TY - JOUR TT - Ortaokul ve lise öğrencilerinin beden kütle indeksi ile günlük adım sayısının yaşa ve cinsiyete göre karşılaştırılması AU - Saygın, Özcan AU - Ceylan, Halil İbrahim PY - 2017 DA - December DO - 10.18826/useeabd.337683 JF - International Journal of Sport Exercise and Training Sciences - IJSETS JO - Int J Sport, Exerc & Train Sci PB - İbrahim ERDEMİR WT - DergiPark SN - 2149-8229 SP - 142 EP - 152 VL - 3 IS - 4 KW - Body Mass Index KW - Gender KW - Daily Steps Number KW - Pedometer KW - Age N2 - Amaç:Bu çalışmanın amacı, ortaokulve lise öğrencilerinin beden kütle indeksi ile günlük adım sayısı değerlerininyaşa ve cinsiyete göre karşılaştırılmasıdır.Materyalve Yöntem: Çalışmaya, 682 ortaokulöğrencisi ve 1169 lise öğrenci olmak üzere toplam 1851 öğrenci gönüllü olarakkatılmıştır. Öğrencilerin pedometre aracılığıyla günlük adım sayıları ölçülerekfiziksel aktivite düzeyi belirlenmiştir. Beden kompozisyonunu bulmak için, boyve ağırlık ölçümlerinden yararlanarak, beden kütle indeksi (kg/m2)hesaplanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS (18.0) programınakaydedilmiştir. Beden kompozisyonu ve günlük adım sayısında cinsiyetlerarasındaki farkları bulmak için Bağımsız Örneklem t testi, yaşlar arasındafarklılıkların tespitinde Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), farkın hangigruptan kaynaklandığını bulmak için ise Tukey HSD testi uygulanmıştır. Günlükadım sayısı ve beden kütle indeksi standartlarının değerlendirilmesi içinfrekans ve yüzde değerleri hesaplanmış, cinsiyete göre farklarını bulmak içinise Ki-kare analizi yapılmıştır. Anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabuledilmiştir.Bulgular:İstatiksel analiz sonucunda;ortaokul öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyinde, lise öğrencilerinin hembeden kompozisyonu hem de fiziksel aktivite düzeylerinde cinsiyete göreistatiksel olarak anlamlı farka rastlanılmıştır (p<0,05). Hem kız hem de erkek öğrencilerin bedenkompozisyonu değerleri yaş ile birlikte artma, fiziksel aktivite düzeyi iseyaşla birlikte azalma eğilimi göstermektedir. Günlük adım sayısıstandartları cinsiyete göre karşılaştırıldığında istatiksel olarak anlamlı farkbulunmuştur (X2=23,999 p=0,000). Kız öğrencilerin %65,91’inin(n=698), erkek öğrencilerin %49,87’sinin (n=395) günlük adım sayılarının normaldeğerlerin altında olduğu görülmüştür. Beden kütle indeksi standartlarınıcinsiyete göre karşılaştırıldığında istatiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur(X2=15,702, p=0,000). Kız öğrencilerin %16,90’ının (n=179), erkeköğrencilerin ise %18,81’inin (n=149) hafif şişman; kız öğrencilerin %2,92’sinin(n=31), erkek öğrencilerin ise %6,81’inin (n=54) şişman olduğu görülmüştür.Sonuçlar: fiziksel aktivite ve beslenme alışkanlıklarıkonusunda, çocukların erken yaşlarda bilinçlendirilmesi ve olumlu alışkanlıkkazanmalarının ileriki yaşlarda ortaya çıkabilecek obezite sorununu engellemede önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir. CR - Allafi, A., Al-Haifi, A. R., Al-Fayez, M. A., Al-Athari, B. I., Al-Ajmi, F. A., Al-Hazzaa, H. M., Musaiger, A. O., Ahmed, F., (2014). CR - Physical activity, sedentary behaviours and dietary habits among Kuwaiti adolescents: gender differences. Public Health Nutrition 17(9), 2045-2052. CR - Al-Sobayel, H., Al-Hazzaa, H. M., Abahussain, N. A., Qahwaji, D. M., & Musaiger, A. O. (2015). Gender differences in leisure-time versus non-leisure-time physical activity among Saudi adolescents. Annals of Agricultural and