TY - JOUR T1 - Türk Ordusunda İmamlık Müessesi ve Çanakkale Muharebelerindeki Mânevî Rolü TT - Institution of Imamate in The Turkish Army and Spiritual Role in The Battles of Çanakkale AU - İnam, Abdulhalim PY - 2018 DA - July JF - Maarif Mektepleri Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi JO - MM-USOBEBİD PB - Maarif Mektepleri WT - DergiPark SN - 2619-9300 SP - 1 EP - 14 VL - 1 IS - 2 LA - tr AB - Türk ve dünya tarihine Çanakkale Muharebeleri olarak geçen ve tarihte benzeri az görülenbu savaş, 28 Temmuz 1914'te başlayıp, 1918 Ekim sonunda biten Birinci Dünya Savaşı'nın özel ve önemlibir faslını oluşturmaktadır. Osmanlı Devleti de ilan ettiği seferberlik (2Ağustos 1914) ile birlikte askeri hazırlıklara başlamış bu çerçevede birliklereimam ve müftüler tayin etmiştir. Bu usul Yeniçeri Ocağı’nda Ocak İmamı olarak başlamış, daha sonrakurulan tüm ordularda devam etmiştir. Bu kişilerin vazifesi ise askerin,cephede dinî ihtiyaçlarının yerine getirilmesinin yanında taarruz öncesi vesırasında gayretini artırıcı telkinlerde bulunmak olarak uygulanagelmiştir.Çanakkale ve Kurtuluş savaşlarında da Türk ordusunda büyük yararlılık gösterenimamlık müessesi Cumhuriyet yıllarında yapılan yeni düzenlemeler ilekaldırılmıştır. Resmi olarak bu haktan yoksun kalan Türk ordusunda doğal birihtiyaç olan ve tarihi süreçte her zaman olumlu etkisi görülen din eğitimieksik kalmış bu boş kalan bu alan değişik ideolojik amaçları olan kişi ya dagruplar tarafından doldurulmuştur. Belli gayelere ulaşmak için yapılan buçalışmalar din eğitiminin gerçek bilgileri yerini hurafe ve batıl inançlarlasarılmış, doğru dinî inanca sahip bir birikim oluşturulamamıştır. Bu fırsatıdeğerlendiren dış destekli terör örgütleri Türk ordusunda bir takım hurafetarikatlar ve batıl ideolojiler üretmiş ve öz vatanını istilayı dinî veyaideolojik bir hedef olarak göstermişlerdir. Türk ordusunda bu tür terörfaaliyetlerinin önlenmesi için yeniden imamlık müessesesinin resmi olarakhizmete girmesi gereğine inanılmaktadır. KW - Çanakkale Savaşı KW - Orduda İmamlık KW - Ordunun Maneviyatı N2 - This eventwhich goes down in both Turk and world history as the Battles of Çanakkale andis almost uniquely in the history is special and essential part of the WorldWar I that began at July 28,1914 and ended at the late October, 1918. Ottoman Empire,also, began military preparation with the announcement of mobilization (August2, 1914) and, from this reason, constitued mufti and imams to the regiments.This style began in Guild of Janissaries as guild imam andcontinued inallarmies that established later on. The duty of this people has been continuedas a matter of hortativeinculcation into soldiers both at before and after fromattacks in addition to performing religious needs of soldiers at the front.Inthe wars of Çanakkale and Independence, the imam, which had greatutility in theTurkish army, was abolished by the new regulations made during the years of theRepublic. The true religious beliefs of the religious beliefs that have been officiallytaken up by superstition and superstitious belief in the religious education,which is a natural necessity in the Turkish army, which is deprived of this state,have decreased considerably. Outsourced terrorist organizations evaluating thisopportunity have produced a number of superstitions and superstition ideologiesin the Turkish army and have shown their native land as a religious or ideologicaltarget. It is believed that there habilitation institution should function officiallyin order to prevent such terrorist activities in the Turkish army. CR - Abdullah Fevzi Efendi, Çanakkale Cephesinde Bir Müderris, haz.Ali Osman Koçkuzu, İz Yayıncılık, İstanbul2010. CR - Arıkan, İbrahim, Osmanlı Ordusunda Bir Nefer: Bir Mehmetçiğin Çanakkale-Galiçya-Filistin CR - Arslan, Hasan, “Çanakkale Zaferi: Dini Duygu Düşünce ve