TY  - JOUR
T1  - BAKARA 196. AYETİN YORUMU BAĞLAMINDA BAZI SAHABÎLERİN TEMETTUʿ HACCINI YASAKLADIĞI İDDİASININ KRİTİĞİ
TT  - CRİTİCİSM OF THE CLAİM OF THE ABROGATİON OF TEMETTUʿ HAJJ İN THE CONTEXT OF THE İNTERPRETATİON OF THE VERSE 2: 196
AU  - Ensari, Abdurrahman
PY  - 2018
DA  - August
Y2  - 2018
DO  - 10.26791/sarkiat.423708
JF  - Şarkiyat
PB  - Şarkiyat Araştırmaları Derneği
WT  - DergiPark
SN  - 1308-9633
SP  - 937
EP  - 961
VL  - 10
IS  - 3
LA  - tr
AB  - Bakara196. ayetin yorumu bağlamında Şiî müfessirlerden Tûsî, Tabatabâî ve MekârimŞîrâzî’nin tefsirlerinde yer alan ifadeler incelendiğinde onların başta Hz.Ömer olmak üzere bazı sahabîlerin Kur’an ile sabit olan temettuʿ haccınıyasakladıklarını ifade ettikleri görülür. Bumüfessirler söz konusu sahabîlerin, bu ayetin hükmünü ortadan kaldırdıklarınaveya neshettiklerine delalet eden birçok rivayet zikretmişlerdir. Burivayetlere dayanarak onların gerçekten temettuʿ haccını yasakladıkları veyaneshettikleri sonucunu çıkarmışlardır. Sonra da yaptıklarının yanlış olduğunu,böyle bir neshin mümkün olmadığını ispatlama çabasına girmişlerdir. Bu çalışmada önce söz konusu müfessirleriniddialarını dayandırdıkları deliller incelenmiştir. Bu delillerin sahih olupolmadıkları tespit edilmeye çalışılmıştır. Sonra da bu rivayetlerin, söz konusuayetin hükmünün ortadan kaldırıldığına veya neshedildiğine delalet edipetmediği incelenmiştir. Bu çalışmanın sonunda bu rivayetlerden birkısmının zayıf, bir kısmının da yanlış anlaşıldığı neticesine varılmıştır.Nesih kriterleri açısından bu rivayetlerin hiçbir şekilde neshe delaletetmedikleri, sadece maslahata mebni bir hükmü ifade ettikleri ve bunun daKur’an nassına muhalif olmadığı anlaşılmıştır.
KW  - Temettuʿ Haccı
KW  - Nesih
KW  - Tûsî
KW  - Tabatabâî
N2  - Examining of the expressions inthe shi’i tafsirs of al-Tûsî, al-Tabatabâî and al-Shîrâzî in the context of theinterpretation of the verse 2: 196, it is seen that a number of the companionsnotably ‘Umar express that they forbid tamattu’ hajj which is proven in theQur'an. These interpreters citemany narrations which indicate that these above-cited companions abrogated orrepealed the provision of this verse. On the basis of these narrations, theyinfer that these companions really prohibited or abrogated tamattu’ hajj. In this study, the arguments of this claimof the above-cited interpreters are formerly examined. It is tried to determinewhether these arguments are authentic or not. Thereafter, it is examinedwhether these narrations reveal the fact that the verse of the verse isabrogated or repealed or not and, in the case of the latter, the question ofwhat these narrations mean is answered. In conclusion, some of these narrations areweak and some of them are misunderstood. In terms of abrogation criteria, it isunderstood that these narrations never indicate abrogation but they merelyexpress a provision based on public interest and this is not in opposition tothe text of the Quran.
CR  - BEYHAKÎ, Ebû Bekir Ahmed. es-Sünenü’l-Kubrâ, Meclisu Dâireti’l-Meârif, Haydarâbâd, 1344.
CR  - BEYHAKÎ, Ma’rifetu Süneni ve’l-Âsâr, thk. Abdulmutî’ Emîn Kal’acî, Camiâtu’d-Dirâsâti’l-İslâmiyye, Kahire, 1991.
CR  - BUHÂRÎ, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl. el-Câmiu’s-Sahîhu’l-Müsned min Hadîsi Rasûlillâhi Sallâllahu Aleyhi Vesellem ve Sünenihi ve Eyyamihi, thk., Muhammed Züheyr b. Nâsır en-Nâsır,  Dâru’t-Tavki’n-Necât, byy. 1422.
CR  - BUHÂRÎ, Ebû Abdîllâh Muhammed b. İsmâîl. et-Târihu’l-Evsât, thk. Teysîr b. Sa’d,  Dâru’r-Rüşd, Riyad, 2005.
