TY - JOUR TT - Azerbaycan’ın Sucul Orman Birlikleri AU - Atamov, Vagıf AU - Musayev, Murat AU - Cabbarov, Musa PY - 2017 DA - August Y2 - 2017 DO - 10.35229/jaes.317814 JF - Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences JO - JAES PB - Bülent VEREP WT - DergiPark SN - 2548-0006 SP - 23 EP - 28 VL - 2 IS - 2 KW - aquatic habitat KW - plant assosciation KW - diversity KW - Azerbaijan N2 - Bu araştırmadaAzerbaycan’ın Sucul ekosistemlerinde rastlanan bitki çeşitliliğinin ortayakonulması amaçlanmıştır. Kafkasya bölgesinde bitki çeşitliliği açısındanAzerbaycan arazisi haylı zengin olması ile diğer bölgelerden farlamnaktadır. Florasıve vejetasyonu ile komşu ülkelerden daha zengin olan Azerbaycan azazisindeorman, step, çimen, frigana, aubalpin ve alpin çayırlıklarla birlikte,su-bataklık ekosistemleri de bitki örtüsünde geniş alanları kaplamaktadır (Grossheym,1948, Prilipko 1970, Hacıyev1990, Talıbov, İbrahimov, 1996). Bu konu ileilgili arazi çalışmaları arazi jeobotaniği yöntemlerine uykun olarak 2013-2015yılları arasında nisan-ekim ayları arasında her ayda 2 kere olmak üzeregerçekleştirilmiştir. Bu ekosistemler düzen kesimlerde; özellikle Kür ve Araz nehirlerininkıyı kesimlerinde, Kızılağaç Körfezi ve Candar Gölü çevresinde genişyayılış göstermektedir. Değişik vejetasyon tipleri(çol, yarı çöl, orman, subalpinve alpin çimen) fonunda lekeler şeklinde olmakla çok sayıda durgun su ve göllerinsahil kesimlerinde rastlanılmaktadır. Su-bataklık florasında 62 familya ve 208cinse ait toplam 502 takson olduğuortaya konmuştur. Bu ise Azerbaycan florasının toplam tür sayısının % 11,2’sinikapsamaktadır. Poaceae, Cyperaceae, Ranunculaceae, Fabaceae, Potamogetonaceae,Juncaceae, Salicaceae, Chenopodiaceae,ve Brassicaseae familyalarının su-bataklık florasında çeşitliliği dahazengindir. Sucul ortam seven 12 ağaç, 412 otsu gövdeli bitkiye rastlanılmıştır.Ekolojik olarak değerlendirildiğinde; şirin sulu göller ve etrafında; tuzlugöller ve etrafındaki bataklıklarda; hidrohalofit, psammohalofit, kserohalofit;çayların, tatlı sulu göllerin, bataklıkların etrfında ise mezofit, kseromezofitkarakterli bitkiler baskın olarak yayılmaktadır. Su-bataklık orman birliklerine ait: Salixetum albae, Phragmeto-Alnetumbarbati, Populetum nigrae, Rubeto- Elagnetum angustifoliae, Vərbasco thapsus-Hippophaetum rhamnoidesae, Phragmeto communisae-Tamaricetum ramosissimae, Populetum albae, Salicipurpureae-Populetum nigrae. CR - 1. Aliyev, C. A. 1969. Flora i rastitelnost vodoyomov Azerbaydjana i ik kozyaystvennoe znaçenie. Avtoref. diss.dokt.biol.nauk, Baku. 52 . CR - 2. Аliyev C. А. Rastitelnost ozera Ak-göl. // Uç. Zap.AGU, ser.biol. nauk, 1967a, № 2, с. 24-27. CR - 3. Аliyev, C. А. Sovremennoe sostoyanie rastitelnosti ozera Sarı-su // Uç. Zap.AGU, ser.biol. nauk, 1966, № 4, с. 11-16. CR - 4. Аliyev C. А. Geobotaniçeskaya karakteristika formasii trostnika obıknovennogo vodoyomov Azerbaidjana. // Сообщ. 2.-Уч. Зап. АГУ, сер. биол. наук, 1971, №3, с. 34-39. CR - 5. Аliyev C. А. Flora i rastitelnost vodoyomov Azerbaidjana i ik hozyaystvennoe znaçenie. Аvtoref. Dis... dokt. Biol. Nauk., Baku, 1969, 52 с. CR - 6. Atamov, V. V. 2008. Phytosociological Characteristics the Vegetation of the Caspian`s Shores in Azerbaijan. International Journal of Botany V. 4/ 1; 1-13. CR - 7. Atamov V., Musayev M, 2016. A new record fort he Flora of Azerbaijan Ranunculus trachophyllus Chaix (Ranunculaceae). Bangladesh Journal of Botany, Bangladesh J. Bot. 45(3): 703-706. CR - 8. Babayev, F. 1974. Flora i rastitelnost gornık ozer Malogo Kafkaza. Avtoref...diss. kand. biol.nauk. Baku. 31. CR - 9. Efendiyeva, S. M. 1989. Vodno-Bolotnaya flora i rastitelnost Apşeronskogo poluostrova i prilegayuşik ostrovov. Avtopef... diss. kandidat biol. nauk. Baku. 22. CR - 10. Flora Azerbaydjana, (1-8. cilt). Izd.vo AN Azerb.SSR, Baku. 1950-1961. CR - 11. Grossheym, A. A. 1936. Rastitelnıy resursı Kafkaza. M., MOİP, 435. CR - 12. Grossheym A.A. Rastitelnıy pokrov Kavkaza. Izd.MOIP, M.