Environmental Medicine, 22(2), 344-348. CR - Barreira, T.V., Schuna, J.M., Mire, E.F., Broyles, S.T., Katzmarzyk, P.T. et al. (2015). Normative steps/day and peak cadence values for United States Children and adolescents: National Health and Nutrition Examination Survey 2005-2006. The Journal of Pediatrics, 166(1): 139-143. CR - Bergier, J., Bergier, B., & Tsos, A. (2017). Variations in physical activity of male and female students from the Ukraine in health-promoting lifestyle. Ann Agric Environ Med, 24(2), 217-221. CR - Bodur, S., Uğuz, M.A. (2007). 11-15 yaş çocuklarda vücut yağ yüzdesinin beden kütle indeksi ve biyoelektriksel impedans analizi ile değerlendirilmesi, Genel Tıp Dergisi, 17(1): 21-27. CR - Bouchard, C., Blair, S. N., & Haskell, W. (2012). Physical activity and health (2. Edition). USA: Human Kinetics CR - Cole, T.J., Marry, C.B., Katherine, M.F., William, H.D. (2000). Establishing a standard definition for child overweight and obesity worldwide: International Survey. BMJ, 320: 1240-1243. CR - Craig, C. L., Cameron, C., Griffiths, J. M., & Tudor-Locke, C. (2010). Descriptive epidemiology of youth pedometer-determined physical activity: CANPLAY. Medicine & Science in Sports & Exercise, 42(9), 1639-1643 CR - Dagcı, G., & Saygın, Ö. (2015). Investigation of physical activity levels and body compositions of adolescent boys and girls. Studies on Ethno-Medicine, 9(3), 385-390. CR - Da Silva, M. P., Fontana, F. E., Callahan, E., Mazzardo, O., & De Campos, W. (2015). Step-count guidelines for children and adolescents: A Systematic Review. Journal of Physical Activity & Health, 12(8), 1181-1194. CR - Harding, S. K., Page, A. S., Falconer, C., & Cooper, A. R. (2015). Longitudinal changes in sedentary time and physical activity during adolescence. International Journal of Behavioural Nutrition and Physical Activity, 12(1):44 CR - Hardman, A. E., & Stensel, D. J. (2009). Physical activity and health: The evidence explained. London and Newyork: Routledge. CR - Hopepa, M., Schofield, G., Kolt, G.S., Scragg, R. ve Garrett, N. (2008). Pedometer determined physical activity levels of adolescent: differences by age, sex, time of week, and transportation mode to school. Journal of Physical Activity & Health 5(1),140-S152. Human Kinetics. CR - Imes, C. C., Ye, L., Zheng, Y., Mancino, J., Danford, C. A., Mattos, M., ... & Sereika, S. M. (2015). Mean daily pedometer step count is associated with weight loss. Circulation, 131(Suppl 1) CR - Inchley, J., Kirby, J., Currie, C., (2011). Longitudinal Changes in Physical Self- Perceptions and Associations with Physical Activity During Adolescence. Pediatric Exercise Science, 23(2), 237-249. CR - Kantanista, A., Król-Zielińska, M., Borowiec, J., Glapa, A., Lisowski, P., & Bronikowski, M. (2015). Physical activity of female children and adolescents based on step counts: meeting the recommendation and relation to BMI. Biomedical Human Kinetics, 7(1), 66-72 CR - Meydanlıoğlu, A. (2015). Çocuklarda fiziksel aktivitenin biyo-psikososyal yararları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 7(2), 125-135. CR - Micklesfield, L. K., Pedro, T. M., Kahn, K., Kinsman, J., Pettifor, J. M., Tollman, S., Norris, S. A., (2014). Physical activity and sedentary behaviour among adolescents in rural South Africa: levels, patterns and correlates. BMC Public Health, 14(1), 40. CR - Overstreet, B. S., Crouter, S. E., Butler, G. A., Springer, C. M., & Bassett, D. R. (2016). Validity of self-reported pedometer steps