TY - JOUR T1 - Bingöl ve Munzur Üniversitesinde Açılan Zaza Dili ve Edebiyatı Bölümleri ve Bu Bölümlerin Üniversitelerine Katkıları TT - The Contributions of Zaza Language and Literature Departments of Bingöl and Munzur Universities to Their Universities AU - Erdoğmuş, Hatip AU - Orkin, Şeyhmus PY - 2018 DA - March JF - Kent Akademisi JO - Urban Academy PB - Ahmet FİDAN WT - DergiPark SN - 2146-9229 SP - 163 EP - 172 VL - 11 IS - 1 LA - tr AB - Türkiye’de;Bingöl, Tunceli önemli merkezler olmakla birlikte bunların dışında farklı kentlerde yaşayan yaklaşık beş milyonZaza nüfusunun olduğu tahmin edilmekte. Bu sayıya göre Zazaca Türkiye’de en çokkonuşulan üçüncü dil olma özelliğini kazanmaktadır. Son on beş yılabakıldığında Türkiye’de “Demokratik Açılım” temelinde farklı dillerinöğretilmesi noktasında bunların önündeki birçok engel yasal anlamda kaldırıldı.2002’den itibaren AB uyum çerçevesinde birçok değişiklik yapıldı. “Türkvatandaşlarının günlük yaşamalarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dilve lehçelerin öğrenilmesi” hakkındaki yönetmeliğin değiştirilmesiyle birliktediğer diller gibi Zazacanın daöğretilmesinin önü açıldı. İlk olarak özel eğitim kurumlarında bu dillerin önüaçıldı. Daha sonraki önemli adımlardan biri, bu dillerle ilgili üniversitelerde bölümlerinaçılması oldu. 2011 yılında Munzur Üniversitesinde ( o zaman TunceliÜniversitesi) Zaza Dili ve Edebiyatı bölümünün açılması izni YÖK tarafındanonaylandı. 2012-2013 döneminde öğrenci almaya başlayan bu üniversitemize öğrencilertarafından yoğun bir ilgi gösterildi. Bir sonraki yıl Bingöl Üniversitesi deZaza Dili ve Edebiyatı bölümünü açarak bu bölüme öğrenci almaya başladı. İlkmezunlarının geçen yıl Munzur Üniversitesi tarafından verilen bu bölüm şu ansadece bu iki üniversitemizde bulunmaktadır. Farklı yerlerde yaşayıp bu dileilgi gösterenlerin eğitim alabilecekleri birer merkez haline geldi bu ikişehrimiz. Çalışmamızda, sadece bölgede ikiüniversitede açılan bu bölümün genel bir değerlendirilmesi yapıldıktansonra bölümün bulunduğu üniversiteye kazanımları ele alınmıştır. Bu bağlamdabölümü tercih eden öğrencilere yönelik bir anket düzenledik. Bölümde okuyanöğrencilere yönelik yaptığımız buankette; sorduğumuz sorulara aldığımız cevaplardan yola çıkarak öğrencilerinbölüme karşı ilgilerini, bölümün bulunduğu üniversiteye, şehre katkısını ortayakoymaya çalıştık. KW - Zazaca KW - Dil KW - Bölüm N2 - Itis estimated that there are around five million Zazas in Turkey living invarious cities most of whom dwell in the districts of Bingöl and Tunceli. Inthis respect Zazaki should be accounted as the third widely spoken language ofTurkey. In the last fifteen years many legal obstacles preventing people fromteaching their mother tongues have been removed as the country is passingthrough a process of “democratic expansion”. Since 2002 various attempts havebeen made and a series of changes have taken place as a result of EuropeanUnion alignment framework. Zazaki like the other unofficial languages hasbenefitted from new regulations of “the law related with the usage oftraditional languages and dialects”. At the first stage the permission ofeducation was restricted to private schools. However the next significant stepwas the establishment of language and literature departments. YÖK (Theinstitution of Higher Education) approved the opening of Zaza Language andLiterature Department in Munzur University (it was Tunceli University then) in2011. This university began accepting students in 2012 and the studentsattending the mentioned department were in a state of great exciment. In thefollowing year Bingöl University established the same department and acceptedstudents too. The first graduates were naturally from Munzur