TY  - JOUR
TT  - BİR HAYALİN PEŞİNDE YÜZ YIL: KUDÜS VE İSTANBUL ERMENİ PATRİKLİĞİNİ BİRLEŞTİRME ÇABALARI (1650-1750)
AU  - Köse, Ensar
PY  - 2016
DA  - October
JF  - Tarih Dergisi
PB  - Istanbul University
WT  - DergiPark
SN  - 1015-1818
SP  - 41
EP  - 88
IS  - 63
KW  - Ottoman State
KW  - Istanbul Armenian Patriarchate
KW  - Jerusalem Armenian Patriarchate
KW  - Patriarch Yeğyazar
KW  - Patriarch Avedik
N2  - Ermeni kiliselerinin hiyerarşik yapısına göre İstanbul Patrikliği, Kudüs’ten dahaaltta yer alıyordu; fakat başkentte bulunmasından ötürü Osmanlı Devleti nezdinde,ülkedeki tüm Ermeni cemaatinin temsilcisi olarak kabul edilmişti. İşte bu durum İstanbulErmeni Patrikliği’nin, diğer merkezler üzerinde nüfuz sağlama çabasına nedenolmuştur. Bu bağlamda Kudüs Ermeni Patrikliği’ni İstanbul’a bağlama gayreti, cemaatinruhanîleri arasında uzun yıllar önemli bir hayal (ya da ideal) olarak sürmüştür. Nitekimbu araştırmada, söz konusu bu hayalin yaklaşık yüz yıllık safhası ele alınacaktır. Hususiyle1650’lerden sonra Patrik Yeğyazar’ın faaliyetleri ile Patrik Avedik’in 18. yüzyılınbaşlarındaki riskli teşebbüslerinin, iki kurum üzerinde sebep olduğu yıpratıcı tesirlere,tafsilatlı şekilde bakılacaktır.
CR  - Arşiv Kaynakları
Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)
Mühimme Defterleri (MD).
Kamil Kepeci (KK).
Cevdet-Adliye (C.ADL).
İbnülemin-Dâhiliye (İE.DH).
İbnülemin-Maliye (İE.ML).
İbnülemin-Tevcihat (İE.TCT).
Ali Emiri, Mustafa II.
Bâb-ı Asafi Divan (Beylikçi) Kalemi (A.DVN).
Bâb-ı Defteri Piskoposluk Kalemi (D.PSK).
Kitap ve Makaleler
Azarya, Victor, The Armenian Quarter of Jerusalem, Urban Life Behind
Monastery Walls, University of California Press, Berkeley-Los Angeles-London
1984.
Emecen, Feridun M., “The Early Period of Ottoman Rule in Jerusalem”,
Proceeding of the International Congress on al-Quds during the Ottoman Era,
Damascus, 22-25 June 2009, IRCICA, İstanbul 2012, s. 27-35.
Ercan, Yavuz, Kudüs Ermeni Patrikhanesi, Türk Tarih Kurumu Yayınları,
Ankara 1988.
Eremya Çelebi Kömürciyan, İstanbul Tarihi, XVII. Asırda İstanbul, Tercüme:
Hrand D. Andreasyan, Hazırlayan: Kevork Pamukciyan, Eren Yayınları,
İstanbul 1988.
Gray, John, A History of Jerusalem, Robert Hale, London 1969.
Gümrah, Ali, XVII. Yüzyılda Mühimme Defterlerinde Ermenilerle İlgili
Hükümler, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Mezuniyet Tezi, İstanbul
1968.
88
ENSAR KÖSE
Idınopulos, Thomas A., A History of the Holiest City as seen Through the
Struggles of Jews, Christians and Muslims, Elephant Paperbacks Ivan R. Dee,
Chicago 1994.
Oral, Ertuğrul, Mehmed Halife, Târih-i Gılmanî, Marmara Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul 2000.
Pamukciyan, Kevork, Biyografi leriyle Ermeniler, Aras Yayıncılık, İstanbul
2003.
Peri, Oded, Christianity under Islam in Jerusalem, The Question of the
Holy Sites in Early Ottoman Times, Brill, Leiden-Boston-Köln 2001.
Polonyalı Simeon’un Seyahatnâmesi, 1608-1619, Hazırlayan: Hrand D.
Andreasyan, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul 1964.
Proceeding of the International Congress on al-Quds during the Ottoman
Era, Damascus, 22-25 June 2009, IRCICA, İstanbul 2012.
Sanjian, Avedis K., The Armenian Communities in Syria under Ottoman
Dominion, Harvard Middle Eastern Studies, Harvard University Press, Cambridge
1965.
Taşkın, Ünal, Osmanlı Devleti’nde Kullanılan Ölçü ve Tartı Birimleri, Fırat
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisan Tezi, Elazığ 2005.
Topal, Mehmet, Silâhdar Fındıklılı Mehmed Ağa, Nusretnâme, Tahlil ve
Metin, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul
2001.
UR  - https://dergipark.org.tr/en/pub/iutarih/issue//346151
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/353865
ER  -