TY  - JOUR
TT  - Osmanlı Bakiyesinde Bir Osmanlı Aydını: Rıza Tevfik Ürdün’de
AU  - Beyaz, Yasin
PY  - 2017
DA  - March
DO  - 10.20519/divan.315100
JF  - Divan: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi
JO  - Divan
PB  - Bilim ve Sanat Vakfı
WT  - DergiPark
SN  - 1309-6834
SP  - 27
EP  - 62
VL  - 21
IS  - 41
KW  - Rıza Tevfik
KW  - Ürdün
KW  - Osmanlı İmparatorluğu
KW  - Emir Abdullah
KW  - Amman
N2  - Osmanlı Devleti’nin Birinci DünyaSavaşı’nı kaybetmesiyle birlikte İmparatorluk bakiyesi olan Arap topraklarındapek çok devlet kurulmuştur. Değişik nedenlerle yeni kurulan TürkiyeCumhuriyeti’nde barınamayan birçok Osmanlı aydını ve devlet adamı bu devletleregöç etmiş ve bazıları bunların kuruluş sürecinde etkili olmuşlardır. Bu kişilersahip oldukları tecrübeleri ve birikimleri bu yeni devletlerin hizmetinesunmuşlardır. Bu makalede çeşitli siyasi sebeplerle Türkiye Cumhuriyeti’ni terkedip önce Mısır’a daha sonra da Ürdün’e göç etmek zorunda kalan Rıza Tevfik’inÜrdün’de yapmış olduğu siyasi, idari ve kültürel faaliyetler ele alınacaktır.Arapça kaynaklarda, Rıza Tevfik’in kendi yazdığı yazılar ve onun hakkındayazılan yazılar toplanarak onun Ürdün’deki hayatına dair bilinmeyen birçoknokta aydınlatılmaktadır.
CR  - “Tekârîr Cakob İsrail Di Han an Likââtihi maa Sümüvvü’l-Emir Abdullah.” Mecelletü’l-Yermûk 40 (1993): 4-5.
CR  - Asad, Muhammed. et-Tarik ila Mekke. Mekke: el-Mektebetü’l-Abdu’l-Azîzi’l-Âm, 1954.
CR  - Başikoğlu, Munise. “Babam Rıza Tevfik.” Tarih Toplum 59 (1988): 51-54.
CR  - Birbudak, Togay Seçkin. “Türkiye Cumhuriyeti-Ürdün İlişkileri Kapsamında Emir Abdullah’ın 1937 Türkiye Ziyareti”, Uluslararası Türk-Arap Müşterek Değerler ve Kültürel Etkileşim Sempozyumu Bildirileri Kitabı, ed. Mehmet Sıddık Yıldırım (Amman: Yunus Emre Enstitüsü, 2014).
CR  - Daniş, Hüseyin, Rıza Tevfik. Rubâiyâyt-ı Ömer Hayyam. İstanbul: Evkaf Matbaası, 1340/1922.
CR  - Ebu’ş-Şa’r, Hind. “Ceridetü’l-Kıble es-Sevra elleti lem Nedrusuha Tivâle Karn,” el-Düstûr, 3 Şubat 2016.
CR  - El-Âbidî, Mahmud. el-Hafriyâtü’l-Âsariyye fi Şarki’l-Ürdün. Amman: 1964.
CR  - El-Camiatü’l-Arabiyye, 7 Mayıs, 1928, 3.
CR  - Elifbâ Gazetesi
CR  - El-Karmil Gazetesi
CR  - El-Kâsım, İfâf Muhammed. Senevât el-Feylesof Rıza Tevfîk fi’l-Ürdün 1923-1931. Amman: Daru’l-Me’mûn, 2016.
CR  - El-Kıble Gazetesi
CR  - El-Mülessem, el-Bedevî. Arar Şairü’l-Ürdün. Beyrut: Daru’l-Kalmer.
CR  - El-Ürdün, 11 Kanun-i Sani, 1930, sayı 327, 1.
CR  - Emir Abdullah. Biz Osmanlı’ya Neden İsyan Ettik?. İstanbul: Klasik Yayınları, 2003.
