TY  - JOUR
T1  - Toplumsal Cinsiyet ve Medyadaki Söylemi: Evlilik Programları
TT  - GENDER AND ITS DISCOURSE ON MEDIA: MARRIAGE PROGRAMS
AU  - Yeşil, Fatma
AU  - Yıldırım, Arif
PY  - 2019
DA  - January
DO  - 10.18094/josc.412189
JF  - Selçuk İletişim
JO  - JOSC
PB  - Selcuk University
WT  - DergiPark
SN  - 2148-2942
SP  - 232
EP  - 254
VL  - 12
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Biyolojik olarak kadın ve erkek olmak toplumundevamlılığını sağlamada temel belirleyicidir ve onlara anne, baba gibi başat vedeğişmeyen roller vermektedir. Bu rollere dayandırılarak geçmişten günümüzefarklı roller ve sorumluluklar da verilmiştir. Atfedilen roller vesorumluluklar toplumların, teknolojik ve bilimsel gelişmelerine, yaşadıklarıcoğrafi şartlara, kültürel yapısını oluşturmada önemli bir etkiye sahip olaninanç sistemlerine ve bireylerinin eğitim düzeylerine göre değişkenlikgöstermektedir. Diğer taraftan cinsiyetlere atfedilen roller yine her toplumuniçindeki aynı temel prensiplerle uyumlu bir yapıda yeniden kurgulanaraküretilmeye devam ettirilmektedir. Fakat toplumların gelişmişlik durumunaparalel cinsiyetlere atfedilen roller ve sorumluluklar eşitsizlikten eşitliliğeveya farklılıklardan benzerliklere doğru eğilim göstermektedir. Cinsiyet rollerinve sorumlulukların öğretilmesinde ve aktarılmasında ise aile, eğitim kurumlarıve günümüzde kitle iletişim araçları güçlü bir etkiye sahiptir. Rolleri vesorumlulukları aktarma gücü dikkate alınarak kitle iletişim araçlarının birmecrası olan televizyonun da, hazırlanan program içeriklerinde geçensöylemleri, önemlidir. Mevcut çalışmada ise ulusal yayın yapan üç farklı TVkanalında yayınlanan evlilik programlarından çalışmanın verisi elde edilmiştir.Belirlenen evlilik programlarının içeriklerinde geçen söylemler aracılığıyla,cinsiyetlere atfedilen roller ve sorumlulukların eşit veya benzer olmasınısaptamak amaçlanmıştır ve Van Dijk’ın eleştirel söylem analizi yöntemikullanılarak, çalışmanın amacına uygun bulunan söylemler analiz edilmiştir. Sonuç,incelenen söylemler aracılığıyla aktarılan toplumsal cinsiyet rolleri vesorumluluklarında, kadın ve erkeğe eşit ve benzer roller verilmediği tespitedilmiştir.
KW  - Söylem
KW  - Medya
KW  - Toplumsal cinsiyet rolleri
N2  - Being biologically male and female is the basic determinant of the continuity of society and them give unchanging dominant roles such as parents. Based on these roles, different roles and responsibilities have been given to nowadays from past. Attributed roles and responsibilities vary according to the technological and scientific devepolments of the societies, the geographical conditions they live in, the belief systems that have an important influence on the formation of the cultural structure, and the educationalarrangements of the individuals. The roles attributed to genders from the other side are being continued to be produced by being reconstructed in a structure compatible with the same basic principles within each society. But the roles and responsibilities attributed to genders parallel to the societal development status tend towards similarities from differences and equality from inequality. Genders roles and responsibilities are taught and conveyed by family, educational institutions and today’s mass media have a strong influence. Roles and responsibilities, it is important that the speechec in the program contents of the television, which is an adventure of the mass media, are also written. While in the current study, data from the marriage programs broadcast on three different national TV channels were obtained. Throught the discourse in the contents of the marriage programs designated, it is aimed to determine whether the roles and responsibilities attributed to genders are equal or similar and using Van Dijk’s method of critical discourse analysis, discourse that is appropriate for the purpose of the study has been analyzed. As a result, it has been determined that gender roles and responsibilities conveyed through the discourses examined are not given equal and similar roles to men and women.
CR  - ALBERTO, A., PAOLA, C., NATHAN, N., (2011), “On the origins of gender roles: Women and the plough”.Econstor Make Your Publications Visible. Discussion paper series // Forschungsinstitut zur Zukunftder Arbeit, No. 5735:1-43.
CR  - BALKIR, G. (2012), “Toplumsal Cinsiyet ve Toplumsal Cinsiyet Ayrımcılığı”. Hukuka, Dünyaya ve Yaşama dair Sözümüz Var! Aydın Barosu Kadın Hukuku Komisyonu: Türkiye Barolar Birliği, Tübakkom, 1. Kadın Avukatlar Kurultayı. Ankara, ss.1-15.
CR  - BASU, S., ZUO, X., LOU, C., ACHARYA, R., & LUNDGREN, R. (2017), “Learning to Be Gendered: Gender Socialization in Early Adolescence Among Urban Poor in Delhi, India, and Shanghai, China”. Journal of Adolescent Health 61 (2017): S24-S29.
CR  - BJÖRKQVİST, K. (2017), “Gender differences in aggression”. ScienceDirect, Current Opinion in Psychology 2017,  Bushman, B. J. (Ed), 19: 39–42.
