TY  - JOUR
TT  - Attâr’ın İlâhînâme’sinde Âhiret
AU  - Kalkandelen, Ayşe Hilal
PY  - 2017
DA  - December
DO  - 10.29288/ilted.338424
JF  - İlahiyat Tetkikleri Dergisi
JO  - ilted
PB  - Ataturk University
WT  - DergiPark
SN  - 2458-7508
SP  - 195
EP  - 213
IS  - 48
KW  - Attâr
KW  - İlahinamah
KW  - Afterlife
KW  - The states of the afterlife
KW  - Qur’an
N2  - Âhiret, ölümden itibaren tekrar başlayan ve mahşerdeki dirilişten sonra ebediyyen devamedecek olan hayattır. Âhiret hallerini içine alan bu hayat, Kur’ân-ı Kerîm ve hadislerle anlatılmaktadır.Bu haller pek çok âyette belirtilmiştir. Edebî eserlere de akseden bu konu, İranlı şair Attâr’ın eseriİlâhînâme’de de dikkati çekmektedir. İlâhînâme’de olaylar bir seri halinde baba ve altı oğluarasında geçmektedir. Attâr’ın ifadesiyle baba ve oğulları; ruh, nefis, şeytan, akıl, bilim, fakr vetevhiddir. Birbiriyle ilintili olan bu olaylar yirmi iki makaleden, makaleler de hikâyelerdenoluşmaktadır. Hikâyeler çoğunlukla dinî ve sosyal içerikli olup, kısmen destanlar ve kahramanlarınetkisiyle yazılmıştır. Eserde geçen hikâyeler ile âhiret, Kur’an-ı Kerim âyetlerine telmihle vebenzetmelerle, bazen bir günahkâr, bazen de bir genç olarak dile getirilmiş, âhiret hayatı güzelifadelerle örneklenmiştir. Biz de bu makalede eserde geçen
CR  - el-Aclûnî, İsmail b. Muhammed, Keşfu’l-Hafâ ve Müzîlu’l-İlbâs, Daru’l Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1408.
CR  - Alizade, Aygün. “Feridüddin Attar'ın İlâhinameAdlı Eserinin Şekil ve İçerik Özellikleri”.  Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi 3, 
sy. 10  (Aralık 2016): 133-152.
CR  - Arslan, Hulusi, Mustafa Bozkurt. Sistematik Kelam. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2016.
CR  - Attar, Feridüddîn-i Nîşâburî. Dîvân-ı Attar-ı Nişâburî, tas. Saîd-i Nefîsî. Tahran: İntişârât-ı Kitab-ı Âbân, 1384.
CR  - Attar, Feridüddîn-i Nîşâburî. Tezkiretü’l-Evliyâ. nşr. Muhammed İsti‘lâmî. Tahran: İntişârât-i Zevâr-i Tahran, 1346/1927.
CR  - Attar, Feridüddîn-i Nîşâburî. İlâhînâme. çev. Mehmet Kanar. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2014.
CR  - Attar, Feridüddîn-i Nîşâburî. İlâhînâme.  çev. Serkan Özburun. İstanbul: Semerkand Yayınları, 2006.
CR  - Aydınlı, Abdullah. Hadis Istılahları Sözlüğü. İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2012.
CR  - Bilgin, Azmi. “Tasavvuf ve Tekke Edebiyatı”, http://ktp.isam.org.tr/pdfdrg/D01445/1995_1/1995_1_BILGINA.pdf (E.T. 14. 09. 
2017).
CR  - Buhari, Muhammed b. İsmail, el-Mu’cemu’s-Sahih, İstanbul: 1315.
CR  - Buhari, Muhammed b. İsmail. Sahihu’l-Buhârî.  Lübnan: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1456.
CR  - Ceylan, Ahmet. İslâm’da Ölümden Sonra Diriliş İnancı. Ankara: Kitap Yayınları, 2007.
CR  - Demirci, Muhsin. Tefsir Terimleri Sözlüğü. İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2011.
