TY  - JOUR
TT  - Ortaokul Öğrencilerinin Harita Okuryazarlık Becerilerine İlişkin Bir Değerlendirme
AU  - Erol, Hüseyin
PY  - 2017
DA  - December
DO  - 10.18039/ajesi.371633
JF  - Anadolu Journal of Educational Sciences International
JO  - AJESI
PB  - Anadolu University
WT  - DergiPark
SN  - 2146-4014
SP  - 425
EP  - 457
VL  - 7
IS  - 3
KW  - Education of social studies
KW  - map literacy
KW  - secondary school
N2  - Bu araştırmanın amacı ortaokul 7. sınıf öğrencilerininharita okuryazarlık düzeyleri ile ilgili yeterli bilgiye sahip olupolmadıklarını incelemektir. Bu araştırma, tarama modelinde nicel birçalışmadır. Araştırmanın örneklemi Adıyaman il merkezinde bulunan üç ortaokuldaseçkisiz olmayan amaçsal ölçüt örneklemesine uygun olarak seçilen 7. sınıftaöğrenim gören 96 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarakaraştırmacı tarafından geliştirilen bir soru formu kullanılmıştır. Sorular 2017ortaokul sosyal bilgiler dersi öğretim programındaki kazanımlar dikkatealınarak hazırlanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular neticesinde ortaokul7. sınıf öğrencilerinin harita okuryazarlık düzeylerinin çoğunlukla ortadüzeyde olduğu ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin sınıfta öğrendikleri bilgilerisadece ezberlemeleri pratikte çok fazla kullanmamaları ya da harita üzerindeyeterince çalışmamaları, coğrafi bilgileri yeterince yorumlamamaları nedeniylecoğrafi bilgilerinin yeterince gelişmediği yanı sıra ortaokul sosyal bilgilerdersi öğrenci çalışma kitaplarında harita okuryazarlığı konusunda yeterlisayıda etkinliğe yer verilmemesinin bu becerinin gelişmesini olumsuz yöndeetkilediği söylenebilir. Araştırmanın bu alanda yapılacak çalışmalar içinönemli bir veri kaynağı olacağı düşünülmektedir. Öğrenci çalışma kitaplarındabu konuyla ilişkili etkinliklere daha fazla yer verilebilir. Sosyal bilgilerkitaplarına daha ilgi çekici ve daha fazla sayıda haritalar eklenebilir. Okulkoridorlarında veya sınıflarda harita köşeleri oluşturabilir. Sosyal bilgileröğretmenleri harita okuryazarlığı ile ilişkili konular işlenirken farklıetkinlik ve materyallerle öğrencilerde bu becerinin daha fazla gelişmesinisağlayabilirler.
CR  - Akar, B. (2008). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin harita kullanma düzeylerinin ve harita kullanımına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi, Hatay.
CR  - Akengin, H., Tuncel, G. ve Cendek, M. E. (2016). Öğrencilerde harita okuryazarlığının geliştirilmesine ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. Marmara Coğrafya Dergisi, 34, 61 - 69.
CR  - Aktürk, V. (2012). Sosyal bilgiler dersinde animasyon ve dijital harita kullanımının öğrencilerin mekânı algılama becerilerine yönelik etkileri, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
CR  - Altınbilek, M. S. ve Sanalan, V. A. (2005). Coğrafya okuryazarlığı I: Giriş. Doğu Coğrafya Dergisi, 13, 341 - 357.
CR  - Balkan, A. (2007). İlköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler dersinde harita kullanımının derse karşı tutuma, başarıya ve hatırda tutma düzeyine etkisi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
CR  - Bekdemir, Ü. ve Polat, S. (2016). Sosyal bilgiler 5. ve 6. sınıf ders kitaplarında harita kullanımı, EKEV AKADEMİ DERGİSİ, 68, 362 – 382.
CR  - Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş ve Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
CR  - Cemaloğlu, N. (2005). Eğitim Ortamında Öğretim Araçları, Leyla Küçükahmet (Ed.), Sınıf Yönetimi, Ankara: Nobel Yayınları.
CR  - Clarke, D. (2003). Are you functionally map literate?, proceedings of the 21st ınternational cartographic conference (ICC) Durban, South Africa, 10 – 16 August, 713-719.
CR  - Cohen, L., Manion. L. and Morrison, K. (2007). Research Methods in Education. Sixth Edition. Routledge. London. Taylor & Francis Group.
CR  - Çepni, S. (2005). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. Üçyol Kültür Merkezi. Trabzon.
Matbaacılık.
CR  - Çiftçi, C. ve Çağlar, A. (2014). Ailelerin sosyo-ekonomik özelliklerinin öğrenci başarısı üzerindeki etkisi: Fakirlik kader midir? . İnternational Journal Human Sciences, Volume 11, Issue 2, 155-175.
CR  - Demiralp, N. (2009). Haritalarla öğrenme, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (4), 955 - 973.
CR  - Demirkaya, H., Çetin, T., ve Tokcan. (2004). İlköğretim Birinci Kademe Öğrencilerine Yön kavramı Öğretiminde Kullanılabilecek Metotlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 24, 3, 39-70.