CR  - BUHÂRÎ, Ebû Abdîllâh Muhammed b. İsmâîl. et-Târihu’l-Kebîr, Dâiretu’l-Meârifi’l-Usmaniyye, Haydarâbâd, bty.
CR  - BÛSÎRÎ, Şihâbuddîn Ahmed. İthâfu’l-Hayyireti’l-Mehere bi Zevâidi’l-Mesânîdi’l-Aşere, thk., Daru’l-Mişkât li’l-Bahsi’l-İlmî,  Dâru’l-Vatan li’n-Neşr, Riyad, 1999.
CR  - EBÛ NUAYM el-İsbehânî. Hilyetü’l-Evliyâ ve Tabakâtu’l-Asfiyâ, Saâde, Mısır, 1974.
CR  - EBÛ YA’LÂ el-Mûsilî. Musnedu Ebî Ya’lâ, thk., Hüseyn Selim Ahmed,  Dâru’l-Me’mûn li’t-Turâs, Dımeşk, 1984.
CR  - HÂKİM, Muhammed b. Abdullah. el-Mustedrek ala’s-Sahîhayn, thk., Mustafa Abdulkadir Atâ,  Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut, 1990.
CR  - İBN DUHAYM, Muhammed b. Ali eş-Şeybânî. el-Fevâid,  Bernâmecu Cevâmii’l-Kelim, 2004.
CR  - İBN EBÎ ŞEYBE, Ebû Bekir Abdullah el-Musannaf, tkk., Muhammed Avvâme Dâru’l-Kıble, Cidde, 2006.
CR  - İBN EBİ TÂLİB, Mekkî b.. el-Îdâh li Nâsihi’l-Kur’âni ve Mensûhihi, thk. Ahmed Hasan Ferhat,  Daru’l-Menâre, Cidde, 1986.
CR  - İBN HACER, Ahmed el-Askalânî. el-Metâlibu’l-Âliye bi Zevâidi’l-Mesânîdi’s-Semâniye,  Dâru’l-Asime, Dâru’l-Ğays, Suudi Arabistan, 1419.
CR  - İBN HACER, Ahmed el-Askalânî. Fethü’l-Bârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî, Dâru’l-Ma’rife, Beyrut, bty.
CR  - İBN HACER, Ahmed el-Askalanî. Temyizü’s-Sahâbe, thk., Adil Ahmed Abdulmevcûd ve Ali Muhammed Muavved, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut, 1415.
CR  - İBN HANBEL, Ahmed, Müsned, thk., Ahmed Şâkir,  Dâru’l-Hadîs, 1995.
İBN HANBEL, Ahmed. Müsned,  thk., Şuayb el-Arnaût ve Adil Mürşid, Müessesetü’r-Risâle, Beyrût, 2001.
CR  - İBN HİBBÂN, Muhammed b. Hibbân b. Ahmed. Sahîhu İbn Hibbân bi Tertîbi İbn Belbân, 2. Baskı, thk., Şuayb el-Arnaût, Müessetü’r-Risâle, Beyrût, 1993.
CR  - İBN KAYYIM, Muhammed b. Ebû Bekir el-Cevziyye. Zâdu’l-Meâd fi Hedyi Hayri’l-İbâd, thk., Şuayb el-Arnaût ve Abdulkadir Arnaût, 26. Baskı, Muessesetu’r-Risâle Beyrut ve Mektebetu’l-Menâr el-İslâmiyye Kuveyt, 1992.
CR  - İBN SA’D, Muhammed et-Tabakâtu’l-Kubrâ, thk., İhsân Abbâs, Dâru Sâdır, Beyrut, 1968.
CR  - İBN SELLÂM, Kasım. en-Nâsihu ve’l-Mensûh fi’l-Kur’âni’l-Azîz, thk. Muhammed b. Sâlih el-Medeyfûr, Mektebetü’r-Rüşd, Riyad, bty.
CR  - İBNÜ’L-CEVZÎ, Nevâsihü’l-Kur’ân, thk. Muhammed Eşref Ali Melibârî, 2. Baskı, el-Camiâtü’l-İslâmiyye, Medîne, 2003.
CR  - MERTOĞLU, Mehmet Suat ve Abdullah Kahraman, “Tabâtabâî, Muhammed Hüseyin”, DİA, 2010.
CR  - MÜSLİM b. el-Haccâc en-Nîsâbûrî, el-Musnedu’s-Sahîhu’l-Muhtasar, thk., Muhammed Fuâd Abdulbâki, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrut, bty.
CR  - NEHHÂS, Ebû Cafer Ahmed b. Muhammed b. İsmail. en-Nâsihu ve’l-Mensûh fi Kitâbillâhi Azze ve Celle, thk. Süleyman b. İbrahim, Muessesetü’r-Risâle, Beyrut, 1991.
