TY - JOUR T1 - KOCA SİNAN PAŞA VAKIFLARI: KURULUŞ AMAÇLARI, İŞLEVSELLİĞİ VE İSTİHDAM YÖNÜNDEN ANALİZİ TT - Koca Sinan Pasha Foundations: Purpose of Establishment, Functionality, and Its Analysis in Terms of Employment AU - Öcalan, Hasan Basri PY - 2018 DA - July DO - 10.21550/sosbilder.337959 JF - Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi PB - Bursa Uludağ University WT - DergiPark SN - 2564-6834 SP - 723 EP - 741 VL - 19 IS - 35 LA - tr AB - Osmanlı Devleti’nde birçok hizmetin vakıflaryoluyla sunulduğu ve bu kurumların özellikle devletin ileri gelen yöneticileritarafından kurulduğu bilinmektedir. Vezîr-i Âzam Koca Sinan Paşa, sahip olduğuservetinin büyük bir kısmını Osmanlı coğrafyasının farklı yerlerine yaptırmışolduğu hayır müesseseleri için vakfetmiştir. Söz konusu vakıflar içinhazırladığı ve her biri yaklaşık 100’er sayfalık defter olan vakfiyelerininiçeriklerinden hareketle Sinan Paşa’nın; Şam, Kahire, Yenişehir, Malkara,İstanbul, Üsküp ve Kaçanik gibişehirlere hayır kurumları kurduğu ve bunlar için oldukça yüklü miktarda menkulve gayrimenkuller vakfettiği görülmektedir. Bu şehirlerde cami, zaviye, mescidgibi dini kurumlar, mektep, medrese gibi eğitim kurumları, ribat, imaret, han,hamam, sebil gibi sosyal hayata yönelik hayır kurumları yaptıran Sinan Paşa, bukurumların nasıl çalışacağını, kimlerin nasıl istifade edeceğini vakfiyelerdeaçıklamıştır. Özellikle imaret için düzenlemiş olduğu vakfiyelerden hareketle,bu kurumlardan istifade etme şartları, imarette sunulan hizmetler hakkındabilgi sahibi olmak mümkündür. KW - Koca Sinan Paşa KW - vakıf KW - külliye KW - istihdam KW - hayırseverlik N2 - It is known that inthe Ottoman State many services were rendered by the foundations and thesefoundations were established particularly by the leading administrators of thestate. The Grand Vizier Koca Sinan Pasha has spent a great portion of hiswealth for the charitable institutions he founded on various locations of theOttoman land. Having a look through the vakfiyes he had prepared for his foundations, each of which are booksapproximately a hundred pages long, it can be seen that Sinan Pasha has foundedcharitable institutions in cities like Damascus, Cairo, Yenişehir, Malkara,Istanbul and Kaçanik, and donated a great deal of movable and immovable wealthfor these foundations. Sinan Pasha who in these cities established religiousinstitutions like Mosques, dervish lodges, and prayer houses, educationalinstitutions like schools and madrasas, and social charitable institutions likeribats, imarets, inns, baths and fountains explained in his vakfiyes howthese foundations were to work an whom and how to benefit from them. Especiallyfrom his vakfiye for the imaret it is possible to get the specifics for theservices rendered and conditions for benefiting from them. CR - Baltacı, Cahit (1976). XV.-XVI. Asırlarda Osmanlı Medreseleri. İstanbul: İrfan Matbaası. CR - Bayram, Sadi. “Yemen Fatihi Gazi Sinan Paşa Vakfiyeleri, Tezyinatı ve Türk Süsleme Sanatındaki Yeri”. http://www.sadibayram.com/?page=makaleler&mid=148&id=3 [Erişim: 15.05.2016] CR - Öcalan, Hasan Basri (2014). “Koca Sinan Paşa'nın Bursa-Yenişehir Külliyesi Vakfiyesi”. Tarihten Günümüze Yenişehir Sempozyumu Bildiri Kitabı, 25-17 Ekim 2013. haz: Mefail Hızlı, Sezai Sevim, Bursa: Uludağ Üniversitesi Yayını. CR - Önal, Ahmet (2012). Koca Sinan Paşa’nın Hayatı ve Siyasî Faaliyetleri (1520-1596). Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi. CR - Özgen, Elif (2010). Grand Vizier Koca Sinan Paşa and Factional Politics In Court Of Murad III. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi. CR - Reyhanlı, Tülây (1978). “Bursa Yenişehrinde Koca Sinan Paşa Camii ve İmâreti”. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Araştırma Dergisi, in Memorian Prof. Albert Louis Gabriel Özel Sayısı. Ankara, s. 373-396. CR - Sinan Paşa Vakfiyesi, Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi, Defter: 629, sayfa: 523, sıra no: 383. CR - Vakfiye, Fâtih-i Yemen Gazi Sinan Paşa, Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi, defter: 1492. CR - Vakfiye, Hazreti Sinan Paşa İbn Ali Vakfı, Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi, defter: 583, sayfa: 188, sıra: 163. CR - Vakfiye, Hazreti Sinan Paşa İbn Ali Vakfı, Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi, defter: 629, sayfa: 523, sıra: 383. CR - Vakfiye, Yemen Fatihi Gazi Sinan Paşa İbni Ali, Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi, defter 1496 (Kasa 81). CR - Vakfiye, Yemen Fatihi Gazi Sinan Paşa İbni Ali, Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi, defter 1498 (Kasa 80). CR - Yavaş, Doğan (1994). “Sinan Paşa Külliyesi”. İstanbul Ansiklopedisi, İstanbul: Tarih Vakfı, C. VII, s. 4-5. CR - Yazıcı, Nurcan (2011). “Osmanlı Mimarlığında XVI. Yüzyılın Önemli Bir Bânisi: Yemen Fâtihi Gazi Sinan Paşa ve Camileri”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 4, S. 17, s. 427-456. CR - Yediyıldız, Bahaeddin (1983). “Vakıf Istılahları Lügatçesi”. Vakıflar Dergisi. S. XVII, s. 55-60. UR - https://doi.org/10.21550/sosbilder.337959 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/502459 ER -