TY - JOUR T1 - Farklı Kurutma Sıcaklıklarının Anadolu Adaçayının (Salvia fruticosa Mill. =Salvia triloba L.) Uçucu Yağ Oranı ve Bileşenleri Üzerine Etkisinin Belirlenmesi TT - Determination of the Effect of Different Drying Temperatures on the Content and Chemical Composition of Essential Oil of Greek sage (Salvia fruticosa Mill. =Salvia triloba L.) AU - Aydın, Doğan AU - Katar, Nimet AU - Katar, Duran AU - Olgun, Murat PY - 2019 DA - June Y2 - 2019 DO - 10.24180/ijaws.450195 JF - Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi PB - Bolu Abant Izzet Baysal University WT - DergiPark SN - 2149-8245 SP - 103 EP - 109 VL - 5 IS - 1 LA - tr AB - Bu araştırmanın amacı; anadoluadaçayında (Salvia fruticosa Mill.)farklı kurutma sıcaklıklarının uçucu yağ oranı ve uçucu yağın kimyasalkompozisyonu üzerine etkisini belirlemektir. Taze ve kurutulmuş yaprakörneklerinden (35°C, 45°C, 55°C ve 65°C’ de) üç saat süreyle clevenger testdüzeneği kullanılarak ekstrakte edilmiş olan uçucu yağlar GC-MS cihazı ileanaliz edilmiştir. Farklı kurutma sıcaklıklarından elde edilen uçucu yağoranları (%) sırasıyla: %0.80 (taze yaprak örneği), %3.10 (35°C), %2.67 (45°C),%2.30 (55°C) ve %1.62 (65°C)’dir. Taze ve kuru yaprak örneklerinden elde edilenuçucu yağlarda 29 farklı bileşen tespit edilmiştir. Farklı kurutmasıcaklıklarında elde edilen uçucu yağların ana bileşenleri 1.8-cineole(ökaliptol) ve camphor’dur. 1.8-cineole oranı 65°C’ de kurutulmuş yaprakörneklerinde en yüksek (%50.34) iken, 35°C’ de kurutulmuş yaprak örneklerindeen düşük (%39.76) olarak bulunmuştur. En yüksek ve en düşük camphor oranlarıise 45°C’ de kurutulmuş yaprak örneklerinde (%16.51) ve 45°C’ de kurutulmuşyaprak örneklerinde (%11.56) belirlenmiştir. Diğer taraftan, Anadolu adaçayınıntedavi amaçlı kullanımında önemli olan beta-caryophyllene ve beta-pineneoranları da farklı kurutma sıcaklıklarına bağlı olarak değişiklik göstermiştir.Beta-caryophyllene oranları 55°C’ de kurutulmuş örneklerde en yüksek (%8.35) ve45°C’ de kurutulmuş örneklerde en düşük (%5.31) olarak gözlemlenmiştir. Endüşük beta-pinene oranı (%4.26) 65°C’ de kurutulmuş yaprak örneklerinden eldeedilirken, en yüksek oran (%6.74) ise taze yaprak örneklerinden eldeedilmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlar; Anadolu adaçayında farklı kurutmasıcaklıklarının uçucu yağın oranı ve uçucu yağın kompozisyonu üzerinde etkiliolduğunu göstermektedir. KW - Anadolu adaçayı (Salvia fruticosa Mill.=Salvia triloba L.) KW - farklı kurutma sıcaklıkları KW - uçucu yağ oranı ve uçucu yağın kimyasal kompozisyonu N2 - The aim of this experiment wasto determinate the effect of different drying temperatures on the content andchemical composition of essential oil of Anatolian sage (Salvia fruticosa Mill.). Essential oil isolated for 3 hours fromfresh and oven dried leaf samples (at 35°C, 45°C, 55°C and 65°C) by usingClevenger type apparatus was analyzed with GC-MS. The content of volatile oils(%) in different drying temperatures was in the order of: fresh leaf sample(0.80%), dried leaf sample at 35°C (3.10%), at 45°C (2.67%), at 55°C (2.30%)and at 65°C (1.62%). In total, 29 compounds of essential oil were identifiedfrom fresh and dried leaf samples. The main compounds of essential oilsisolated in different drying temperatures were 1.8-cineole and camphor.1.8-cineole was highest in the dried sample at 65°C (50.54%) and lowest at 