TY - JOUR T1 - Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Trafik Farkındalığının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Şanlıurfa Hilvan Örneği) TT - The Analysis of Traffic Awareness in Pre-School Children in Terms of Certain Variables:The Case of Hilvan/Şanlıurfa AU - Bekir, Hatice AU - Çelik, Fatma Tuğçe AU - Aral, Neriman AU - Aydın, Remzi PY - 2018 DA - June Y2 - 2018 DO - 10.36731/cg.430733 JF - Çocuk ve Gelişim Dergisi JO - ÇG-D PB - Hatice BEKİR WT - DergiPark SN - 2636-8935 SP - 43 EP - 51 VL - 1 IS - 1 LA - tr AB - Araştırmada, okul öncesi eğitime devam edenbeş yaş çocukların trafik farkındalığını belirlemek, trafik farkındalığında cinsiyet, devam edilen kurum türü ve anne baba öğrenim durumunun etkili olupolmadığını incelemek amaçlanmıştır. Tarama modelinde olan bu çalışmaya Urfa ili Hilvan ilçesinde okul öncesi dönemçocuklarına yönelik olarak gençlik merkezi bünyesinde açılan akıl oyunları-zekakulübüne ve eğlence merkezine katılan 56’sı anaokuluna, 44’ü ise anasınıfınadevam eden beş yaş, çalışmaya gönüllü katılan ve normal gelişim gösteren toplam100 çocuk dahil edilmiştir. Çalışmada çocuk ve ailesi hakkında bilgiedinebilmek amacıyla Genel Bilgi Formu ile çocukların trafik farkındalıklarınıbelirlemek amacıyla Aral vd. (2016)tarafından geliştirilen “Trafik BilinciDeğerlendirme Ölçeği-Çocuk Formu” kullanılmıştır. Verilerin toplanma sürecindeçocuklar ayrı ayrı bir sınıfa alınmış ve veri toplama süresi her çocuk içinortalama 15-20 dakika sürmüştür. Verilerin analizinde %95 güven düzeyi ile çalışılmış ve verilerinnormal dağılım gösterip göstermediği analiz edilmiştir. Analizler sonucundaveriler normal dağılım göstermediği için parametrik olmayan test tekniklerindenMann Whitney U ve Kruskal Wallis testleri kullanılmıştır Farklılığa yönelikyapılan analizlerde (k>2), anlamlı farklılık bulunan gruplardakifarklılaşmanın nereden kaynaklandığının belirlenmesinde Mann Whitney U testikullanılmıştır. Araştırma sonucunda çocuklarıntrafik farkındalıklarının orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Trafik BilinciDeğerlendirme Ölçeğinden elde edilen puan ortalamasının baba öğrenimdurumuna göre anlamlı düzeyde farklı olduğu (X2=14,042; p<0,05) saptanmıştır. Bu farklılığın hangi gruplardankaynaklandığını belirlemek üzere yapılan “Mann Whitney-U” testi sonucunda üniversite mezunuolan babaların çocuklarının trafik konusundaki farkındalıklarının okuma yazmabilmeyen, ilkokul, ortaokul ve lise mezunu olan babaların çocuklarına göre dahayüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca okuma yazma bilmeyen babaların çocuklarınıntrafik konusundaki farkındalıklarının ortaokul ve lise mezunu olan babalarınçocuklarına göre daha düşük olduğu görülmüştür. Çocukların cinsiyet,okul öncesi eğitimedevam ettikleri kurum türü, anne öğrenim düzeyinin Trafik BilinciDeğerlendirme Ölçeği puan ortalamalarında istatistiksel olarak anlamlı düzeydebir farklılık oluşturmadığı saptanmıştır. KW - Trafik farkındalığı KW - trafik bilinci KW - okul öncesi eğitim KW - Şanlıurfa N2 - In thisstudy it is aimed to determine traffic awareness in 5 year old pre-schoolchildren and analyze whether gender, type of the institution, and educationalstatus of parents are effective in traffic awareness. In this survey methodstudy, 100 volunteer children who had normal development were included. 56 ofthem were enrolled in mind games-intelligence club opened for pre-schoolchildren in a youth center in Hilvan district of Şanlıurfa and 44 of them were5 year old children enrolled in kindergarten. In order to obtain information onthe child and family, general information form was used and Traffic AwarenessAssessment Scale – Children's Form developed by Aral et al (2016) wasconducted. Data collection was carried out individually in approximately 15-20minutes for each. In data analysis, reliability was determined as 95% and theanalysis of normal distribution of data was done. As non-normal distribution ofdata was