-L., 1948, 248. CR - 13. Glushko T. A. 1989. Influence of the Caspain sea wart level on the formation of landscape on the north-eastern coast. J.of Problems of Desert Development, Ashkhabad: 5, 25-32. CR - 14. Katanskaya,V.M. 1981.Vısşaya vodnaya rastitelnost kontinentalnık vodoyomov SSSR. “Nauka”, L., 185 pp. CR - 15. Klimat Azerbaydjana, 1968. Azerb.İlim.Akad. Baku. 385. CR - 16. Ibrahimov, E.Ş. 2005. Rastitelnost Nakçıvanskoy Avtonomnoy Respubliki i yey narodnokozyaystvennoy znaçenie. Baku. 230. CR - 17. Talibov, T., Ibrahimov, E. 2008. Nakçıvan muhtar respublikası florasının taksonomik spektri, Nahçıvan. 350. CR - 18. Seçmen Ö., Leblebici E. 1997. Türkiye sulak alan bitkileri ve Bitki örtüsü. Ege Üniversitesi basımevi, Bornova, İzmir. 404. CR - 19. Sultanov, E.G. 2000. Potential Ramsar Sites of Azerbaijan, baku, Wetlands International – AEME Publ., Baku. 152. CR - 20. Memmedov, V.A. 2011. Kür çökekliği göllerinin ekohidroloji problemleri ve onların tenzimlenmesinin esasları. Azerb. MBA Geologiya Enstitüsü eserleri. Bakı-Nafta Press. 339. CR - 21. Musayev, M. K. 2010. Kür-Araz ovalığının şirin su hövzelerinin florası ve bitkiliğinin müasir ekoloji veziyyeti. Bakı. 138. CR - 22. Prilipko, L. I., 1939. Rastitelnıe otnoshenie Nakiçev. ASSR. Iz-vo AN Az.FAN SSSR, T.VII, Baku. 196. CR - 23. Prilipko, L. I. 1965. Karta rastitelnosti Azerbaydjanskoy SSR, Moskov, M 1:1 000 000. CR - 24. Prilipko, L.I. 1970. Rastitelnıy pokrov., Azerbaydjana. Baku. 168. CR - 25. Prilipko, L.I., Agacanov, S.D. 1972. Rastitelnost Azerbaydjanskogo poberejiya Kaspiya i prognozı yey izmeneniya vı svyazi sı dinamikoy urovnya morya. Vı kn.: Baku. 52-61. CR - 26. Prilipkpo, L.I., Aliyev, R.A., Bogdanov, M.P., Mailov, A.I. 1961. Perspektivı ispolzovaniya prirodnıch zapasov Trostnika i Arundo trostnikovogo dlya bumajno-selluloznoy promışlennosti vı Azerbaydjane. J. İzvestiya AN Azerb.SSR, seriya biol. i med. nauk, Baku, 7, 31-43. CR - 27. Haciyev, V. D. 1970. Vısokogornaya rastitelnost Bolşhogo Kafkaza i ee xozyaystvennaya .znaçeniya. Baku.,Elm, -280 p. CR - 28. Haciyev, V. D. i dr., 1979. Flora i rastitelnost vısokogorii Talışha . Baku , Elm, 148. CR - 29. Haçiev, V. D., i dr., 1990. Vısokogornaya rastitelnost Malogo Kafkaza. Baku, Elm, 210. CR - 30. Haciyev, V. D. 1992a. Azerbaycan’ın bitki örtüsü haritası. Baku, M.1:600 000. CR - 31. Haciyev, V. D., Mailov, A.I., Atamov, V.V., Ponomarenko, L.I. 1991. Zapası Phragmites australis(Cav.)Trin.ek. Steud. i Arundo donak L. vı Azerbaydjane. J. Rastitelnıy resursı, Leningrad: 3, 42-46. CR - 32. Haciyev, V.C. 1992b. Rastitelnıy pokrov Azerbaydjana. GK geodezii i kartografii Azerb.Respubliki, Baku, 242. CR - 33. Şaksuvarov, R.T. 1994. Psammofitnaya rastitelnost pribrejnoy polosı Kaspiyskogo morya (Samur-Divicinskaya allyuvialno-morskaya) nizmennost. Avtoref. Dissert. kand. biol. nauk. Baku, 33. CR - 34. Vоlоbuуев В. Р. Почвы и климат Изд-во АН Аз.ССР, Баку: 1953, 320 с. UR - https://doi.org/10.35229/jaes.317814 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/338618 ER -