TY - JOUR TT - DENİZ ATIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ VE GERİ DÖNÜŞÜMÜ: İSTAÇ ÖRNEĞİ AU - Köseoğlu, Burak AU - Töz, Ali Cemal AU - Şakar, Cenk PY - 2016 DA - October DO - 10.18613/deudfd.77815 JF - Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi PB - Dokuz Eylul University WT - DergiPark SN - 1309-4246 SP - 153 EP - 177 VL - 8 KW - Waste reception facilities KW - disposal KW - marine waste KW - recycling KW - MARPOL N2 - Deniz kirliliği son yıllarda dünya gündemini meşgul eden en önemli çevrekirliliği sorunlarından bir tanesidir. Bu çalışmada, gemilerin rutinfaaliyetlerinden kaynaklanan deniz ve çevre kirliliğinin önlenmesi, oluşankirliliğin ortadan kaldırılması ve meydana gelen atıkların geri dönüşümü konusundaTürkiye’deki uygulamalar, geri dönüşüm süreci ve ilgili mevzuatındeğerlendirilmesi yapılmıştır. Bu kapsamda çalışmada gemilerde oluşan atıklar, meydanagelen atıkların tesisler tarafından değerlendirilmesi ile ilgili süreç ve busüreç içerisinde başta atık alım tesisler olmak üzere Uluslararası DenizcilikÖrgütü (IMO), Deniz Çevresi Koruma Komitesi (MEPC) genelinde, liman otoritesive bayrak devletinin görev ve sorumlukları çerçevesinde değerlendirilmiştir. Atık alımları genel olarak Denizlerin GemilerTarafından Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Uluslararası Sözleşmesi (MARPOL) EkI, IV ve V kategorilerinde yapılmaktadır. Çalışma kapsamında gemilerden alınanatıkların değerlendirilmesi ve geri dönüşümü ile ilgili sürece değinilerek, uluslararasıve ulusal atık alım mevzuatı çerçevesinde Türkiye'deki bir liman tesisi incelenmiştir.Gemilerin oluşturduğu atıkların atık alım tesislerine verilmesi ve uygunbertaraf yöntemleri ile değerlendirmesiyle hem ekonomik kazanç eldeedilebilecek hemde çevre kirliliği büyük oranda önlenebilecektir. Türkiye’dekibertaraf tesislerinin geliştirilmesi deniz çevresi ve ekonomik geri kazanımaçısından önem taşımaktadır. CR - Aktoprak, A., Beceren, E. ve Toröz, A. (2015). Liman işletmeciliğinde atık alım faaliyetleri “Çanakkale Liman İşletmesi Örneği”. II. Ulusal Liman Kongresi Bildiri Kitabı. İzmir. CR - Ball, I. (1999). Port waste reception facilities in UK port. Marine Policy, 23 (4-5), 307-327. CR - Difeto, P. M. (2010). Waste and port reception facilities, Diploma Project, School of Economics and Finance Faculty of Management Studies, Kwazulu-natal University, Durban. CR - EMSA (European Maritime Safety Agency). (2012). EMSA Study on the Delivery of Ship-generated Waste and Cargo Residues to Port Reception Facilities in EU Ports. European Maritime Safety Agency Report, Copenhagen: Ramboll. CR - IMO (International Maritime Organization). (2011). MARPOL Consolidated Edition. London: CPI Books Ltd. CR - İSTAÇ (İstanbul Çevre Yönetimi San. ve Tic. A.Ş.). (2014a). Deniz Hizmetleri Müdürlüğü Teknik Geziler Sunumu, 2014. İstanbul. CR - İSTAÇ (İstanbul Çevre Yönetimi San. ve Tic. A.Ş.). (2014b). Yıllık Aktivite Raporu, 2014. İstanbul. CR - Küçük, Y.K. ve Topçu, A. (2012). Deniz taşımacılığından kaynaklanan kirlilik. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 4(2), 75-79. CR - MEPC (Marine Environment Protection Committee) (2000). Guidelines for Ensuring the Adequacy of Port Waste Reception Facilities, Circ.834. CR - Özdemir, Ü. (2012). Türkiye'de gemilerden kaynaklı deniz kirliliğinin incelenmesi. Yaşam Bilimleri Dergisi, 1 (2), 373-384. CR - Palabıyık, H. (2003). Waste management planning for ship generated waste, Journal of Naval Science and Engineering, 1 (2). CR - Satır, T. ve Sağlamtimur, D. N. (2014). Adaptation of port waste reception facilities to ballast water treatment system: Turkish port perspective. Fresenius Environmental Bulletin, PSP 23 (11a), 2895-2898. CR - Sesal, C. (2009). Rekreasyon Alanlarını Kirletici Kaynaklarının q-PCR Yöntemi ile Belirlenmesi. Marmara Üniversitesi, İstanbul. CR - ÇOB (Çevre ve Orman Bakanlığı) (2010). Gemi Atıkları Yönetimi. CR - http://www.cygm.gov.tr/CYGM/Files/duyurular/antep/GEMİ%20ATIKLARI%20YÖNETİM.pdf , Erişim Tarihi: 15.09.2015. CR - Dries, P. V. (2012). Ship's Waste Management. International workshop on ships’ waste Euroshore – ESPO – ECSA. Antwerp Port Authority. Antwerp. http://www.euroshore.com/sites/euroshore.com/files/documents/6.%20antwerp%20port%20authority%20-%20delivery%20of%20ship-generated%20waste%20the%20antwerp%20port%20authority%20model.pdf, Erişim Tarihi: 13.02.2016. CR - EB (Environmental Board) (2015). Ship-Generated Waste and Cargo Residues Reception and Handling Plan. Regulation No. 33 of the Chairman of the Management Board Dated “17” June 2015. http://www.portoftallinn.com/?dl=510, Erişim Tarihi: 15.02.2016. CR - EUR. (2000). Port Reception Facilities For Ship-Generated Waste And Cargo Residues-Commission Declaration, http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=32000L0059:EN:HTML, Erişim Tarihi: 14.07.15. CR - IMO (International Maritime Organization). (2015). Convention on the Prevention of Marine Pollution by Dumping of Wastes and Other Matter. http://www.imo.org/About/Conventions/ListOfConventions/Pages/Convention-on-the-Prevention-of-Marine-Pollution-by-Dumping-of-Wastes-and -Other-Matter.aspx., Erişim Tarihi: 15.02. 2015 CR - İBB (İstanbul Büyükşehir Belediyesi) (2014). İBB Faaliyet Raporu 2014. http://www.ibb.gov.tr/trTR/BilgiHizmetleri/Yayinlar/FaaliyetRaporlari/Pages/2014FaaliyetRaporu.aspx, Erişim Tarihi: 02.08.2015. CR - NEA (2010). Ship Generated Waste Analysis. http://www.pmgroup-global.com/news/Technical-Articles.aspx CR - Erişim Tarihi: 08.10.2015. CR - NEPA, (National Environmental Policy Act) (2015). Marine Pollution. http://www.nepa.gov.jm%2Fstudent%2Fresource-material%2Fpdf%2FMarine _Pollution. pdf., Erişim Tarihi: 18.06.2015. CR - TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi) (2013). Gündem Dışı Konuşma. 3.Yasama Yılı. 117. Birleşim. https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/genel_kurul.cl_getir?pEid=23998, CR - Erişim Tarihi: 12.08.2015. CR - Türk Loydu. (2016). Çöp Yönetim Planı. http://www.turkloydu.org/pdf-files/bayrak-devleti-hizmetleri/garbage-turkce-65duzeltme.docx, Erişim Tarihi: 25.04.2016 CR - UDHB (Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı) (2016). 1978 Protokolü ile Değişik, 1973 Tarihli Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Uluslararası Sözleşme (MARPOL 73/78) http://imo.udhb.gov.tr/TR/19Marpol.aspx, Erişim Tarihi: 15.01.2016. UR - https://doi.org/10.18613/deudfd.77815 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/277675 ER -