TY - JOUR T1 - Hesap Verebilirlik Kavramı: Psikolojik Danışma ve Rehberlik Alanına Yansımaları TT - Concept of Accountability: Reflections in Psychological Counseling and Guidance AU - Dutar, Şükrü AU - Karataş, Zeynep PY - 2018 DA - November Y2 - 2018 JF - Ege Bilimsel Araştırmalar Dergisi JO - EBAD PB - Uğur DOĞAN WT - DergiPark SN - 2687-6582 SP - 1 EP - 27 VL - 1 IS - 1 LA - tr AB - “Hesap verebilirlik” ya da diğerkullanımıyla “hesap verilebilirlik”, günümüzde siyasal ve yönetimsel alanda,eğitim ve sağlık alanında, hukuk ve psikoloji alanlarında ve buna benzer birçokfarklı alanda kullanılmaya başlanmış bir kavramdır. Bu kavram, yapılmak istenenfaaliyetlerin maksimum verim alınarak yerine getirilmesi noktasında, neredeysezorunluluk halini alan bir yaklaşım olarak günümüz dünyasında dikkatleriüzerinde toplamıştır. Yapılan bir işin, davranışın mantıklı ve dayanaklıtemellerle açıklanarak sorumluluğunu almayı, bunların hesabını vermeyi ifadeeden hesap verebilirlik, değerlendirme süreçlerinin ayrılmaz bir parçası olarakkarşımıza çıkmaktadır. Bu noktada, Türkiye’de ve özellikle hem PsikolojikDanışma ve Rehberlik (PDR) alanında hem de eğitim alanında tam manasıylayerleşmiş bir algının ya da modelin bulunmadığı görülmektedir. PDR alanındayapılan uygulamaların hesap verebilirliğin ilkeleri doğrultusundagerçekleştirilmesi, uygulanan müdahalelerin değerlendirilmesi, sürecin budoğrultuda yapılandırılması ve her an hesap vermeye hazır bir şekildeplanlanmış olması, alanın gelişimi için büyük önem taşımaktadır. Yine benzerşekilde bir okul psikolojik danışmanının kapsamlı okul PDR programınıdeğerlendirmesi, eksiklikleri tespit etmesi, oluşan olumlu veya olumsuzsonuçları paydaşlarla paylaşması da hesap verebilirlik konusuyla ilgili olmaklaberaber eğitimde ilerleme kaydetmek için önemlidir. Bu derleme çalışmasında dahesap verebilirlik konusu detaylıca ele alınmış, yurtdışında bulunanokullardaki hesap verebilirlikten, hesap verebilirlik modelinden, hesapverebilirliğin önemli noktalarından ve Türkiye’deki hesap verebilirlikçalışmalarından bahsedilmiştir. KW - Hesap verebilirlik KW - Sorumluluk alma KW - Şeffaflık KW - Okullarda hesap verebilirlik KW - PDR’de hesap verebilirlik N2 - "Accountability" is aconcept that is now being used in many areas such as political andadministrative field, education and health, law and psychology. This conceptcollects on the attention of today's world as an almost imperative approach, atthe point where the desired activities are performed with maximum efficiency.Accountability as an integral part of the evaluation process is a reflection ofwhat is done and how to take responsibility by explaining the behavior on alogical and substantive basis. At this point, it seems that there is not anymodel in Turkey, especially in the field of Psychological Counseling andGuidance, which is settled in the educational field in its entirety. It hasgreat importance for the development of the field that the applications made inthe field of counseling and guidance are realized in accordance with theprinciples of accountability, the evaluation of the applied interventions, theconstruction of the process in this direction and the planning ready to accountat any time. Similarly, it is important for a school psychological counselor toevaluate the comprehensive school counseling and guidance program, to identifydeficiencies, to share positive or negative outcomes with stakeholders, as wellas to accountability for progress in education. This compilation work onaccountability issues dealt with in detail, accountability model in schoolslocated abroad and accountability studies in Turkey are mentioned. CR - Acierno, R., & Hersen, M., & Hasselt, V. B. (Ed.). (1996). Sourcebook of Psychological Treatment Manuals for Adult Disorders. New York: Springer Science. CR - American School Counselor Association. (2012). The ASCA national model: A framework for school counseling programs (3. bs.). Alexandria, VA: Author. CR - Bakioğlu, A., & Salduz, E. (2014). Öğretmenlerin hesap verebilirliklerini öğrencilerin akademik başarısı açısından değerlendirmeleri. Eğitim Bilimleri Dergisi, 40, 13-29. DOI: 10.15285/EBD.2014409740 CR - Bemak, F., & Williams J. M., & Chung, Y. (2014). Four Critical Domains Of Accountability For School Counselors. Asca-Professional School Counseling, 18(1). CR - Bigcas, J. (2016). K-12 Basic Education Curriculum. 