observed, Mann Whitney U and Kruskal Wallis tests were used. In theanalysis regarding difference (k>2), the source of the difference found ingroups with significant difference was found out with Mann Whitney U test.Results showed that children had medium level traffic awareness. The averagescore obtained from Traffic Awareness Assessment Scale indicated that father’seducation status showed a significant difference (X2=14,042;p<0,05). Mann Whitney-U test conducted to evaluate from which group thisdifference arose showed that children of university graduate fathers had highertraffic awareness comparing to those of illiterate, primary school, secondaryschool and high school graduate fathers. Besides, children of illiteratefathers had lower traffic awareness than those of secondary and high schoolgraduate fathers. In the average scores obtained in Traffic AwarenessAssessment Scale, no statistically significant difference was observed in termsof gender, type of institution and educational status of mothers. CR - Aral, N., Gürsoy, F., Büyüköztürk, Ş., Yıldız-Bıçakcı, M., Can-Yaşar, M., Fındık-Tanrıbuyurdu, E., Özbal, E. &Aydın, R.(2016, Mart).Erken çocukluk döneminde trafik bilinci değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi: Çocuk, Ebeveyn ve Öğretmen Formu. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi bildiriler kitabı içinde (ss. 268-281), İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi. CR - Aral, N., Gürsoy, F., Büyüköztürk, Ş., Yıldız-Bıçakcı, M., Can-Yaşar, M., Fındık-Tanrıbuyurdu, E., Özbal, E. & Aydın, R.(2015,Kasım).Trafik bilincinin oluşmasında oyun temelli trafik eğitiminin etkisi.6. Karayolu Trafik Güvenliği Sempozyum ve Sergisi (Uluslararası) Sunulan bildiriler 1 kitabı içinde (ss. 228-241), Ankara: Ankara Emniyet Genel Müdürlüğü. CR - Gökdağ, M. & Atalay, A. (2015). Trafik eğitiminin trafik kazaları üzerindeki etkisi. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8 (2), 272-283. CR - Gürsoy, F.,Aral, N.,Büyüköztürk, Ş., Yıldız-Bıçakcı, M., Can-Yaşar, M., Fındık-Tanrıbuyurdu, E., Özbal, E. &Aydın, R.(2015). Trafik bilincinin oluşmasında oyun temelli trafik eğitiminin etkisi. Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi (12B3430001), Ankara. CR - Hatipoğlu, S. (2011). Okul öncesi çağı çocuklarının trafik bilgi ve algıları. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3, 23-28. CR - Hatipoğlu, S., Özdemir, S. & Arıkan Öztürk, E. (2012). Türkiye’de ilköğretim okullarında verilen trafik eğitiminin farklı ülkelerde verilen eğitimle karşılaştırılarak incelenmesi ve geliştirilmesi için öneriler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 9-22. CR - Karasar, N.(2014).Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar ilkeler teknikler. Ankara: Nobel. CR - Polat, S.,Güdücü Tüfekci, F., Özyazıcıoğlu, N. & Yazar, F. (2005). Çocuk Acil Kliniğine Başvuran 0-18 Yaş Grubu Olguların İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 8(2), 55-62. CR - Sarıçiçek, T. & Bekir, H. (2018). 5 yaş çocuk resimlerinde trafik. II. Uluslararası Sınırsız Eğitim ve Araştırma Sempozyumu (USEAS 2018) bildiri özetleri kitabı içinde (ss. 215), Ankara: Sınırsız Eğitim ve Araştırma Derneği. CR - Stipek, F. D. R., Daniels, D. and Milburn S. (1995). Effects of Different Instructional) Approaches on Young Children's Achievement and Motivation. Child Development, 66(1, Feb): 209–223. EJ 501 879. CR - Türkiye İstatistik Kurumu (2016). Yıllara göre ölü ve yaralı sayılarının yaş gruplarına göre dağılımı.www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=363 sayfasından 01.05.2018 tarihinde erişilmiştir. CR - Yelmen, Y.(2010). Türkiye’de okul öncesi çocukların trafik bilgi ve alışkanlıklarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. CR - https://gateway.euro.who.int/en/indicators/hfamdb_670-sdr-0-14-motor-vehicle-traffic-accidents-per-100-000/ 20.04.2018 UR - https://doi.org/10.36731/cg.430733 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/492986 ER -