TY - JOUR TT - Okul Yeri Seçiminde Coğrafi Bilgi Sistemine Dayalı AHP-TOPSIS Yaklaşımı: Ankara İli Örneği AU - Uslu, Ayşenur AU - Kızıloğlu, Kübra AU - İşleyen, Selçuk Kürşat AU - Kahya, Erkay PY - 2017 DA - December DO - 10.2339/politeknik.369099 JF - Politeknik Dergisi PB - Gazi University WT - DergiPark SN - 2147-9429 SP - 933 EP - 943 VL - 20 IS - 4 KW - CBS KW - AHP KW - TOPSIS KW - tesis yer seçimi KW - okul yer seçimi N2 - Okul yer seçimi problemi, bölgenin nüfus yoğunluğu, ulaşımimkânları, nüfusun kapsanma düzeyi, bölgenin güvenliği gibi birçok kriterinbirlikte değerlendirilmesini gerektiren çok kriterli bir karar vermeproblemidir. Karar verme aşamasında dikkate alınması gereken önemli noktalardanbirisi de mevcut yasal kısıtlamalardır. Bu çalışmada, açılması planlanan birilköğretim okulu için en uygun yerin belirlenmesi amacıyla Coğrafi BilgiSistemine (CBS) dayalı Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) ve İdeal ÇözümeBenzerliğine Göre Tercih Sıralama Tekniği (TOPSIS) yöntemlerini içeren yeni birçözüm yaklaşımı önerilmiştir. İlk olarak imar planı doğrultusunda okulaçılabilecek devlet arazileri aday yerler olarak alınmıştır. Bu aday yerlerdenyasal kısıtlamalara uyan ve mevcut okullarla birlikte belirlenen yürümemesafesi içerisinde öğrencileri kapsayan araziler alternatif yerler olarakArcGIS ESRI programı kullanılarak belirlenmiştir. Daha sonra, literatürincelemesi sonucunda belirlenen kriterlere ait kriter ağırlıkları AHP yöntemiile hesaplanmış ve alternatif yerler bu ağırlıklar kullanılarak TOPSIS yöntemiile sıralanmıştır. Önerilen yaklaşım Ankara ili Çankaya ilçesinde uygulanmış vesonuçlar verilmiştir.         CR - [1] Burrough P.A., “Principles of geographical information systems, Oxford University Press, Newyork, (1998). [2] ReVelle C.S. and Eiselt H.A., “Location analysis: a synthesis and survey, European Journal of Operational Research, 165(1): 1-19, (2005). [3] Narula S.C., 1Minisum hierarchical location-allocation problems on a network: A survey”, Annals of Operations Research, 6(8): 255-272 (1986). [4] Daskin M.S., “ Network and discrete locations: models, algorithms and applications”, Wiley and Sons, New York, (1995). [5] Owen S.H. and Daskin, M.S., “ Strategic facility location: A review”, European Journal of Operational Research, 111 (3): 423-447, (1998). [6] Arabani A.B. and Farahani R.Z., “Facility location dynamics: An overview of classifications and applications”, Computers & Industrial Engineering, 62 (1): 408-420 (2012). [7] Önüt S. and Soner S., “Transshipment site selection using the AHP and TOPSIS approaches under fuzzy environment, Waste Management, 28(9): 1552-1559, (2008). [8] Vahidnia M.H., Alesheikh A.A. and Alimohammadi A., “Hospital site selection using fuzzy AHP and its derivatives”, Journal of Environmental Management, 90(10): 3048-3056, (2009). [9] Lai W., Han-Lun L., Qi,L., Jing-Yi,C. and Yi-Jiao C., “Study and implementation of fire sites planning based on GIS and AHP”, Procedia Engineering, 11: 486-495, (2011). [10] Roig-Tierno N., Baviera-Puig A., Buitrago-Vera J. and Mas-Verdu F., “The retail site location decision process using GIS and the analytical hierarchy process, Applied Geography, 40: 191-198, (2013). [11] Uyan, M., “GIS-based solar farms site selection using analytic hierarchy process (AHP) in Karapinar region, Konya/Turkey,” Renewable and Sustainable Energy Reviews, 28: 11-17,(2013). [12] Sánchez-Lozano