TY - JOUR TT - KORO EĞİTİMİNDE DİL VARYASYONLARI VE YÖRESEL DİLİN ETKİLERİ AU - Halvaşi, Bülent PY - 2017 DA - September Y2 - 2017 JF - Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi JO - TEKE PB - Cengiz ALYILMAZ WT - DergiPark SN - 2147-0146 SP - 1881 EP - 1895 VL - 6 IS - 3 KW - Dil KW - Kültür KW - Koro KW - Yöresel Konuşma KW - Nefes Eğitimi KW - Diksiyon KW - Müzik N2 - Bireylerin duygularını ve düşüncelerini ileten, ses,kelime ve cümlelerden oluşan somut bir iletişim aracı olan dil somut yapıyasahiptir. Bu yapı içinde işaretleri, beden ve yüz hareketlerini, yani jest vemimikleri de taşır. Dil yalnızca iletişim aracı değil, bir ulusungeleneklerini, göreneklerini, hayat ve ötesi hakkındaki tasavvurlarını daiçinde barındırır. Bu nedenle ünlü düşünür Haideger “Dil düşüncenin evidir”diyerek, düşünce sınırlarını aslında dilin sınırları olduğunu vurgular.Dil, uygarlıkların oluşumunda ve kültürel olarakgelişiminde ana unsur olarak görülmektedir. Bireylerin eğitim düzeyleriningelişmesi ile birlikte dilin kuralları ve yapılanmaları değişmiş, kelimelerzenginleşmiş ve toplumlar geliştikçe diller de buna paralel olarak gelişmegöstermiştir. Toplumsal ilişkilerin artması, bu süreci hızlandırmıştır.Uluslar, kendilerine özgü dil yapı ve kurallarınasahiptir. Bu kuralların büyük bir kısmı yazı dilinde uygulansa da konuşadilinde uygulanmaya bilir. İnsanların yaşadıkları coğrafya ve bu coğrafyaüzerinde hayat bulmuş kadim kültürler dil yapısını etkiler. Bu da aynı ülkeiçinde farklı konuşma ve yazı dili çeşitliliğinin doğmasına, dilvaryasyonlarının ortaya çıkmasına sebep olur.Konuşma dili bireylerin önce ailede, daha sonraçevrelerinde duydukları ve o şekilde işiterek öğrendikleri bir dildir. Yazıdili de örgün eğitim içerisinde, o ülkenin dil kurallarına göre daha sonradanöğrendikleri dildir. Doğal olarak bu farklılığın minimum olması, verilen eğitimiçinde doğru alınıp doğru kullanılan nefes eğitimi, fonetik ve diksiyon eğitimiile sağlanabilmektedir. Vokal ve konsonları, hecelerin, kelimelerin, cümlelerindoğru şekilde kullanılıp konuşma sırasında uygulanması bu eğitimin doğruverilmesine bağlıdır. Korolarda söylemenin temeli olan nefes eğitimi, ortaknokta olarak görülmektedir. Bu temel üzerine geliştirilmiş konuşma ise şarkısöylemenin temelini oluşturmaktadır. Bireylerin bu süreçlerde ortak eğitimalmaları, hem dil adına, hem de şarkı söyleme adına bir bütünlük içerisinde ulusallığıgerçekleştirme hedefini sağlayabilmektedir.Konuşma sesi ile şarkı sesi birbirlerinden farklıolmakla birlikte, oluşumları açısından hava ve dil bağlamında ortaktırlar.Çıkan hava; ses kirişlerini titreştirerek, ağız içindeki organların aldıkları şekillerleve bunların birbirlerini etkilemesiyle konuşma sesi halini almaktadır. Şarkısesi bu şekilde oluşmaktadır. Fakat konuşma sesinde kullanılan basınç ile şarkısöyleme de kullanılan basınçlar birbirinden farklıdır. Kullanılan enerjibirikimi ve harcaması farklıdır. Ayrıca konuşma içerisinde kullanılan müziksesleri çok az sayıda bulunmaktadır. Bu notalar birbirlerinin yanı başında yeralmaktadır. Atlamalı, çok geniş aralık içeren bir yapı bulunmaktadır. Şarkısesi ise, müziksel ifadeyi ortaya