TY  - JOUR
T1  - Tarih Öğretmen Adaylarının Programdaki Değerlere İlişkin Değer Hiyerarşileri, Gerekçeleri ve Önerileri
TT  - Value Hierarchies, Reasons and Recommendations of Pre-Service History Teachers Regarding Value in the History Curriculum
AU  - Yıldırım, Tercan
PY  - 2018
DA  - April
Y2  - 2018
DO  - 10.26466/opus.404219
JF  - OPUS International Journal of Society Researches
JO  - opus
PB  - İdeal Kent Yayınları
WT  - DergiPark
SN  - 2528-9527
SP  - 296
EP  - 320
VL  - 8
IS  - 14
LA  - tr
AB  - Bireylerin tüm özel ve toplumsaldavranış tercihlerinin sıralandığı bir değerler tipolojisi olduğu yaygın kabulgörmektedir. Zamanla düşünce yerini, her insanın var olan değerlerden kendinehas, kişisel ve esnek hiyerarşiler oluşturduğuna bırakmıştır. Bir kimsenindeğerler sıralamasının birinci veya en üst sırasında bulunan değeri, onun temeldeğeri sayılabilir. Değerler bir kişiye verilip onların bir sıralamasıyaptırıldığında, kişinin en yukarıya koyduğu değer onun en önemsediği değerolmaktadır. Birey bu tercihini yaparken içinde yaşadığı değer dünyasına görebir sıralama yapmaktadır. Bu bağlamda araştırmada tarih öğretmen adaylarınınprogramdaki değerlere ilişkin değer hiyerarşilerini nedenleri ile ortayaçıkarmak amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durumçalışması kullanılmıştır. Çalışma grubunu, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında birdevlet üniversitesinde pedagojik formasyon eğitimi alan tarih öğretmen adaylarıoluşturmaktadır. Araştırmada kullanılan yapılandırılmış görüşme formu açık uçlu4 sorudan oluşmaktadır. Tarih Dersi Öğretim Programı’nda yer alan değerlerikendilerince önem derecesine göre (ilk 3 değer) sıralamaları ve gerekçeleriniifade etmeleri istenmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin çö­zümlenmesindeiçerik analizi türlerinden tüme­varımcı analiz kullanılmıştır. Vatanseverlik,adalet ve dürüstlük değerleri öğretmen adayları tarafından ilk üç değerarasında sırlanmıştır. Öğretmen adayları ilk üç değerin çoğunlukla öğretmendenkazanılması gerektiğini ifade etmişlerdir. Bunların yanı sıra tarihi/dinikarakterlerden ve edebi eserlerden de kazanılabileceği ifade edilmiştir. Budeğerlerin kazandırılmasında izlenecek yöntemler konusunda ise model olunması,örnekler verilmesi, uygulama yaptırılması, çeşitli tarihsel geziler yapılması,tarihsel film-belgesel izletilmesi ve öğretmen tarafından kavramsal olarakaçıklama yapılması gibi öneriler getirilmiştir.
KW  - tarih öğretimi
KW  - öğretmen adayı
KW  - değer eğitimi
KW  - değer hiyerarşisi
N2  - It is widely accepted thatindividuals are a typology of values ​​that rank all their preferences forprivate and social behavior. Over time, he left the place of thought as a wayof creating individual, flexible hierarchies of each person's unique values.The value of a person's first or top rank of values ​​can be counted as his orher basic value. When the values ​​are given to one person and they areordered, the value that the person places at the top is the value that he caresthe most. The individual makes an order according to the value world they livein when making this choice. In this context, it was aimed to reveal the valuehierarchies of the history teacher candidates about the values ​​in theprogram. The case study was used in the research qualitative research methods.The working group constitutes history teacher candidates trained in pedagogicalformation at a state university during the 2017-2018 academic year. Thestructured interview form used in the research consists of 4 open-endedquestions. It is requested that the values ​​in the History Course Curriculumbe sorted according to their importance (the first 3 values) and to expresstheir justifications. In the analysis of the data obtained from the research,the sample analysis was used from the content analysis types. The values ​​ofpatriotism, justice and honesty are ranked among the first three values ​​byprospective teachers. Teacher candidates stated that the first three values​​should be earned mostly from the teacher. In addition to these, it is statedthat they can be won from historical / religious characters and literary works.On these methods, some suggestions such as modeling, giving examples, makingapplications, making various historical trips, watching historical films anddocumentaries and making conceptual explanations by the teachers have beenintroduced.
CR  - Acun, İ., Yücel, C., Önder, A. ve Tarman, B. (2013). Değerler: kim ne kadar değer veriyor? Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 191-206.
CR  - Aktepe, V. ve Yel, S. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin değer yargılarının betimlenmesi: Kırşehir ili örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 607-622.
