TY - JOUR T1 - Türkiye'de Tarımsal GSYH İle Tarımsal Yatırımlar Arasında Nedensellik İlişkisi TT - The Causality Relationship Between Agricultural GDP and the Agricultural Investment in Turkey AU - Işın, Ferruh AU - Olgun, Fazıl Akın AU - Işın, Şule PY - 2018 DA - July DO - 10.24181/tarekoder.450004 JF - Tarım Ekonomisi Dergisi JO - TJAE PB - Turkish Agricultural Economics Association WT - DergiPark SN - 1303-0183 SP - 63 EP - 76 VL - 24 IS - 1 LA - tr AB - Bu çalışmada 1983-2015 yılları arasında Türkiye'de tarım sektörüne yönelik kamu ve özel sektör sabitsermaye yatırımlarının değişimi ile tarımsal gayrisafi yurtiçi hasıla değişimleri incelenmiştir. Çalışmanınamacı, incelenen dönemde hem kamu hem de özel sektör tarafından gerçekleştirilen sabit sermayeyatırımlarının tarımsal gayri safi yurtiçi hasıla (TGSYH) üzerindeki etkisinin ortaya koyulması ve ayrıcaTGSYH, kamu sektörü tarımsal sabit sermaye yatırımları (TSKY) ve özel sektör tarımsal sabit sermayeyatırımları (TSOY) arasındaki etkileşimin belirlenmesidir.Bu amaçla çalışmada öncelikle Johansen Eşbütünleşme Analizi ile değişkenler arasındaki uzun dönemliilişkinin varlığı ortaya konulmuştur. Daha sonra vektör hata düzeltme modeli ile değişkenler arasında uzundönem dengesi ile kısa dönem dinamikleri arasındaki ayrım belirlenmiştir. Kısa dönem nedenselliği ortayakoymak amacıyla da vektör hata düzeltme nedensellik analizi yapılmıştır.Eşbütünleşme analizi sonucunda tarımsal gayrisafi yurtiçi hasıla, tarımsal kamu sektörü sabit sermayeyatırımları ve tarımsal özel sektör sabit sermaye yatırımları arasında uzun dönemli bir ilişkinin varlığı ortayakonulmuştur. Vectör hata düzeltme modeli sonucunda ise, TGSYH'nin bağımlı değişken olduğu VECM'denelde edilen hata düzeltme teriminin katsayısı -0.98 olarak bulunmuştur. Negatif olan ancak istatistikselolarak anlamlı olmayan bu katsayı hata düzeltme mekanizmasının çalışmadığını göstermektedir. Nedensellikanalizi sonuçlarına göre kısa dönemde, TKSY ve TSOY'nın TGSYH'nın nedeni olmadığı, TGSYH veTSOY'nın TSKY'nın nedeni olmadığı sonucuna varılmıştır. TGSYH ile TSKY arasında nedensellikilişkisine rastlanmaz iken TGSYH'nin TSOY'nin nedeni olduğu sonucuna ulaşılmıştır. KW - Tarımsal Sabit Sermaye Yatırımlar KW - Tarımsal GSYH KW - Nedensellik KW - Johansen Eşbütünleşme Testi KW - Vektör Hata Düzeltme Modeli (VECM) N2 - In this study, the trend of public and private sector fixed capital investments and the agricultural grossdomestic product for 1983-2015 were examined in Turkey. The aim of the study is to determine the impact ofboth public and private sector fixed capital investments on agricultural GDP during the period under reviewand to determine the interaction among agricultural GDP, public sector agricultural fixed investment andprivate sector agricultural fixed investment.For this purpose first, the existence of a long-term relationship between the variables was determined usingJohansen cointegration analysis. Then, the vector error correction model (VECM) was used to determine thedistinction between short-term dynamics and long-run equilibrium among the variables. The analysis ofVector Error Correction (VEC) Granger Causality was performed to detect short-term causality.The cointegration analysis revealed the existence of a long-term relationship between agricultural grossdomestic product, agricultural public sector fixed capital investments and agricultural private sector fixedcapital investments. The coefficient of the error correction term obtained from VECM where agriculturalGDP is a dependent variable is found to be -0.98. This coefficient, which is negative but statisticallyinsignificant, indicates that the error correction mechanism does not work. According to the results of thecausality analysis, in the short term, public sector agricultural fixed investments and private sectoragricultural fixed investments are not the reason for agricultural GDP, and agricultural GDP and privatesector agricultural fixed investments are not the cause of public sector agricultural fixed investments. Whilethe causality relation between agricultural GDP and public sector agricultural fixed investments is not found,it is concluded that agricultural GDP is the reason of private sector agricultural fixed investments. CR - Benli, K.Y., Yenisu, E., 2017, “Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyümeye Etkisi: Türkiye İçin Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi”, Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 3(2), 49-72. CR - Cengiz, S., Baydur, C.M. 2010, “Kırdan Kente Göç ve Tarımsal Verimlilik: Türkiye Örneği”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt: 19, sayı: 2, 85-98. CR - Çetin, M., 2012, “Sabit Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme: Ampirik Bir Analiz”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, cilt:7 sayı:1, 211-230. CR - Çetinkaya, A. T., Türk, E., 2014, “Tasarruf Ve Yatırımların Ekonomik Büyümeye Etkisi Türkiye Örneği (1975-2012)”, Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, cilt 24, sayı 2, 45-60. CR - Demir, Y., 2007, “Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyümeye Olan Etkisinin Türkiye Bağlamında Test Edilmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, sayı: 34, 152-161. CR - Dickey, David A. and Fuller, Wayne A., 1981,“Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Econometrica, vol. 49, no. 4, 1057-1072. CR - Düzgün, R., 2008, “Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Yurtiçi Yatırımlar Arasındaki Eşbütünleşme İlişkisi: Türkiye Örneği”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 187-204. CR - Gujarati D. N., 2016, Örneklerle Ekonometri, çeviren: N. Bolatoğlu, BB101 Yayınları, Ankara. CR - Gujarati, D. N., 2006, T emel Ekonometri, çeviren: Ü. Şeneser , G. G. Şenesen, Literatür Y ayıncılık, İstanbul. CR - Johansen, S. and Juselius, K., 1990, “Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration — with Applications to the Demand for Money, Oxford Bulletin of Economics and Statisiıcs, 169-210. CR - Kalem, A., 2015, Türkiye'deki Kamu Yatırımlarının Özel Sektör Yatırımlarına Etkisinin İncelenmesi, T.C. Kalkınma Bakanlığı, Yayın No:2922. CR - Koyuncu, F.T., 2017, “Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Ekonomik Büyüme ve İstihdam Arasındaki İlişki: Türkiye Uygulaması (1990-2015)”, Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 7 (2): 17-24. CR - T.C.K.B, 2017, Kalkınma Bakanlığı, Yıllık Programlar, (http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/YillikProgramlar.aspx). CR - T.C.K.B, 2017, Kalkınma Bakanlığı, Temel Ekonomik Göstergeler, (http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/ TemelEkonomikGostergelerTam.aspx). CR - Terin, M., Aksoy, A., Güler, İ.O., 2013, “Tarımsal Büyümeye Etki Eden Ekonomik Faktörlerin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma”, Iğdır Üni. Fen Bil. Enst. Dergisi, 3(3), 41-50. CR - TÜİK, 2017, Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr, Veri Tabanları, Erişim Tarihi, Ocak 2018 UR - https://doi.org/10.24181/tarekoder.450004 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/517696 ER -