CR  - Dikmenli,  Y. (2015). Öğretmen adaylarının coğrafya okuryazarlığı algı düzeylerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 10/3, p. 353-368.
CR  - Duman, B. ve Girgin, M. (2007). Eğitim fakültesi öğrencilerinin harita okuryazarlığına ilişkin görüşleri. Doğu Coğrafya Dergisi, 17, 185 - 202.
CR  - Ertuğrul, Z. (2008). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin harita ve küre kullanım becerilerinin tespiti, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
CR  - Girgin, M., Ertürk, M., Sever, R. ve Güner, İ. (2001). Coğrafya öğretiminde atlaslar. Doğu Coğrafya Dergisi, 6, 45 - 59.
CR  - Göksel, O. (2007). Sosyal bilgiler öğretiminde harita ve grafik kullanımının eğitimi destekleme düzeyi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
CR  - History-Social Science Curriculum Framework and Criteria Committee. (2005). Science history-social science framework for California Public Schools. California: California Department of Education.
CR  - İncekara, S. ve Kantürk, G. (2010). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının haritalarla ilgili temel görüşleri ve harita kullanımına yönelik yaklaşımları. Marmara Coğrafya Dergisi, 21, 240 - 257.
CR  - Kartal, F. ve Koç, H. (2017). Ortaöğretim (9. Sınıf) öğrencilerinin harita okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 37, 179 - 198.
CR  - Kartal, F. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinin harita okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
CR  - Kocalar, A. O. ve Demirkaya, H. (2014). Coğrafya öğrenmek niçin önemlidir? Lise öğrencilerinin algıları. Doğu Coğrafya Dergisi, 32, 123-144.
CR  - Koç, H. ve Bulut, İ. (2014). Gestalt kuramının öğrencilerin harita okuma ve yorumlama beceri düzeyleri üzerine etkisini belirlemeye yönelik bir inceleme. Marmara Coğrafya Dergisi, 30, 1 - 19.
CR  - Koç, H. ve Çifçi, T. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının harita okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, Marmara Coğrafya Dergisi, 34, 9 - 20.
CR  - Koç, H. (2008). Coğrafya öğretim programındaki kazanımların öğrencilerin harita beceri düzeyleri üzerine etkisi, (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
CR  - Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2017). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı, Ankara.
CR  - Merç, A. (2011). Sosyal bilgiler ve okul öncesi öğretmenliğinde eğitim gören öğrencilerin mekân bilgisi ve harita okuma becerisi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
CR  - National Education Process. (1994). Geography Report Card. National Assesment of Educational Progress, Princeton, Washington DC.
CR  - Naylor, D. T., & Diem, R. (2001). Elemantary and middle school social studies (3th ed.). New York: McGraw-Hill Higher Education.
CR  - Öcal, A. (2007). İlköğretim sosyal bilgiler 6. sınıf öğrencileri mekansal biliş becerilerinin incelenmesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
CR  - Öğütveren, M. (2014). Sosyal bilgiler 6. sınıf coğrafya konularının öğretiminde google earth programının başarıya etkisi, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Giresun Üniversitesi, Giresun.
CR  - Önür, H. (2013). Gelir düzeyinin eğitim imkânlarından yararlanma düzeyine etkisi: Süleyman Demirel fen lisesi ve Atatürk lisesi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 18, 259- 277.
CR  - Özcan, F. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının harita okuma öz yeterlilik ve başarı düzeyleri, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Aksaray Üniversitesi, Aksaray.
CR  - Öztürk, C. (2007). Coğrafya: Gelişimi, içeriği, eğitimi. S. Karabağ ve S. Şahin, (Ed.), Kuram ve Uygulamada Coğrafya Eğitimi (1-51). Ankara: Gazi Kitabevi.
CR  - Sarıer, Y. (2016). Türkiye’de Öğrencilerin Akademik Başarısını Etkileyen Faktörler: Bir Meta-Analiz Çalışması, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi,31, 3, 609 – 627.
CR  - Sönmez, Ö. F. (2013). Sosyal Bilgiler için çoklu okuryazarlık, Ebru Gençtürk, Kadir Karatekin (Ed), Ankara: Pegem Akademi.
CR  - Sönmez, Ö. F. ve Aksoy, B. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin harita beceri düzeylerinin belirlenmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 7/1, p.1905-1924.
CR  - Tabanlı, C.M. (2014). 7. Sınıf sosyal bilgiler dersinde cbs kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına etkisi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
CR  - Ünlü, M. (2011). Coğrafya Derslerinde Coğrafi Becerilerin Gerçekleşme Düzeyi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(4) , 2155 - 2172.
CR  - Üzümcü, O. N. (2007). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgeler dersinde harita okuma becerisinin aktif öğrenme yöntemiyle kazandırılması, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
CR  - Vural, M. (2013). Öğrencilerin gelir düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Akademik Bakış Dergisi sayı: 35, 1-18.
UR  - https://doi.org/10.18039/ajesi.371633
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/393201
ER  -