24.07.2018 tarihinde https://www.researchgate.net/publication/305388829_K-12_Basic_Education_Curriculum adresinden erişildi. CR - Burck, H. D., & Cottingham, H. F., & Reardon R. C. (1973). Counseling and Accountability: Methods and Critique. ABD: Pergamon Press Inc. CR - Bülbül, M., & Demirbolat, A. O. (2014). Hesap verebilirlikle ilgili Türk milli eğitim sistemine yönelik bir değerlendirme. Eğitim ve Bilim, 39(174), 39-52. DOI: 10.15390/EB.2014.1559 CR - Bülbül, M. (2011). Türk milli eğitim sisteminde hesap verebilirlik. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. 27.07.2018 tarihinde http://toad.edam.com.tr/olcek/turk-milli-egitim-sisteminde-hesap-verebilirlik-olcegi adresinden erişildi. CR - Çınar, F. (2015). Hesap verilebilirlik ilkesi ile kurumsal performans ilişkisinde paydaş katılımının rolü; hastane işletmelerinde bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 6(13), 12-30. CR - Dahir, C. A., & Stone, C. B. (2003). Accountability: A M.E.A.S.U.R.E of The Impact School Counselors Have on Student Achievement 6(3), 214-220. CR - Demirkıran, Ö., & Eser, H. B., & Keklik, B. (2011). Demokrasinin tabana yayılması, yönetimde şeffaflık ve hesap verebilirlik bağlamında bilgi edinme hakkı kanunu. Akdeniz Üniversitesi Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 3(2), 169-192. CR - Erdağ, C., & Karadağ, E. (2018). Exploration of possible individual and institutional effects on school accountability pressures and teacher responses. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24(1), 93-142. DOI: 10.14527/kuey.2018.003 CR - Erdağ, C. (2013). Okullarda hesap verebilirlik politikaları: bir yapısal eşitlik modelleme çalışması. Yayınlanmamış doktora tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir. 27.07.2018 tarihinde http://openaccess.ogu.edu.tr:8080/xmlui/handle/11684/710 adresinden erişildi. CR - Eryılmaz, B., & Biricikoğlu, H. (2011). Kamu yönetiminde hesap verebilirlik ve etik. İş Ahlakı Dergisi, 4(7), 19-45. CR - Gedikoğlu, T. (2012). Yükseköğretimde Hesap Verebilirlik. Yükseköğretim Dergisi, 2(3), 142-150. DOI: 10.2399/yod.12.019 CR - Gülener, S. (2011). Yargı bağımsızlığını güçlendirici bir mekanizma olarak yargısal hesap verebilirlik ve Türk yargı sistemi. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15(2). CR - Gündüz, Y., & Göker, S. D. (2017). Eğitim denetimi sürecinde hesap verebilirlik ve şeffaflık uygulamaları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(1), 83-93. DOI: 10.7822/omuefd.327390 CR - Hiebert, B. (1997). Integrating Evaluation Into Counselling Practice: Accountability and Evaluation Intertwined. Canadian Journal of Counselling, 31(2). CR - Öntaş, T., & Atmaca, T. (2016). Eğitim ve ideoloji bağlamında hesap verebilirlik ve neoliberalizm bağlantısı. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(3), 1813-1828. DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9342 CR - Thorsen, C., & Cliffordson, C. (2012). Teachers’ Grade Assignment and The Predictive Validity of Criterionreferenced Grades. Educational Research and Evaluation, 18, 153–172. DOI:10.1080/13803611.2012.659929 CR - Yıldıran, G. (2014). Psychological Counseling, Advocacy, Accountability and Technology. Boğaziçi University Journal of Education, 31(1). CR - Yüksel, S. (2013). Öğretmen yetiştirmede hesap verebilirlik bağlamında KPSS sonuçlarının değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı(1), 404-420. UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/egebad/issue//449813 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/554032 ER -