TY - JOUR T1 - Farklı Zamanlarda Ekilen Bazı Tahıl Türlerinin Ot Verimi ve Kalitesi Bakımından Karşılaştırılması TT - Comparison in Terms of the Herbage Yield and Quality of Some Cereal Species Grown at Different Sowing Times AU - Çaçan, Erdal AU - Karabulut, Dilek PY - 2018 DA - December Y2 - 2018 DO - 10.28955/alinterizbd.360031 JF - Alinteri Journal of Agriculture Science PB - Adem Yavuz SÖNMEZ WT - DergiPark SN - 2564-7814 SP - 125 EP - 131 VL - 33 IS - 2 LA - tr AB - Bu çalışma, Bingölekolojik koşullarında kışlık olarak yetiştirilen bazı buğday, arpa ve tritikaleçeşitlerinde farklı ekim zamanlarının ot verimi ve kalitesine olan etkisininbelirlenmesi amacıyla 2015-2016 yetiştirme sezonunda yürütülmüştür. Çalışmadabitki materyali olarak 1 adet tritikale (Ümranhanım), 1 adet iki sıralı arpa(Şahin 91), 1 adet altı sıralı arpa (Altıkat), 1 adet ekmeklik buğday(Pehlivan) ve 1 adet makarnalık buğday (Fırat 93) çeşidi kullanılmıştır. Araştırma tesadüf blokları denemedesenine göre dört tekerrürlü olarak kurulmuştur. Araştırmada; bitki boyu,yeşil ot verimi, kuru ot verimi, kuru otta ham protein (HP), asit deterjanda çözünmeyenlif (ADF), nötral deterjanda çözünmeyen lif (NDF), sindirilebilir kuru madde(SKM), kuru madde tüketimi (KMT) ve nispi yem değerlerine ilişkin veriler elealınmıştır. Araştırmada tahıl türlerinin; bitki boyları 71,5-86,0 cm, yeşil otverimleri 1854,7-3140,6 kg da-1, kuruot verimleri 520,4-767,1 kg da-1, kuru otta ham protein oranları %11,2-12,5,ham protein verimleri 65,4-92,4 kg da-1, ADF oranları %32,2-34,6, NDF oranları %56,1-61,2, SKM oranları %62,0-63,8,KMT oranları %1,96-2,14 ve NYD 95,5-103,3 arasında değişim göstermiştir. İncelenenkalite özellikleri açısından tahılların birbirine yakın sonuçlar verdiği, verimözellikleri açısından ise tritikalenin ön plana çıktığı görülmüştür. Genelolarak çalışmada en yüksek değerler, erken yapılan ekimlerden elde edilmiştir.Bingöl koşullarında ot amaçlı yapılacak tahıl ekimlerinin Ekim ayının 1 ile15’i arasında yapılması tavsiye edilmektedir. KW - NDF KW - ADF KW - Arpa KW - tritikale N2 - This study was carried out during the growing seasonof 2015-2016 in order to determine the effect of different sowing times on theyield and quality of some wheat, barley and triticale varieties grown in Bingölecological conditions. In the research; 1 triticale (Umranhanim), 1 two rowbarley (Sahin-91), 1 six row barley (Altikat), 1 bread wheat (Pehlivan) and 1durum wheat (Firat-93) cultivars were used as plant material. The research wasestablished as a randomized complete block design with four replications. Inthe study; plant height, green herbage yield, dry herbage yield, crude protein,crude protein yield, acid detergent fiber (ADF), neutral detergent fiber (NDF),digestible dry matter (DDM), dry matter intake (DMI) and relative feed value(RFV) characteristics were investigated. On average in the results of research;plant height, green herbage yield, dry herbage yield, crude protein, crudeprotein yield, acid detergent fiber (ADF), neutral detergent fiber (NDF), digestibledry matter (DDM), dry matter intake (DMI) and relative feed value (RFV) wereranged from 71.5 to 86.0 cm, 1854.7 to 3140.6 kg da-1, 520.4 to 767.1 kg da-1,11.2 to 12.5%, 65.4 to 92.4 kg da-1, 32.2 to 34.6%, 56.1 to 61.2%, 62.0 to63.8%, 1.96 to 2.14% and 95.5 to 103.3 respectively. From the perspective ofthe quality characteristics examined, it was seen that the cereals gave closeresults and the triticales appeared to be in the foreground in terms of yieldcharacteristics. In generally, the highest values were obtained from earlysowing dates. Therefore, it was concluded that the best optimum sowing time inBingöl could be 1-15 October for herbage yields at cereal species CR - Açıkgöz, E., 2001. Yem Bitkileri. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı, Yayın No: 82, Bursa CR - Açıkgöz, E., 2013. Yem Bitkileri Yetiştiriciliği. Süt Hayvancılığı Eğitim Merkezi Yayınları No:8, s.56 CR - Akar, M., 2015. Vejetatif dönemde biçim uygulaması yapılan buğdayın ot ve tane özellikleri üzerine ekim zamanı ve biçim yüksekliğinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, s. 62 CR - Alp, A., 2009. Diyarbakır kuru koşullarında bazı tescilli tritikale (X Triticosecale Wittmack) çeşitlerinin tarımsal özelliklerinin belirlenmesi. YYÜ Tar Bil Derg., 19(2), 61-70 Anonim, 2014. Bingöl Valiliği, Bingöl İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü. http://www.bingol.tarim.gov.tr, Erişim Tarihi: 13/12/2014 CR - Anonim, 2016. Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü, Ankara CR - Canbolat, Ö., 2012. Bazı buğdaygil kaba yemlerinin in vitro gaz üretimi, sindirilebilir organik madde, nispi yem değeri ve metabolik enerji içeriklerinin karşılaştırılması. Kafkas Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi, 18(4), 571-577 CR - Çaçan, E., Başbağ, M., Kökten, K. and Sharif, A.J., 2017. Evaluation of some wheat cultivars as roughage. Eurasion Journal of Agricultural Research, 1(2), 144-152 CR - Denek, N., Avcı, M., Can, A., Daş, B., Aydın, S.S. ve Savrunlu, M., 2014. Kimi kaba yemlerde farklı bitki yapraklarının invitro metan üretimi üzerine etkisi. Harran Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi, 3(2), 59-66 CR - Kalaycı, M., 2005. Örneklerle Jump Kullanımı ve Tarımsal Araştırma İçin Varyans Analiz Modelleri. Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Yayın No: 21 CR - Kaplan, M., Kökten, K., Akçura, M., Bakoğlu, A. ve Kavurmacı, Z., 2011. Bazı tritikale çeşit ve hatlarının ot verimleri ve ot kaliteleri üzerine bir araştırma. IX. Tarla Bitkileri Kongresi, Bursa, Ocak-2011 CR - Kaplan, M., Yılmaz, M.F. ve Kara, R., 2015. Yeni tritikale hatlarında ot verim ve kalite özelliklerinde varyasyon. Tarım Bilimleri Dergisi, 21, 50-60 CR - Karaman, M.R., 2012. Bitki Besleme. Gübretaş Rehber Kitaplar Dizisi:2. Editör: Zengin, M., Toprak ve Bitki Analiz Sonuçlarının Yorumlanmasında Temel İlkeler (Bölüm 12), s. 874 CR - Keleş, G., 2014. Farklı gelişme dönemlerinde hasat edilmiş tritikale hasılında morfolojik unsurların besin değeri. Hayvansal Üretim, 55(1), 1-6 CR - Morrison, J.A., 2003. Hay and Pasture Management, Chapter 8. Extension Educator, Crop Systems Rockford Extension Centre CR - Özer, E. ve Mülayim, M., 2007. Konya yöresinde farklı ekim zamanı ve ekim sıklıklarında yetiştirilen triticale (xTriticosecale Witt.) genotiplerinde ot verimi ve bazı tarımsal özelliklerin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(43), 98-105 CR - Sezen, Y., 1995. Gübreler ve Gübreleme. Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 679, Ziraat Fakültesi Yayınları No: 303, Erzurum, s.15 CR - Şehu, A., Yalçın, S. ve Önal, A.G., 1996. Bazı buğdaygil samanlarının in vivo sindirilme dereceleri ve rumende parçalanma özellikleri. Ankara Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi, 43, 469-477 CR - Şehu, A., Yalçın, S. ve Önal, A.G., 1998. Kaba yemlerin bazı özelliklerinden yararlanarak kuzularda kuru madde tüketimi ve canlı ağırlık artışının belirlenmesi. Tr. J. of Veterinary and Animal Sicences, 22, 475–483 CR - Tölü, C., Savaş, T., Yurtman, İ.Y., Hakyemez, B.H. ve Gökkuş, A., 2013. Buğday hasılı ve doğal mera il farklı otlatma yoğunluklarının sağmal keçilerin bazı davranış özelliklerine etkisi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 10(3), 37-45 CR - Tan, M. ve Serin, Y., 1997. Kaba yem olarak kullanılan tahılların besleme değerine yaklaşımlar. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 28(1), 130-137 CR - TUİK, 2016. Türkiye İstatistik Kurumu. Bitkisel Üretim İstatistikleri, www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi: 15.09.2016) CR - Yavuz, M., 2005. Bazı ruminant yemlerinin nispi yem değeri ve in vitro sindirim değerlerinin belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi, 22(1), 97-101 CR - Yolcu, H., 2008. Kaba yem olarak kullanılan arpa ve buğday çeşitlerinde ahır gübresi uygulamasının morfolojik, verim ve kalite özelliklerine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(3), 137-144 UR - https://doi.org/10.28955/alinterizbd.360031 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/611395 ER -