J.M., Teruel-Solano J., Soto-Elvira P.L. and García-Cascales M.S., “geographical information systems (GIS) and multi-criteria decision making (MCDM) methods for the evaluation of solar farms locations: Case study in south-eastern Spain”, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 24: 544-556, (2013). [13] Mishra A.K., Deep S. and Choudhary A., “Identification of suitable sites for organic farming using AHP & GIS”, The Egyptian Journal of Remote Sensing and Space Science, 18(2): 181-193, (2015). [14] Rasli F.N., Kanniah K.D., Muthuveerappan C. and Ho C.S, “An integrated approach of analytical hierarchy process and GIS for site selection of urban parks in Iskandar Malaysia”, International Journal of Geoinformatics, 12(2): 67-77, (2016). [15] Çetinkaya C., Özceylan E., Erbaş M. and Kabak M., “ GIS-based fuzzy MCDA approach for siting refugee camp: A case study for southeastern Turkey”, International Journal of Disaster Risk Reduction, 18: 218-231, (2016). [16] Chaudhary P., Chhetri S.K., Joshi K.M., Shrestha B.M. and Kayastha P., “Application of an Analytic Hierarchy Process (AHP) in the GIS interface for suitable fire site selection: A case study from Kathmandu Metropolitan City,Nepal”, Socio-Economic Planning Sciences, 53: 60-71, (2016). [17] McNamara J.F., “Mathematical Programming Models in Educational Planning”, Review of Educational Research, 41(5) :419-446, (1971). [18] Bruno J.E. and Andersen P.W. Analytıcal methods for planning educatıonal facılıtıes in an era of declining enrollments”, Socio-Economic Plan. Sci., 16(3): 121-131, (1982). [19] Kavili Arap S., “Türkiye’de üniversitelere ilişkin politikalar ve üniversitelerin kuruluş yeri seçimi”, Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (2007). [20] Özdemir B. and Tokyay O., “Multi criteria decision support for the best allocation of the primary school area. International Multidisciplinary Scientific GeoConference: SGEM: Surveying Geology & mining Ecology Management, 1: 457, (2013). [21] Arslan H.M. ve Yıldız M.S., “Eğitim tesislerinin kuruluş yeri seçiminde bulanık TOPSIS yönteminin uygulanması: Düzce’de bir lokasyon analizi, “The Journal of International Social Research, 8(36) : 763-774, (2015). [22] İnternet: URL: http://mevzuat.meb.gov.tr/html/24.html, Meb mevzuat, İlköğretim ve Eğitim Kanunu, 7. Bölüm, 61.madde, (Son erişim tarihi: 11.07.2016). [23] Saaty T.L., “The analytic hierarchy process”, New York: McGraw-Hill, (1980). [24] Saaty T.L., “ Decision making with the analytic hierarchy process, “International Journal of Services Sciences, 1(1): 83-98, (2008). [25] Arıbaş M. ve Özcan U., “Akademik araştırma projelerinin AHP ve TOPSIS yöntemleri kullanılarak değerlendirilmesi, Politeknik Dergisi, 19(2): 163-173, (2016). [26] Saaty T.L., “How to make a decision: the analytic hierarchy process,” European Journal of Operational Research, 48: 9-26, (1990). [27] Supçiller A.A. ve Çapraz O., “AHP-TOPSIS yöntemine dayalı tedarikçi seçimi uygulaması”, Ekonometri ve İstatistik, 13: 1–22, (2011). [28] Monjezi M., Dehghani H., Singh T.N., Sayadi A.R. and Gholinejad A., “Application of TOPSIS method for selecting the most appropriate blast design”, Arabian Journal of Geosciences, 5(1): 95-101, (2010). [29] İnternet: URL: http://www.cankaya.bel.tr/pages/14/ RAKAMLARLA-CANKAYA (Son erişim tarihi: 05.08.2016). UR - https://doi.org/10.2339/politeknik.369099 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/387676 ER -