university. At thepresent time the department of Zazaki language and literature is available onlyin the two mentioned universities. Thus they have become the centres of Zazakistudies and activities for those who have an interest in this field. In thisstudy our aim is to make a general evaluation of the mentioned two departmentsand to discuss their possible contributions to the universities. In thiscontext we have prepared a questionnaire and shared it with our students.Through the help of this questionnaire we have obtained various data such asthe interest of students for their department and the possible advantages ofthe departments for their universities and cities. CR - AKTAY, Yasin, 2012, “Demokratikleşmenin Sosyolojik Analizi”, Stratejik Düşünce Enstitüsü, Ankara, s.97-120. CR - ALANOĞLU, Murat, 2016, İslam Ansiklopedisi, Zazalar Md, Cilt Ek1, TDV Yayınları, İstanbul, s.696-698. CR - GÖRKEMLİ, H. Nur, 2011, Üniversiteler ve Kent Ekonomisi, Selçuk Üniversitesi Örneği, Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya. CR - ERDOĞMUŞ, Hatip, 2016, “Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümleri ve Üniversitelerine Katkıları” , Muş Alparslan Üniversitesi, (Muş, 28-30 Eylül 2016), ÜNİDAP Uluslararası Bölgesel Kalkınma Konferansı- Sosyal Kalkınma, Muş, s.41-50. CR - ERGUN, Cem, 2014, “Üniversite ve Kent İlişkisi Üzerine Görüşler: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Örneği” Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi/31, Burdur, s.216-237. CR - EROL, Abdullah; YERGİN, Haluk; MERCAN, Mehmet, 2012, “Üniversite Öğrencilerinin Üniversite Tercihlerinin Belirleyicileri: Hakkâri Örneği”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi/4(2), Sosyal Bilimler Araştırmaları Derneği (SoBiAD), 1309-8012 (Online) . CR - HAKYEMEZ, Yusuf Şevki, 2012, “Türkiyede Son 10 Yılda (2002-2012) Demokratikleşme Sürecinde Atılan Adımlar”, Stratejik Düşünce Enstitüsü, Ankara, s.7-42. CR - KARADAĞ, Engin; YÜCEL, Cemil, 2017, Türkiye Üniversite Memnuniyet Araştırması [TÜMA], Üniversite Araştırmaları Laboratuvarı, Eskişehir, s.1-65. CR - KESKİN, Mesut, 2010, Zazacanın İrani Diller Arasındaki Yeri ve Özellikle Dersim’de Olan Durumu ve Yarını, http://www.zazaki.de/turkce/makaleler/keskin-zazacaninyeriveyarini.pdf, (Erişim:22.07.2017). CR - KORKUT OWEN, Fidan; KEPİR, Didem; ÖZDEMİR, Serap; ULAŞ, Özlem; YILMAZ, Olcay, 2012, “Üniversite Öğrencilerinin Bölüm Seçme Nedenleri”, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi/8(3), Mersin, s.135-151. CR - IŞIK, Şevket, 2008, “Türkiye’de Üniversitelerin Kentleşme Üzerine Etkileri”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi/ 10(3), İzmir, s.159-181. CR - RESMİ GAZETE, 05 Aralık 2003, sayı 25357. CR - SDE, 2012, “Türkiye’nin Demokratik Dönüşümü”, Stratejik Düşünce Enstitüsü, Ankara, s.1-48. CR - SELCAN, Zülfü, 2004, Zaza Dilinin Gelişimi, http://zilfiselcan.net/2016/11/12/zaza-dilinin-gelisimi/ (Erişim: 15.07.2017). CR - SELCAN, Zülfü, 2017, “Zaza Dili ve Edebiyatı Hakkında” http://zilfiselcan.net/2017/06/20/zaza-dili-ve-edebiyati-hakkinda/ (Erişim:19.07.2017). CR - ŞANLI KULA, Kamile; SARAÇ, Turan, 2016, “Üniversite Öğrencilerinin Gelecek Kaygısı”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi/13(33), s.227-242. CR - ÖZYÜREK, Ragıp; ATICI, Meral, 2002, “Üniversite Öğrencilerinin Meslek Seçimi Kararlarında Kendilerine Yardım Eden Kaynakların Belirlenmesi”, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi/2(17), Ankara, s.33-42. CR - VAROL, Murat, 2015,”Cumhuriyetten Günümüze Zazacanın Eğitim Faaliyetleri İçindeki Durumu” Turkish Studies/10(3), Ankara, s.1071-1078. UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/kent/issue//377296 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/454044 ER -