CR  - Aydın, M. (2003) Gençlerin değer algısı. Değerler Eğitimi Dergisi, 3,121-144.
CR  - Balcı, F. A. ve Yelken, T. Y. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin "değer" kavramına yükledikleri anlamlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 81- 90.
CR  - Bartelds, B. F. and Debats, D. L. (1995). The structure of human values: a principal components analysis of therokeach value survey. British Journal of Social Psychology, 41, 77-86.
CR  - Çelikkaya, T. (2016). Sosyal bilgiler programındaki değerlere ilişkin sosyal bilgiler öğretmen adaylarının değer öncelikleri ve gerekçelerine ilişkin görüşleri. The 2nd International Conference on the Changing World and Social Research (ICWSR’2016) October, 14-16, 2016, proceedings book s.945-962, Barcelona-SPAIN
CR  - Çelikkaya, T. ve Kürümlüoğlu, M. (2017). Veliler, öğrenciler ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin 2005 programdaki değerlere ilişkin değer hiyerarşileri, gerekçeleri ve önerileri. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(8), 243 – 264. http://dx.doi.org/10.20860/ijoses.338565
CR  - Çelikkaya, T. ve Öztürk Demirbaş, Ç. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sosyal bilgiler öğretim programındaki değerlere ilişkin görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies.  6(5), 527-556. Doi number:http://dx.doi.org/10.9761/JASSS1617
CR  - Çelikkaya, T. ve Yakar, H. (2015). Sosyal bilgiler programında gazete, dergi ve internet haberlerinin kullanılması. Turkish Studies, 10(3), 251-270. Doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7652.
CR  - Demircioğlu, İ. H. ve Tokdemir, M. A. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: Amaç, işlev ve içerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), 69-88.
CR  - Demircioğlu, İ.H. (2010). Tarih öğretiminde öğrenci merkezli yaklaşımlar. Ankara: Anı Yayıncılık
CR  - Dewey, J. (2000). Temel eğitiminde tarihin amacı. (Çev: B. Ata), Milli Eğitim Dergisi, 147.
CR  - Dilek, D. (2007). Tarih derslerinde öğrenme ve düşünce gelişimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
CR  - Doğan, İ. (2011). Eğitim sosyolojisi. Ankara: Nobel Yayınları.
CR  - Dönmez, C. (2006). Değerler eğitiminde kahramanların kullanımına bir örnek: Mustafa Kemal Atatürk. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 113-133.
CR  - Dönmez, C. ve Yazıcı, K. (2009). Atatürkçülüğün bir üst değer olarak öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 1467-1490.
CR  - Ergün, M. (1994). Eğitim sosyolojisine giriş. Ankara: Ocak Yayınları.
CR  - Fidan, N. K. (2009). Öğretmen adaylarının değer öğretimine ilişkin görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim, 2 (2), 1-18
CR  - Gülmüş, R. (2015). İlkokul 4. sınıf sosyal bilgiler dersi tarih konularında değer öğretimine ilişkin sınıf öğretmeni görüşleri. Yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
CR  - Gültekin, F. (2011). Tarih öğretiminde değerler. M. Safran (Ed.), Tarih Nasıl Öğretilir (s. 131- 137). İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
CR  - Güngör, E. (2000). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar. İstanbul: Ötüken Yayınları.
CR  - Halstead, J. M. and Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: A review of recent research. Cambridge Journal of Education. 30(2), s.169-202.
CR  - Karatekin, K., Gençtürk, E. ve Kılıçoğlu, G. (2013). Öğrenci, sosyal bilgiler öğretmen adayı ve öğretmenlerinin değer hiyerarşisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(14), 411-458.
CR  - Keskin, Y. (2008). Türkiye’de sosyal bilgiler öğretim programlarında değerler eğitimi: Tarihsel gelişim, 1998 ve 2004 programlarının etkililiğinin araştırılması. Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
CR  - Keskin, Y. (2015). Tarih dersi öğretim programı ve ders kitaplarında değerler eğitimi. TurkishStudies, 10(7), 659-674. Doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8234
CR  - Kolaç, E. ve Karadağ, R. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının "değer" kavramına yükledikleri anlamlar ve değer sıralamaları. İlköğretim Online, 11(3), 762-777.
CR  - Marshall, G. (2009). Sosyoloji sözlüğü. (Çev., Osman Akınhay ve Derya Kömürcü). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
CR  - Memiş, A. ve Gedik, E. G. (2010). Sınıf öğretmenlerinin değer yönelimleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 8(20), 123-145.
CR  - Miles, M, B. and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book. ThousandOaks, CA: Sage.
CR  - Mutluer, C., (2015). Tarih derslerinin değer eğitimindeki yeri: tarih öğretmenlerinin görüşleri. Turkish Studies, 10(15), 649-666. Doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8949, p.