CR  - Devletşah. Şair Tezkireleri. çev. Necati Lugal. İstanbul: Pinhan Yayınları, 2011.
CR  - Ebu Davud, Süleyman b. Eş’as es-Sicistani, Sünen, Kahire 1950.
CR  - Elmalılı M. Hamdi Yazır. Hak Dini Kur’an Dili. Yusuf Karaca v. dğr.,  Ankara: Berikan Yayınları,  2002.
CR  - İbn Mace, Ebu Abdullah Muhammed b. Yezid el-Kazvini, Sünen Darü ihyai’t-türasil-Arabi, 1975.
CR  - Kam, Ömer Ferit. Divan Şiiri’nin Dünyasına Giriş, Âsâr-ı Edebiye Tedkîkâtı, haz. Halil Çeltik, Ankara: Birleşik Yayınları, 2008.
CR  - Kanar, Mehmet. Farsça Türkçe Sözlük. İstanbul: Say Yayınları, 2008.
CR  - Kayaalp, İsa. Sultan Ahmed Divanı’nın Tahlili. İstanbul: Kitabevi Yayınları, 1999.
CR  - Keleş, Reyhan. Divan Şiirinde Âyet ve Hadis İktibasları. İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2016.
CR  - Muhammed Fuad Abdülbaki, el-Mu’cemu’l-Müfehres li elfâzı’l-Kur’an. Kahire: Dâru’l-hadîs, 1422.
CR  - Nesâî, Ebû Abdurrahman, Ahmed b. Şu’ayb, es-Sünen, el-Kütübü’s-Sitte ve Şurûhuhâ, tah.: Bedrettin Çetiner, 2.bs., İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
CR  - Özervarlı, Sait. Kelâm’da Yenilik Arayışları. İstanbul: İSAM Yayınları, 1998.
CR  - Safer el-Muhibbî el-Cerrahî. Istılahat-ı Sufiyye Fî Vatan-ı Asliyye. İstanbul: Kırk Kandil Yayınları, 2013.
CR  - Sefercioğlu, M. Nejat. Nev’î Dîvânı’nın Tahlîli. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1990.
CR  - Soyalan, Mehmet Yaşar. Elmalılı Tefsirinde Kur’ânî Terimler ve Deyimler. İstanbul: Ağaç Yayınları, 2003.
CR  - Şahinoğlu, M. Nazif. “Attar, Feridüddîn”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi 4: 94-98. İstanbul: TDV Yayınları, 1991.
CR  - Tâhirü’l-Mevlevî, Edebiyat Lügatı. İstanbul: Enderun Yayınları, 1973.
CR  - Tolasa, Harun. Ahmet Paşa’nın Şiir Dünyası. Ankara: Atatürk Üniversitesi Yayınları, 1973.
CR  - Topaloğlu, Bekir-İlyas Çelebi. KelamTerimleri Sözlüğü. Ankara: İSAM Yayınları,  5.bs., 2017.
CR  - Topaloğlu, Bekir. “Ahiret”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi 2: 544-545, 548. İstanbul: TDV Yayınları, 1989.
CR  - Topaloğlu, Bekir. “Cehennem”, DİA, 7: 227.
CR  - Topaloğlu, Bekir. “Cennet”, DİA, 7: 374.
CR  - Toprak, Süleyman. Ahirete İman. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2. Baskı, 2015.
CR  - Toprak, Süleyman ve Şerafettin Gölcük. Kelam Tarih Ekoller Problemler, Konya: Tekin Kitabevi,  2016.
CR  - Zebîhullâh-i Safâ. Târîh-i Edebiyyât Der Îrân. Tahran: İntişârât-ı Firdevs, 1344.
CR  - Zebîhullâh-i Safâ. İran Edebiyatı Tarihi, çev. Hasan Almaz, Ankara: Nüsha Yayınları, 2002.
UR  - https://doi.org/10.29288/ilted.338424
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/395122
ER  -