TY - JOUR TT - Asıllarla İstidlâl’in Klasik Hanefî Usûl Düşüncesindeki Yeri AU - Peşe, Ahmet Muhammet PY - 2017 DA - July JF - Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi JO - JISS PB - Süleyman Demirel University WT - DergiPark SN - 1304-6373 SP - 349 EP - 365 IS - 27 KW - al-Istidlal bi al-Usul KW - al-Istishad bi al-Usul KW - Asl KW - Istidlal KW - Hanafi Usûl al-Fiqh N2 - et-Tahâvî ve el-Kerhî, asıllarla istidlâl adıverilen ve ilk defa el-Cessâs’ın teorik olarak tartışma konusu ettiği birictihâd yöntemi kullanmaktadırlar. Bu ictihâd yöntemi, sonraki dönemde doğrudantartışma konusu edilmese de, ona klasik hanefî teoride itibar edildiğianlaşılmaktadır. el-Cessâs’ın asıllarla istidlâle verdiği örneklerden birkısmı, klasik hanefî teoride lafızların delâletleri kapsamında değerlendirilmekte,diğer kısmı ise selefin itibar ettiği belirtilen bir istidlâl yöntemine denkdüşmektedir. İlk dönemde birbiriyle çelişen rivayetlerden birinin tercihibağlamında kullanılan asılların tanıklığı ifadesi de asıllarla istidlâlkavramıyla örtüşmektedir. CR - Abdulazîz el-Buhârî, Alâuddîn b. Ahmed b. Muhammed (ö. 730/1330), Keşfu’l-Esrâr an Usûli Fahri’l-İslâm el-Pezdevî, I-IV, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrût 2009. CR - el-Bâhuseyn, Ya’kûb b. Abdilevehhâb, Turuku’l-İstidlâl ve Mukaddimâtuhâ ınde’l-Menâtıka ve’l-Usûliyyîn, Mektebetu’r-Ruşd, Riyâd, 1422/2001. CR - Bingöl, Abdülkuddûs, “İstidlâl”, DİA, İstanbul 2001, XXIII, 323. CR - el-Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Alî er-Râzî (ö. 370/981), Ahkâmu’l-Kur’ân, I-V, Thk. Muhammed es-Sâdık Kamhâvî, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrut 1412/1992. CR - _____el-Fusûl fi’l-Usûl, I-II, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrût 2010. CR - _____Şerhu Muhtasari’t-Tahâvî, I-VIII, Thk. Ismetullah Inâyetullah Muhammed, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, Beyrût 1431/2010. CR - ed-Debûsî, Ebû Zeyd Abdullah b. Ömer b. Îsâ (ö. 430/1039), Takvîmu’l-Edille fî Usûli’l-Fıkh, Thk. H. Muhyiddîn el-Meys, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrût 1428/2007. CR - Ebu’l-Huseyn el-Basrî, Muhammed b. Alî b. et-Tayyib (ö. 436/1044), Şerhu’l-Umed, I-II, Thk. Abdulhamîd b. Alî Ebû Zenîd, Dâru’l-Matbaati’s-Selefiyye, Kâhire 1410. CR - İbn Ruşd, Ebu’l-Velîd Muhammed b. Ahmed el-Kurtubî (ö. 595/1198), Bidâyetu’l-Muctehid ve Nihâyetu’l-Muktesıd, Thk. Alî Muhammed Muavvad ve Âdil Ahmed Abdulmevcûd, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrût 1422/2002. CR - el-Kefrâvî, Es’ad Abdulğanî es-Seyyid, el-İstidlâl ınde’l-Usûliyyîn, Dâru’s-Selâm, Kâhire 1423/2002. CR - Koca, Ferhat, “İstidlâl”, DİA, XXIII, 323-325, İstanbul 2001. CR - el-Meydânî, Abdurrahman Hasen Habenneke, Dâvâbitu’l-Ma’rife ve Usûli’l-İstidlâl ve’l-Munâzara Sıyâğa li’l-Mantık ve Usûli’l-Bahs Mutemeşşiyeten mea’l-Fikri’l-İslâmî, Dâru’l-Kalem, Dımeşk 1414/1993. CR - Özel, Ahmet, “Asıl”, DİA, III, 473, İstanbul 1991. CR - Peşe, Ahmet Muhammet, Te’sîr Teorisi Bakımından Fıkıh-Usûl İlişkisi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta 2017. CR - el-Pezdevî, Fahru’l-islâm Ali b. Muhammed b. Hüseyin (ö. 482/1089), Kenzu’l-Vusûl ilâ Ma’rifeti’l-Usûl (Abdulazîz el-Buhârî’nin Keşfu’l-Esrâr’ı ile birlikte), I-IV, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrût 2009. CR - es-Serahsî, Muhammed b. Ahmed b. Ebî Sehl (ö. 483/1091), el-Usûl, Thk. Ebu’l-Vefâ’ el-Afgânî, I-II, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrût 2005. CR - _____el-Mebsût, I-XXX+I, Dâru’l-Ma’rife, Beyrut ty. CR - et-Tahâvî, Ebû Ca’fer Ahmed b. Muhammed b. Selâme el-Ezdî el-Hacrî el-Mısrî (ö. 321/933), Şerhu Meâni’l-Âsâr, I-IV+I, Thk. Muhammed Zuhrî en-Neccâr – Muhammed Seyyid Câdelhak, Âlemu’l-Kütüb, Beyrût 1414/1994. CR - et-Tehânevî, Muhammed Alî (ö. 1158/1745’ten sonra), Keşşâfu Istılâhâti’l-Funûn ve’l-Ulûm, I-II, Mektebetu Lubnân Nâşirûn, Beyrût 1996. UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/sbe/article/329352 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/479272 ER -