CR  - Nichol, J. (1996). Tarih eğitimi. (Çev. M. Safran) Ankara: Çağrı Matbaası.
CR  - Nichol, J. and Dean, J., (1997). History 7-11 developing primary teaching skills. London: Routledge.
CR  - Paykoç, F. (1998). Tarih öğretiminde duyuşsal alanın rolü. Salih Özbaran (Ed.), Tarih Öğretimi ve Ders Kitapları (s. 85-93). İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.
CR  - Safran, M (2006). Tarih eğitimi makale ve bildiriler. Ankara: Gazi Kitabevi.
CR  - Safran, M. (1993). Tarih oğretiminin eğitimsel amacları. Belleten, 57(220), 827-842.
CR  - Tezcan, M. (1999). Eğitim sosyolojisi. Ankara
CR  - Tokdemir, A. (2007). Tarih öğretmenlerinin değerler ve değerler eğitimi hakkındaki görüşleri. Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
CR  - Tokdemir, A. ve Demircioğlu İ. (2008). Değerlerin oluşması sürecinde tarih öğretimi. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), 69-88.
CR  - Tokdemir, M.A. (2016). Değerler mi beceriler mi: Tarih öğretiminin amaçlarına ilişkin tarih öğretmen adaylarının görüşleri. Turkish Studies, 11(3), 2225- 2242.Doi:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9027
CR  - Ulusoy, K. (2003). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih ve ahlak eğitimi ilişkisi üzerine görüşleri. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
CR  - Ulusoy, K. (2005) Tarih derslerinde ahlaki değerlerin aktarımı: Bir okuma parçası örneği. Milli Eğitim, 168, 126-133.
CR  - Ulusoy, K. (2007a). Lise tarih programında yer alan geleneksel ve demokratik değerlere yönelik öğrenci tutumlarının ve görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
CR  - Ulusoy, K. (2007b). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih ve ahlak eğitimi ilişkisi üzerine görüşleri (Sakarya il orneği). Değerler Eğitimi Dergisi, 5(13), 155-177.
CR  - Ulusoy, K. (2007c). Lise tarih programında yer alan geleneksel ve demokratik değerlere yönelik öğrenci tutumlarının ve görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
CR  - Ulusoy, K. (2010). Değer eğitimi: Davranışçı ve yapılandırmacı yaklaşıma göre hazırlanan tarih programlarında değer aktarımı. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 32-51.
CR  - Ulusoy, K. (2016). Sosyal bilgiler öğretiminde değer aktarımı ve e-okuma. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(1), 401-418.
CR  - Yaşar ve Çengelci (2012). Sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimine ilişkin bir durum çalışması. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 3(9), 1-23.
CR  - Yazıcı, F. (2011). Cumhuriyet dönemi tarih ders kitaplarında tarih yazımı.V. Engin ve A. Şimşek. (Ed.), Türkiye'de Tarihyazım (s. 197-219). İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
CR  - Yazıcı, K. (2006). Değerler eğitimine genel bir bakış. Türklük Bilimi Araştırmaları, 19, 499–522.
CR  - Yeşil, R. ve Aydın, D. (2007). Demokratik değerlerin eğitiminde yöntem ve zamanlama. TSA, 11(2), 65-84.
CR  - Yiğittir, S. ve Öcal, A. (2011). Lise tarih öğretmenlerinin değerler ve değerler eğitimi konusundaki görüşleri. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(20),117-124.
CR  - Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
CR  - Yıldırım, K. (2009). Values education experiences of Turkish class teachers: A phenomonological approach. Eurasian Journal of Edu-cational Research, 35, 165-184.
CR  - Yıldırım, T. (2016). Tarih ders kitaplarında kimlik söylemi. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
CR  - Yıldırım, T. (2017). Yeni ortaöğretim tarih ders programları ve 9. sınıf tarih ders kitabında değerler eğitimi. Turkish Studies, 12(33), 557-572 DOI Number: ttp://dx.doi.org/10.7827/turkishstudies.12533
CR  - Yılmaz, E. (2009). Öğretmenlerin değer tercihlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(17), 109-128.
CR  - Yılmaz, F., Göçen, S. ve Yılmaz, F. (2013). Sokakta çalışan ve çalışmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler programındaki değerlere ilişkin algıları. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 82-99
CR  - Yılmaz, S. (2013). Sosyal bilgiler dersinde kazandırılması amaçlanan değerlere ilişkin öğretmen adayı görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(14), 645-680.
CR  - Yin, R. K. (2003). Case study research: Design and methods. London: Sage Publications.
UR  - https://doi.org/10.26466/opus.404219
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/455019
ER  -