CR  - NESÂÎ, Ebû Abdurrahman. es-Sünenu’s-Suğra, thk., Abdulfettâh Ebû Gudde, 2. Baskı, Mektebetu’l- Metbûâti’l-İslâmiyye, Haleb, 1986.
CR  - NEVEVÎ, Muhyiddîn Yahyâ. el-Minhâc Şerhu Sahîhi Müslim b. Haccâc, 2. Baskı, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrût, 1392.
CR  - ÖZ, Mustafa ve Abdullah Kahraman, “Tûsî, Ebû Ca‘fer”, DİA, 2012, XLI, 433-437.
CR  - RÂZÎ, İbn Ebî Hâtim. el-Cerh ve’t-Ta’dîl, Tab’atu Meclisi Dâireti’l-Usmâniyye, Haydarâbâd, Hindistân ve Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrut, 1952.
CR  - RÂZÎ, İbn Ebî Hâtim. el-Merâsîl, Müessesetu’r-Risâle, Beyrut, 1397.
CR  - RÂZÎ, İbn Ebî Hâtim. İlelu’l-Hadîs, thk., Sa’d b. Abdullah v.d.,  Metâbiu’l-Humeydî, 2006.
CR  - SANʿÂNÎ, Ebû Bekir Abdurrezzâk. el-Emâlî fi Âsâri’s-Sahâbe, thk., Mecdî Seyyid İbrahim, Mektebetü’l-Kur’ân, Kahire, bty.
CR  - SUYÛTÎ, Celâlüddîn Abdurrahman. el-İtkân fî Ulûmi’l-Kur’ân, thk. Mustafa Dîb el-Buğa, Dımeşk-Beyrût: Dâru İbni Kesîr, 1987.
CR  - ŞAFİÎ, Muhammed b. İdris. İhtilâfü’l-Hadîs, thk. Amır Ahmet Haydar,  Müessesetü’l-Kutubi’s-Sekâfiyye, Beyrut, 1985.
CR  - ŞİRÂZÎ, Nasır Mekârim. el-Emsel fi Tefsîri Kitabillahi’l-Münezzel,  Medresetu’l-İmâm Ali b. Ebî Tâlib, Kum, 1421.
CR  - TABARÂNÎ, Süleyman b. Ahmed. Müsnedu’ş-Şamiyyin, thk. Hamdî b. Abdulmecîd,  Müessesetü’r-Risâle, Beyrut, 1984.
CR  - TABÂTABÂÎ, Muhammed Hüseyn. el-Mîzân fi Tefsiri’l-Kur’ân, thk. Hasan el-A’lâ, Müessesetü’l-A’lâ, Beyrut, 1997.
CR  - TAHÂVÎ, Ebû Cafer. Şerhu Meâni’l-Âsâr, thk. Muhammed Zührî Neccâr, Muhammed Seyyid Câdu’l-Hakk,  Âlemu’l-Kutub, , byy., 1994.
CR  - TİRMİZÎ, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ. Sünenü’t-Tirmizî, thk., Ahmed Şâkir v.d., 2. Baskı, Mektebe ve Matbaatu Mustafa Halebî, Mısır: 1975.
CR  - TÛSÎ, Ebû Cafer Muhammed b. Hasan. et-Tibyân fi Tefsîri’l-Kur’ân, thk. Ağa Bezrek et-Tahrânî, İhyâi’t-Turâsi’l Arabî, Beyrut, bty.
CR  - VEZÂRETU’L-EVKÂF ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye, el-Mevsûatu’l-Fıkhiyyetu’l-Kuveytiyye, Dâru’s-Selâsil, Kuveyt ve Dâru’s-Safve, Mısır, Tabu’l-Vezâre, Kuveyt, 1404-1427.
CR  - ZEHEBÎ, Muhammed b. Ahmed. Siyeru A’lâmi’n-Nubelâ, Dâru’l-Hadîs, Kahire, 2006.
CR  - ZÜHRÎ, Ebûbekir b. Şihâb. en-Nâsihu ve’l-Mensûh fi’l-Kur’âni’l-Kerîm, thk. Mustafa Mahmud el-Ezherî,  Dâru İbn Kayyım ve Dâru İbn Affân, Suudi Arabistan-Mısır, 2008.
CR  - (ar.wikishia.net/view/ناصر_مكارم_الشيرازي)
 http://bayanelislam.net/Suspicion.aspx?id=01-06-0028
CR  - الكلام في سماع الحسن البصري من عمر بن الخطاب رضي الله عنه ... www.ahlalhdeeth.com › ... › منتدى الدراسات الحديثية
UR  - https://doi.org/10.26791/sarkiat.423708
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/521009
ER  -