (2007). The changing roles of teachers in an era of high-stakes accountability. American Educational Research Journal, 44, 519–558. Wagner, R. B. (1989). Accountability in education: A philosophical inquiry. New York: Routledge. CR - Yaman, S. ve Karamustafaoğlu, S. (2011). Investigating Prospective Teachers’ Perceived Levels Of Efficacy Towards Measurement And Evaluation. Ankara University Journal Of Faculty Of Edu-cational Sciences, 44 (2), 53-72. CR - Yavuz, G. (2011). Öğretmen Adaylarının Öğrenme Öğretme Süreci Ve Ölçme Değerlendirme Alanındaki Yeterliklerine İlişkin Görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversi-tesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin. CR - Yeşil, R. (2009). Sosyal Bilgiler Aday Öğretmenlerinin Sınıfiçi Öğretim Yeterlikleri (Kırşehir Örneği). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (1), 23-48. UR - https://doi.org/10.26466/opus.292614 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/381741 ER -