koyan ve bazen çok zor bölümlerin olduğu veüstün teknik özelliklerin söyleyen veya söyleyenlerde bulunması gerektiği biryapı içerisindedir. Bu unsurların yerine getirilmesi uzun ve detaylı sesçalışmaları yardım ile ancak mümkün olabilmektedir. Okullardaki sınıfçalışmalarını düşünürsek, konuşma sesinin yerine oturulması ve bununla ilgilitekerleme, sayışma veya ses bütünleri yardım ile şarkı söyleme sesini,nefes-söz bağlantısı kurup oluşturmak, güzel konuşmadan güzel şarkı söylemeyedoğru gidiş sağlanabilmektedir. Bununla birlikte sesin genişlemesi, entonasyonve hareket yeteneğinin (seste) kazandırılması ve beraberinde ses aralıklarınınve vurguların daha iyi kullanılması düşünülmektedir. Otacıoğlu, ses eğitimindekoro ve bireysel eğitimde dikkat edilmesi gereken unsurları şu şekildesıralandırmıştır.Koro çalışmalarının bir parçası olan dil ve konuşmaeğitimlerinde yöresel konuşma farklılıkları ve varyasyonların ortadankaldırılması amaçlanır. Bu eğitimle standart dilin, doğru kullanılan nefesteknikleri ve vurgulamalarla şekillendirilmesi hedeflenir. Şarkı söylemek içingerekli melodik yapının, tüm dillerde olma özelliğinden yola çıkılarak ortaksöylem ve ulusal şarkı söyleme geleneğinin oluşturulmasına çalışılır.Yaptığımız araştırma, koro eğitiminde farklı dil kullanımlarından kaynaklananve karşılaşılan sorunlara çözümler üretmesi bakımından yararlı olacaktır. CR - AKSAN, D. (1993). Türkçe’nin Gücü. İstanbul: Bilgi Yayınevi. BANGUOĞLU, T. (1974). Türkçe’nin Grameri. İstanbul: Baha Matbaası. DEMİR, N. (2010). Türkçede Varyasyon Üzerine. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi. 17(2), 93-106 DEMİR, G. (2013, Haziran). Etnomüzikolojide Dilbilimsel Yaklaşımlar Ekseninde Yapılanan ve Sözel-Sanatsal Bir Performans Türü Olarak Tanımlanan Türkülerin Etnolinguistik-Müzikolinguistik Özellikleri: Urfa Yöresi Örneklemi. Urfa Yöresi Örneklemi. Uluslararası Dil ve İletişim Sempozyumu: Yenilikleri Keşif, İzmir Üniversitesi. EGÜZ, S. (1976). Toplu Ses Eğitimi I. Ankara: Ayyıldız Matbaası. ERGİN, M. (1997). Üniversiteler İçin Türk Dili. İstanbul: Bayrak Basım. HALVAŞİ, B. (1999). Ulusal Şarkı Söyleme Geleneğinin Oluşturulmasında, Türk Dili ve Fonetiğinin Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul. İPEKÇİOĞLU, F. (1987). Türk Lehçeleri. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Eğitim Fakülteleri Yayınları. MÜLAYİM, S. (1984-1985). Müzik Tarihi ve Akımlar. Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Programı, Ders Notları. Olcay, S. (1995). Erzurum Ağzı (İnceleme-Derleme-Sözlük), Ankara: TDK Yayınları. OTACIOĞLU, S. (2017). Ergen Seslerinde Ses Değişimi ve Eğitimi. MCBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1). ÖLMEZ, M. (2001). Eski Türk Şiirine Kısa Bir Bakış. Hece Dergisi, Türk Şiiri Özel Sayısı, 53-54-55, 7-14. SUN, M. ve Hilmi Seyrek, (1993). Okul Öncesi Eğitimde Müzik. İzmir: Mey Müzik Yayınları. ŞENBAY, N. (1991). Alıştırmalı Diksiyon Sanatı. İstanbul: MEB Yayınları. TAŞER, S. (1991). Konuşma Eğitimi. İstanbul: Doğa Yayınları. UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/teke/issue//344480 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/351139 ER -