Şuur”, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Güz 2(2),İstanbul 2011. CR - Aydemir, Şevket Süreyya, Tek Adam Mustafa Kemal, İstanbul 1969. CR - Ayten, Ali, Psikoloji ve Din, Psikologların Din ve Tanrı Görüşleri,İz Yayıncılık, İstanbul 2006. CR - Beşikçi, Mehmet, Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Seferberliği, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2014. CR - Beydilli, Kemal, “İmam Maddesi”, DİA, c.XXII, s. 181. CR - _______,Türk Bilim ve Matbaacılık Tarihinde Mühendishane Matbaa¬sı ve Kütüphanesi (1776-1826), İstanbul 1995. CR - _______, Osmanlı Döneminde İmamlar ve Bir İmamın Günlüğü Tarih ve Tabiat Vakfı, İstanbul 2001. CR - Çanakkale Cephesi Anıları, haz. Selman Soydemir ve Abdullah Satun, Timaş Yayınları, İstanbul 2010. CR - Çetin, Osman, “1660'da Bursa Camilerinde Görev Yapan İmamlar”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. VI, sy.6, Bursa 1994. CR - Doğan, Recai, “Osmanlı’nın Son Döneminde Yaygın Din Eğitiminde Vaaz ve Vaizlik,” Diyanet İlmî Dergi, c. XXXV, Ocak-Şubat-Mart 1999. CR - Hurç, Ramazan, “Çanakkale Savaşlarının Manevi Yönü”, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. 4, Elazığ 1999. CR - İnalcık, Halil, Osmanlı İmpa¬ratorluğu: Toplum ve Ekonomi, İstanbul 1993. CR - İsmail Faik, Cihâd, Koçunyan Matbaası, İstanbul 1331/1915. CR - Kara, İsmail, “‘Askere Din Dersleri’: İyi Asker, İyi Müslüman Olur,” Toplumsal Tarih, no. 166 Ekim 2007. CR - Kazıcı, Ziya, “Alay İmamı”, DİA, c. II, s. 347. CR - _______, “Osmanlılarda Mahalle İmamlarının Bazı Görevleri”, İslam Medeniyeti Mecmuası, c. V, sy. 3, C. Evvel 1402. CR - Kıvırcık, Emir, Cepheye Giden Yol, GOA Yayınları, İstanbul 2008. CR - Kocabaş, Süleyman, 1915 Çanakkale Savaşları, Bayrak Yayınları, İstanbul 2009. CR - Küçükkaşcı, Mustafa Sabri, “İmam Maddesi”, DİA, c. XXII, s. 178. CR - Mehmed Esad, Cihâd-ı Ekber, Ahenk Matbaası, İzmir 1330/1914. CR - Muhammed Fuad Abdülbaki, el-Mu’cemü’l-Müfehres li el-fâzi’l-Kur’an, Darü'l-Ma'rife, Beyrut 2009. CR - Niyazi, Mehmet, Çanakkale Mahşeri, Ötüken Neşriyat, Birinci Baskı, İstanbul 1998. CR - Ortaylı, İlber, Tanzimattan Sonra Mahalli İdareler, Ankara 1974. CR - Özcan, Abdülkadir, “Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye”, DİA, c. III, s. 457. CR - Pakalın, M. Zeki, Osmanlı Tarihi Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, MEB. Yayınları, İstanbul 1993. CR - Sezen, Abdulvahid, “Üniversite Öğrencilerinin Çanakkale Savaşlarıyla İlgili Bilişsel Algı ve Yorumlama Biçimleri”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi,c. X, Samsun 2010. CR - Sunata, İ. Hakkı, Gelibolu’dan Kafkaslara: Birinci Dünya Savaşı Anılarım,İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2003. CR - Şemseddin Sâmi, Kamus-ı Türkî, c. I, İstanbul 1317. CR - Şanlıtop, Gazanfer, Çanakkale Geçilmedi (Yüzbaşı Mehmet Hilmi Bey),GOA Yayınları, İstanbul 2006. CR - Uzun çarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Devletinde Kapıkulu Ocakları, Ankara 1944. CR - Ülker, Mustafa Birol, “Askeri İmamlar”, Tarih ve Medeniyet Dergisi, yıl. 6 sy. 61, İstanbul 1994. CR - _______, “Tabur İmamlığından Moral Subaylığına,” Çanakkale 2015, no. 6 Ağustos 2010. CR - Tut, Faruk, “Osmanlılar’da İmam-Hatiplik Müessesesi” (yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sos. Bil. Enstitüsü, 1991). CR - Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi: Osmanlı Devri Birinci Dünya Harbi İdari Faaliyetler ve Lojistik, haz. Necmi Koral...[ve öte.], Ankara 1985. CR - Yadsıman, Hakkı Şah, “Dünkü Düşmanlık Bugünkü Dostluk Kaynağı: Çanakkale Savaşları”, Diyanet İlmi Dergi, c. XXIX, sy. 4, Ekim - Kasım - Aralık 1993. CR - Yücel Yanıkdağ, “Cihan Harbi’nde Korku, Cesaret ve Erkeklik,” Toplumsal Tarih, no. 243 Mart 2014. UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/mamusbbd/issue//431092 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/499783 ER -