CR  - BUTLER, Judith. (2012), Cinsiyet belası: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi. Ertür. B. (Çev.), 3. Baskı, Metis Yayınları, İstanbul.
CR  - COLLINS, R. L.(2011), “Content Analysis of Gender Roles in Media: Where Are We Now and Where Should We Go?”. Published online: 22 January 2011 # Springer Science+Business Media, LLC, Sex Roles, 64:290–298.
CR  - CONNELL, R. W. (1998), Toplumsal Cinsiyet ve İktidar: Toplum, Kişi ve Cinsel Politika. Soydemir. C. (Çev.), 1. Baskı, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
CR  - DİREK, Z. (2011), “Judith Butler: Toplumsal Cinsiyet ve Bedenin Maddeleştirilmesi”. Cinsiyetli Olmak: Sosyal Bilimlere Feminist Bakışlar, Direk. Z. (Der.), 4. Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, ss.67-84.
CR  - FINE, Cordelia. (2011), Toplumsal Cinsiyet Yanılsaması. Tanrıyar. K. (Çev.), 1. Baskı, Sel Yayıncılık, İstanbul.
CR  - HOOK, D. (2001), “Discourse, knowledge, materiality, history: Foucault and discourse analysis”. LSE Research Online, 11(4): 521-547.HOŞGÖR, G. A. (2010),”Türkiye’de Kırsal Kadının Toplumsal Konumu: Bölgesel Eşitsizlikler, Müdahaleler ve Kısmi Kazanımlar”. Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları: Eşitsizlik, Mücadeleler, Kazanımlar. Durudoğan. H, Gökşen. F, Oder. B. E, Yükseker. D. (Der.), 1. Baskı, Koç Üniversitesi Yayınları, İstanbul, ss.295-314.
CR  - KİRMAN, M. A. (2004), Din Sosyoloji Terimleri Sözlüğü,  Rağbet yayınları. İstanbul.
CR  - KOÇ, N. K. (2012), “Türkiye’de Yazılı Basında Tekel İşçi Eyleminin Sunumu”. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi, (4): 189-215.
CR  - KÖSE, E. (2013), “Cinsiyet /Toplumsal Cinsiyet İkiciliği Üzerine Eleştirel Yaklaşımlar ya da Doğa ‘Doğal mıdır?’”. Doğu Batı Düşünce Dergisi, 1. Baskı, Doğu Batı Yayınları, Ankara. Sayı:64, ss.37-52.
CR  - KULA, N. (2002), “ Gazetelerde Yer Alan Polise Yönelik Haberlerdeki Söylemsel Boyutlar”. Polis Bilimsel Dergisi, 4(1-2): 187-203.
CR  - MARSHALL, G. (2005), Sosyoloji Sözlüğü. Akınbay, O. Ve Kömürcü, D. (Çev.), Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
CR  - ÖZBAY, C. (2013), “Toplumsal Cinsiyet ve Erkeklim: Türkiye’de Hegemonik Erkekliği Aramak”. Doğu Batı: Toplumsal Cinsiyet, düşünce Dergisi, 1. Baskı, Doğu Batı Yayınları, Ankara. 1 (63):185-205.
CR  - ÖZER, Ömer. (2011), Haber Söylem İdeoloji: Eleştirel Haber Çözümlemeleri. L-T LiteraTürk Yayıncılık, Konya.
CR  - PALABIYIK, A. (2013), “Toplumsal Cinsiyet’e Sosyolojik Bir Yaklaşım: Ortadoğu’nun Halleri”. Doğu Batı: Toplumsal Cinsiyet, Düşünce Dergisi, 1. Baskı, Doğu Batı Yayınları, Ankara. 1(64): 225-257.
CR  - SANCAR, Serpil. (2013), Erkeklik: İmkânsız İktidar; Ailede, Piyasada ve Sokakta Erkekler, 3. Baskı, Metis Yayınları, İstanbul.
CR  - SCOTT, W. Joan. (2007), Toplumsal Cinsiyet: Faydalı Bir Tarihsel Analiz Kategorisi. Baskı (Belirsiz), Agora Kitaplığı.
CR  - ŞEKER, M., TORUK, İ. ve SİNE, R. (2013), “Töre Cinayetlerinin Türk Medyasında Sunumu: Mardin Katliamı”. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü, (3): 166-195.
CR  - VAN DIJK, T. A. (1993), “Principles of critical discourse analysis”. University of Amsterdam.,4(2): 249-283.
CR  - VAN DIJK, T. A. (2003), “Söylem ve İdeoloji: Çok Alanlı Bir Yaklaşım”, Söylem ve İdeoloji: Mitoloji, Din, İdeoloji”. Çoban, B. ve Özarslan, Z. (Haz), Ateş, N. (Çev), 1. Baskı, Su Yayınları, İstanbul. Ss:14-109.
CR  - YOUNG, I. M. (2013), “Yaşanan Bedene Karşı Toplumsal Cinsiyet: Toplumsal Yapı ve Öznellik Üzerine Düşünceler”. Cogito 58. Feminizm. Öztürk, Ş. (Ed.), Kalıntaş. R. (Çev.), 2. Baskı, Yapı Kredi Sanat Yayıncılık, İstanbul, ss.39-57.
UR  - https://doi.org/10.18094/josc.412189
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/637305
ER  -