TY - JOUR TT - ANADOLU SELÇUKLU MEDRESELERİNİN CEPHESEL VE MEKÂNSAL KALİTE ANALİZİ: SİVAS KENTİ ÖRNEĞİ AU - Semerci, Fatih PY - 2017 DA - December DO - 10.20486/imad.348058 JF - İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi PB - Kütahya Dumlupinar University WT - DergiPark SN - 2149-0872 SP - 295 EP - 328 VL - 2 IS - 3 KW - Madrasas of Anatolian Seljuks KW - Madrasa KW - Spatial quality KW - Analysis KW - Sivas N2 - Türkler, Anadolu’yuele geçirdikten sonra kültürel ve sanatsal birikimlerini yansıtan çok sayıdaeserler vermiştir. Bu eserler arasında kültürel hayata ve eğitim hayatınakazandırdıkları medreseler gelecek kuşakları da etkilemiştir. Anadolu’nun herkentinde bir veya birden fazla medresenin bulunuşu şehirlerin kültürseviyesinin ne kadar yüksek olduğunun göstergesidir. Büyük Selçuklu dönemindeortaya çıkan medreseler, Anadolu Selçuklu döneminde yayılmıştır. Medreselerbelli konularda ihtisaslaşarak din, deneysel bilimler, tıp veya astronomiüzerine eğitim vermiştir. Devletadamları ile özel varlıklı kişiler bilimin gelişmesini ve medreselerinyapılmasını desteklemiştir. Anadolu Selçuklu dönemi medreselerinin öne çıkanbir diğer özelliği ise, vakıf geleneği oluşturularak medreselerin idari açıdanözerk olarak işletilmesidir. AnadoluSelçuklu medreseleri mimari açıdan Selçuklu mimarisinin devamı niteliğindedir,ancak kendine has birtakım yenilikler de içermektedir. Bölgenin iklimi,kültürü, sosyal özellikleri ve ekonomisi de medreselerin mimari özelliklerini etkilemiştir. Buçalışmada Sivas kentinde Anadolu Selçuklu döneminde yapılmış olan Gökmedrese,Burûciye Medresesi ve İzzeddin Keykâvus Dârüşşifâsı (Şifâiye Medresesi)belirlenen yöntem ile iç ve dış değişim kriterlerine göre incelenmiştir.Seçilen medreselerin özgünlük ve koruma değerleri saptanarak kıyasıyapılmıştır. Değerlendirmesonuçlarına göre seçilen üç medresenin dış ve iç analizlerinde elde edilen verileregöre A, B ve C grupları oluşturulmuştur. Analiz sonucunda özgünlüğünü en çokkoruyan ve mimari değerleri fazla olan medreseler A grubunda yer almıştır. Özgünlüğünüen az koruyan ve mimari değerleri az olan medreseler ise, C grubunda yeralmaktadır. CR - Aydın, A. (2006). Kent Merkezlerinde Meydanların Gelişimi “Sivas Hükümet Meydanı Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kayseri. CR - Çatakoğlu, M. (2002). Anadolu Selçuklu Dönemi İlmi Faaliyetleri ve Bu Faaliyetlerin Osmanlı Kuruluş Dönemi İlmi Faaliyetlerine Tesiri, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta. CR - Demiralp, Y. (2006). Osmanlı Öncesi Anadolu Medreselerinde Örtü ve Erken Osmanlı Medreseleriyle Karşılaştırma, Sanat Tarihi Dergisi, 15, 29-48 CR - Dinçdir, İ. (2015). Türkiye Selçuklu Devletinde Eğitim Sistemi (1075-1308), Yüksek Lisans Tezi, Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş. CR - Doğan, N. (2013). Ortaçağ’da Anadolu’nun Eğitim Mekânları: Selçuklu Medreseleri-Dârüşşifâlarından Örnekler, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, (2), 429-433. CR - Güven, İ. (1998). Türkiye Selçukluları’nda Medreseler, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (31), 1, 125-146. CR - Kalender, S., Demiroğlu, D. (2011). Tarihi Süreç İçerisinde Sivas Kent Meydanı’nın İrdelenmesi, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, (1), 3, 355-365. CR - Karadaş, Ş. (2003). Sivas’taki Selçuklu Medreselerinin Taş Bezeme Düzenleri, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. CR - Kemaloğlu, M. (2015). XI.-XIII. Yüzyıl Türkiye Selçuklu Devletinde Eğitim-Öğretim (Medreseler), Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 5, (2), 89-106. CR - Sivas Belediye Başkanlığı, (2014). Sivas 2015-2019 Stratejik Planı. http://www.sivas.bel.tr/Files/Content/SP201519_Meclis_Onay.pdf CR - Semerci, F., Uğur, B. S., (2017). Geleneksel Konya Evlerinin Mimari Değerlerinin Analiz Edilmesi, Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi, Doi: 10.17365/TMD.2017.1.005.x, Kocaeli. CR - Semerci, F., Gümüş, B., (2017). Sivil Mimarlık Örneklerine Bir Değerlendirme Önerisi: Afyonkarahisar Örneği, Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi, Doi: 10.17365/TMD.2017.2.6, Kocaeli. CR - Tuncer, C. O. (2008). Sivas Gökmedrese, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara. CR - Yalçınkaya, A. (2007). Anadolu Türk Mimarisinde 12.-14. Yy. Arasında Tarihlenen Cami, Medrese, Şifahane e Türbe Yapılarındaki Taş Üzerine Yapılmış İnsan Figürlü Bezemeleri. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir. CR - İnternet Kaynakları CR - URL-1, http://www.kulturelbellek.com/anadolu-selcuklu-medreseleri/ CR - URL-2, Sivas Kültür Envanteri, http://www.sivaskulturenvanteri.com/sivas/sivasin-cografi-konumu/ CR - URL-3, Sivas Şehrinin Tarihsel Gelişimi, http://www.sivaskulturenvanteri.com/sivas/sivas-sehrinin-tarihsel-gelisimi/ CR - URL-4, http://www.sivasder.org/index.php?Page=IcerikDetay&No=52 CR - URL-5, http://www.siv askulturenvanteri.com/Burûciye-medresesi/ CR - URL-6, www.bik.gov.tr/tarih-ve-kultur-kenti-sivas-burujiye-medresesi/ CR - URL-7, http://okuryazarim.com/Burûciye-medresesi CR - URL-8, http://www.sivaskulturenvanteri.com/sifaiye-medresesi CR - URL-9, http://sifahane.org/sivas-darussihhasi-darussifasi CR - URL-10, http://www.sivaskulturenvanteri.com/gok-medrese UR - https://doi.org/10.20486/imad.348058 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/388118 ER -