@article{article_41172, title={TOPRAĞA TATBİK EDİLEN AZOTLU GÜBRELERDEN MEYDANA GELEN AMONYAK ŞEKLİNDEKİ AZOT KAYIPLARI}, journal={Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi}, volume={6}, year={2010}, author={Sağlam, M. Turgut}, abstract={ÖZET <br />Toprağa ilave edilen azotlu gübrelerdeki azotun ıbir kısmı <br />NHJ şeklinde uçar.ak kaybolmakta ve ’bu miktar bazı şartlar <br />altında .% 50 ye kadar çıkabilmektedir.Bu konu ile ilgili <br />olarak kabul edilen genel teoride; amonyum bileşiklerinin <br />Cae03 ile reaksiyona girdiği, reaksiyon sonunda bir Ca bileşiği <br />’ile (NH4JzCOJ teşekkül ettiği, amonyum karbonatın da <br />NH], COı ve HıO yrı parçalandığı ve bu suretle NH3-N kayıpları <br />ortaya çıktığı iZeri isürülmektedir.Reaksiyon sommda teşi; <br />kkül eden Ca bileşiğininerirliliği, Id,ayıplar üzerine büyük ölçüde <br />etkili olmakta ve bu bileşiğin eriyebilir olmaması halinde <br />kayıplar artmaktadır. <br />Amonyak kayıpları üzerinde y,apılan denemeler ve bu konuda <br />ileri sürülen önerilere göre; <br />1. Kayıplar -toprağın pH değe’ri .ile artar ve caeo3 mik,tarı <br />ile yakinen ilgilidir. . <br />2. T.oprağa tatbik edilen iazot miktarı ile kaybolan <br />NHJ-N miktarı arasında pozitif bir ilişki mevcuttur. <br />3. Tatbik edilen gübrenin cinsi kayıpları etkilemektedir. <br />4. Kayıplar ısıile artar. <br />5. Kayıplar, rüzgar hızı ve rüzgarın nisbl rutubeti ile alakalıdır. <br />6. İnce tekstürlü topraklardaki kayıp, kaba tekstürlü <br />topraklardan :daha azdır. <br />7. ](.atyon de.ğişim kapasitesi ile kayıplar ,arasında negatif <br />bir ilişki mevcuttur ve ,değişebilir katyonlar da kayıpları <br />etkilemek~edir. <br />8. Gübrenin tatbdk şekli kaybedilen miktarlara tesir etmektedir. <br />Görüldüğü gibi kayıplar üzerine etkili olan çok sayıda <br />faktör mevcuttur. Bun~ard.an bir veya birkaçını dikkate alarak, <br />herhangi bir topraktan meydana gelecek kayıp hakkında <br />hüküm vermek hatalı bir yoldut·. Diğer ’.taraftan, memleke· <br />timizde iklim ve toprak özellikleri bölgeden bölgeye büyük <br />farklılık göstermektedlF’ıer. Bu nedenle, çeşitli bölgelerde kayıplar <br />iizerine ietkili olan faktörleri dikldate alan denemeler <br />yapılmalı ve kayıpları azaltıcı yollar saptanmalıdır.}, number={2}, publisher={Ataturk University}