CR  - Emir Abdullah. el-Âsâru’l-Kâmile li Melik Abdullah bin el-Hüseyn. Amman: Daru’l-Müttehide Li’n-Neşr.
CR  - Eş-Şarku’l-Arabî Gazetesi
CR  - El-Ürdün, 9 Mart, 1925, sayı 95, 2-3.
CR  - Et-Tell, Mustafa Vehbi. Divan-ı Mustafa Vehbi Tell. Amman: 1982.
CR  - Filistin Gazetesi
CR  - Haccî, Şükrî Cibbîn. El-Edeb fi’s-Sahâfeti’l-Ürdün fi Ahdi’l-İmara 1921-1946. Amman: Vizaretü’s-Sekafe, 2002.
CR  - Halid, Refik. Aziz Felesofum: Refik Halid’den Rıza Tevfik’e Mektuplar. Haz. Abdullah Uçman. İstanbul; Dergah Yayınları, 2014.
CR  - Hayr, Hânî Süleyman. es-Sicil et-Tarihu’l-Musavver.
CR  - Kandemir, Feridun. Rıza Tevfik’in İtirafları. İstanbul: Yağmur Yayınevi, 2013.
CR  - Muhafaza, Ali. Tarihü’l-Ürdün el-Muasır Ahdi’l-İmâra-Muasır Ürdün Tarihi 1921-1946. Amman: Merkezü’l-Kütübü’l-Ürdünî, 1989.
CR  - Münib el-Mâzî-Süleyman Mûsâ. Tarihü’l-Ürdün fi’l-Karni’l-İşrîn. Amman: Mektebetü’l-Muhtesib.
CR  - Müşakabe, Abdurrahman Ahmed Salim. Hasan Halid Ebu’l-Hüda 1923-1931. Yüksek Lisans Tezi, Âl-i Beyt Üniversitesi, 2011.
CR  - Noyan, Mehmet. Milli Mücadele’de Yüzellilik Olayı ve Rıza Tevfik Bölükbaşı. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, 2007.
CR  - Rıza Tevfik. Et-Tefâuliyye ve Et-Teşâumiyye fi’l-Hayat ve’ş-Şi’r. Amman: 1929.
CR  - Sekafetünâ fi Hamsîn Âmen. Amman: Daru’s-Sekafe ve’l-Funûn, 1972.
CR  - Semâdî, İmtinân. Şi’r Fuad el-Hatîb. Amman: Vizâretü’s-Sekâfe.
CR  - Süleyman, Muhammed. Târîhü’s-Sahâfeti’l-Filistiniyye1876-1976. Kıbrıs: 1987.
CR  - Taravne, Muhammed Salim, Hadi Ebdu’l-Fettah el-Muhasene. İdaretü’l-Maarif İmârati Şarku’l Ürdün. Amman: Daru’l-Künûzu’l-Marife, 2015.
CR  - Tevfik, Rıza. Rıza Tevfik’ten Kızı Munise Hanım’a Mektuplar. Haz. Abdullah Uçman. İstanbul: Kubbealtı Neşriyat, 2015.
CR  - Topuzlu, Cemil. 80 Yıllık Hatıralarım. İstanbul: İşaret Yayınları, 2010.
CR  - Uçman, Abdullah. “Rıza Tevfik Bölükbaşı.” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA)35: 68-70.
CR  - Uçman, Abdullah. Rıza Tevfik’in Şiirleri ve Edebi Makaleleri Üzerine Bir Araştırma. İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2004.
CR  - Uçman, Abdullah. Serâb-ı Ömrüm ve Diğer Şiirleri. İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2012.
CR  - Varol, Muharrem, “Rasputinleştirilen Bir Şeyh: Ebu’l-Hüda Sayyadi”, Prof. Dr. Cevdet Küçük Armağanı, e. Zekeriya Kurşun, Haydar Çoruh, 60-69. İstanbul: Ordaf Yayınları, 2013.
CR  - Zu’bî, Ziyad Salih. Arâr ve El-Hayyâm Tercümetü’r-Rubâiyyât ve Nusûsun Uhrâ. Amman: El-Müessetü’l-Arabiyye li’l-Dirâsât ve’n-Neşr, 2003.
UR  - https://doi.org/10.20519/divan.315100
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/305414
ER  -