per day in college students. Measurement in Physical Education and Exercise Science, 1-6. CR - Öztora, S. (2005). İlköğretim çağındaki çocuklarda obezite prevalansının belirlenmesi ve risk faktörlerinin araştırılması (Uzmanlık Tezi). Sağlık Bakanlığı Bakırköy Sadi Konak Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul. CR - Pitta, F., Troosters, T., Probst, V. S., Spruit, M. A., Decramer, M., & Gosselink, R. (2006). KOAH’ta anketler ve hareket sensörleri ile günlük yaşamdaki fiziksel aktiviteyi belirleme. Eur Respir J, 27, 1040-1055. CR - Raustorp, A., Pagels, P., Froberg, A., & Boldemann, C. (2015). Physical activity decreased by a quarter in the 11‐to 12‐year‐old Swedish boys between 2000 and 2013 but was stable in girls: a smartphone effect? Acta Paediatrica, 104(8), 808-814. CR - Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü (2014). Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2010: Beslenme durumu ve alışkanlıklarının değerlendirilmesi sonuç raporu. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 931, Ankara. CR - Smith, A. L., Biddle, S. (2008). Youth physical activity and sedentary behaviour: challenges and solutions. USA: Human Kinetics. CR - T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2010). Türkiye obezite (şişmanlık) ile mücadele ve kontrol programı (2010-2014). Ankara: Kuban Matbaacılık. CR - Telama, R., Yang, X. (2000). Decline of physical activity from youth to young adulthood in Finland. Medicine & Science in Sports & Exercise, 32(9), 1617-1622. CR - Telama, R., Yang, X., Viikari, J., Valimaki, I., Wanne, O., & Raitakari, O. (2005). Physical activity from childhood to adulthood: a 21-year tracking study. American Journal of Preventive Medicine, 28(3), 267-273. CR - Toriola, O., Monyeki, M. (2012). Health-related fitness, body composition and physical activity status among adolescent learners: The PAHL study. African Journal for Physical, Health Education, Recreation and Dance (AJPHERD),18, 4(1), 795-811 CR - Trost S.G., Pate, R.R., Sallis, J.F., Freedson, P.S., Taylor, W.C., Dowda, M., Sirard, J. (2002). Age and gender differences in objectively measured physical activity in youth. Medicine and Science in Sports and Exercise, 34 (2), 350-355. CR - Tudor-Locke, C., McClain, J. J., Hart, T. L., Sisson, S. B., & Washington, T. L. (2009). Expected values for pedometer-determined physical activity in youth. Research Quarterly for Exercise and Sport, 80(2), 164-174. CR - Tudor-Locke, C., Pangrazi, R.P., Corbin, C.B., Rutherford, W.J., Vincent, S.D., Raustorp, A., Cuddihy, T.F., (2004). BMI-referenced standards for recommended pedometer-determined steps/day in children. Prev Med., 38(6), 857–64. CR - Tudor-Locke, C., Craig, C. L., Rowe, D. A., Spence, J. C., Tanaka, S., Blair, S. N., ... & Hatano, Y. (2011). How many steps/day are enough? for children and adolescents. The University of Newcastle's Digital Repository. International Journal of Behavioural Nutrition and Physical Activity, 8, 78. CR - Türk Halk Sağlığı Kurumu (2014). Çocuk ve ergenlerde fiziksel aktivite. Türkiye Fiziksel Aktivite Rehberi. Ankara: Kuban Matbaacılık CR - Türk Halk Sağlığı Kurumu (2016). Fiziksel Aktivite- Dünya Sağlık Örgütü 2015. http://fizikselaktivite.gov.tr/tr/fiziksel-aktivite-dunya-saglik-orgutu-2015/ CR - Zorba, E., Saygın, Ö., (2013). Fiziksel aktivite ve fiziksel uygunluk. Ankara: Fırat Matbaacılık UR - https://doi.org/10.18826/useeabd.337683 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/359977 ER -