35°C(39.76%). The highest and lowest camphor contents were observed in the sampledried at 45°C (16.51%) and at 55°C (11.56%). On the other hand, the ratios ofbeta-caryophyllene and beta-pinene, effective in the different uses of sage,has also changed depending on different drying temperatures. The highest andlowest beta-caryophyllene ratios were observed in the sample dried at 35°C(8.35%) and at 45°C (5.31%). Also, the highest and lowest beta-pinene ratioswere observed at fresh leaf sample (6.74%) and at 65°C (4.26%). Results from the study showed that differentdrying temperatures were effective on essential oil content and chemicalcomposition of essential oil of Anatolian sage. CR - Abak, F., Yildiz, G., Atamov, V., & Kurkcuoglu, M. (2018). Composition of the essential oil of Salvia montbretii Benth. from Turkey. Records of Natural Products, 12, 426-431. CR - Baranauskiene, R., Dambrauskiene, E., Venskutonis, P. R., & Viskelis, P. (2011). Influence of harvesting time on the yield and chemical composition of Sage (Salvia officinalis L.). Foodbalt, 104-109. CR - Başa, A. G., Roman, G. V., Ion, V., Toader, M., & Epure, L. I. (2012). Research on productivity and yield quality of Salvia officinalis L. species grown in organic agriculture conditions. Scientific Papers. Series A. Agronomy, LV, 271-278. CR - BAKA. (2012). Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sektör Raporu. Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı, Antalya. CR - Baydar, H. (2005). Tıbbi, Aromatik ve Keyf Bitkileri Bilimi ve Teknolojisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 51, Isparta. CR - Baydar, H. (2013). Tıbbi ve Aromatik Bitkileri Bilimi ve Teknolojisi (Genişletilmiş 4. Baskı). Süleyman Demirel Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 51, Isparta. CR - Bayram, E., & Sönmez, Ç. (2006). Adaçayı Yetiştiriciliği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Yayınları, Yayım Bülteni No: 48, İzmir. CR - Chenarbon, H. A., Movahed, S., & Hasheminia, S. H. (2012). Moisture sorption isotherms of Rosemary (Rosmarinus officinalis L.) flowers at three temperatures. International Conference of Agricultural Engineering, Valencia, Spain. CR - Cvetkovikj, I., Stefkov, G., Karapandzova, M., & Kulevanova, S. (2015). Essential oil composition of Salvia fruticosa Mill. populations from Balkan Peninsula. Macedonian pharmaceutical bulletin, 61, 19-26. CR - Ekren, S., Sönmez, Ç., Sancaktaroğlu, S., & Bayram, E. (2007). Farklı biçim yüksekliklerinin adaçayı (Salvia officinalis L.) genotiplerinde agronomik ve teknolojik özelliklere etkisinin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 44, 55-70. CR - Giweli, A. A., Džamić, A. M., Soković, M., Ristić, M. S., Janaćković, P., & Marin, P.D. (2013). The chemical composition, antimicrobial and antioxidant activities of the essential oil of Salvia fruticosa growing wild in Libya. Archives of Biological Sciences, Belgrade, 65, 321-329. CR - Hassanain, A. A. (2011). Drying sage (Salvia officinalis L.) in passive solar dryers. Research in Agricultural Engineering, 57, 19-29. CR - Kayaalp, T. G., & Keser, N. (2017). Araştırma ve Deneme Metodları. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Genel Yayın No: 282, Adana. CR - Kilic, Ö. (2016). Chemical composition of Four Salvia L. Species from Turkey: A chemotaxonomic approach. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 19(1), 229-235. CR - Kosar, M., Tunalier, Z., Özek, T., Kürkçüoğlu, M., & Başer, K. H. C. (2005). A simple method to obtain essential oils from Salvia triloba L. and Laurus nobilis L. by using microwave-assisted hydrodistillation. Zeitschrift für Naturforschung C, 60(5-6), 501-504. CR - Lakusic, B. S., Rıstıc, M. S., Slavkovska, V. N., Stojanovic, D. L., & Lakusic, D. V. (2013). Variations in essential oil yields and compositions of Salvia officinalis (Lamiaceae) at different developmental stages. Botanica Serbica, 37(2), 127-139. CR - Legault, J., & Pichette, A. (2007). Potentiating effect of beta-caryophyllene on anticancer activity of alpha-humulene, isocaryophyllene and paclitaxel. Journal of Young Pharmacists, 59, 1643-1647. CR - Mammadov, R. (2014). Tohumlu Bitkilerde Sekonder Metabolitler. Nobel Akademik Yayıncılık, Yayın No: 841, Ankara. CR - MGM. (2016). Meteoroloji 3. Bölge Müdürlüğü Veritabanı. https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?k=undefined&m=ESKISEHIR. Erişim tarihi: 20 Ocak 2017. CR - Önenç, S. S., & Açıkgöz, Z. (2005). Aromatik bitkilerin hayvansal ürünlerde antioksidan etkileri. Hayvansal Üretim, 46, 50-55. CR - Özcan, İ. İ., Arabacı, O., & Öğretmen, N. G. (2014). Bazı adaçayı türlerinde farklı tohum çimlendirme uygulamalarının belirlenmesi. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2, 203-207. CR - Özgüven, M., Sekin, S., Gürbüz, B., Şekeroğlu, N., Ayanoğlu, F., & Erken, S. (2005). Tütün, tıbbi ve aromatik bitkiler üretimi ve ticareti. VI. Türkiye Ziraat Mühendisleri Teknik Kongresi, Ankara. CR - Paul, K., & Bhattacha, P. (2018). Process optimization of supercritical carbon dioxide extraction of 1.8-sineol from small cardamom seeds by response surface methodolgy: in vitro antioxidant, antidiabetic and Hypocholesterolemic activities of extracts. Journal of essential oil bearing plants, 21, 317-328. CR - Pliestic, S., Dobricevic, N., & Filipovic, D. (2007). The influence of medium temperature in the drying process of pepermint (Mentha piperita) leaves on the essential oil content. Agronomski glasnik, 1, 23-38. CR - Rodriguez, J., Carcel, J., Clemente, G., Pena, R., & Bon, J. (2011). Modeling drying kinetics of thyme (Thymus vulgaris). III. European Drying Conference EuroDrying', Palma (Mallorca) del 26 al 28 de octubre de. Spain. CR - Saharkhix, M. J., Ghani, A., & Hassanzadeh-Khayyat, M. (2009). Changes in essential oil content and composition of clary sage (Salvia sclarea) Aerial part during different phenological stages. Medicinal and aromatic plant science and biotechnology, (Special issue 1), 90-93. CR - Sefidkon F., Abbasi K and Khaniki GB., 2006. Influence of drying and extraction methods on yield and chemical composition of the essential oil of Satureja hortensis. Food Chemistry, 99, 19-23. CR - Şenkal, B. C., İpek, A., Gürbüz, B., Türker, A., & Bingöl, M. Ü. (2012). Bolu ekolojik koşullarında yetiştirilen Salvia officinalis L. ve Salvia tomentosa L. türlerinin bazı önemli tarımsal özelliklerinin belirlenmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5, 38-42. CR - Yılmaz, D., & Gokduman, M. E. (2015). Adaçayı (Salvia officinalis L.) Bitkisinin farklı nem düzeylerinde fiziko-mekanik özelliklerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 10, 73-82. UR - https://doi.org/10.24180/ijaws.450195 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/738995 ER -