TY  - JOUR
T1  - Sûf Hareketi Açısından Mescid-i Aksâ ve  İsrâ’nın İrfânî Boyutu
TT  - The Irfan Dimension Of Mescid-i Aksa and Isra in Terms Of Sufi Movement
AU  - Altunkaya, Nevhibe
PY  - 2019
DA  - June
DO  - 10.46595/jad.458317
JF  - Journal of Analytic Divinity
JO  - JAD
PB  - Özcan GÜNGÖR
WT  - DergiPark
SN  - 2602-3792
SP  - 7
EP  - 19
VL  - 3
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Kudüs’ünzühd/sûf hareketi tarihinde özel bir yeri vardır: Burası, İbrahim Halilullah’ınyeri, peygamberlerin diyarı, Zühd peygamberi İsa'nın şehridir. İbn Abbas’a göreBeyt’ü-l Mukaddesi, Peygamberler bina ettiler ve buraya yerleştiler. Şehir,Filistin'in başkenti olarak İslami dönemden itibaren semavi geleneklerin vemedeniyetlerin buluşma yeri oldu. Müslümanlar,Kudüs'e bağlılıklarını, onu himaye ederek gösterdiler. Peygamberlerin yanı sıradiğer semavî gelenekler arasında da ayrım yapmadılar. Kudüs’ün kadimeserlerinden biri kuşkusuz Süleyman Mescidi'dir. Kubbetu’s-Sahra da buradadır.Mescid’in mihrabı üzerinde; "Biz seni yeryüzüne halife kıldık, insanlararasında hak ile hükmet" yazılıdır.EvliyaÇelebi Seyahatnâme’de Kudüs'ü anlatır. Mi’râc yeri, ilk kıble, ziyaretgâh,nefis tezkiyesi, kalp tasfiyesi yapılan bir ibadetgâh olduğundan söz eder. Onagöre; Rabiatu’l-Adevîyye, Gazâlî, İbn'ül Arabî gibi çokça ilim-düşünceönderinin yolu Kudüs'e düşmüştür. Kudüs hâlâ fukarânın (mutasavvıflar)Kâbesi'dir. Şehrin duvarları İran'ın Kahkaha Kalesi gibidir, mimarisi iseolağanüstüdür. Öyle ki, Hz. Süleyman Mescid-i Aksa'yı adeta devlere, insanüstüvarlıklara yaptırmıştır.Kudüs,sûf hareketi için neden bu kadar önemlidir? İşte çalışmamızda mi’râchadisesinden yola çıkarak insanın benlikten Allah'a yolculuğunu, özgürlüğü içinmasivadan sıyrılıp Allah'a yaklaşmasını ve tevhidi ikame etmesini ele alacak,bilimsel yöntemle konuyu analiz ederek aynı zamanda insanlığın özgürlük veadalet arayışını Kudüs’ün mi’râc misyonu ile tevhid etmeye çalışacağız.
KW  - Sûf Hareketi
KW  - Mescid-i Aksâ
KW  - İrfânî Boyut
KW  - İsrâ
KW  - Seyr ü Sülûk
N2  - Jerusalem has a special place in the history of zuhd / sûf movement:this is the place of Ibrahim Halilullah, the city of the prophets, the prophetof Zuhd. According to Ibn Abbas, the Baha'i-l Mukaddesi, the Prophets werebuilt and settled here. The city became the meeting place of the traditionsof semitic and civilizations since the Islamic period as the capital ofPalestine. Muslims showed their loyalty to Jerusalem with patronage. Theydid not distinguish between the prophets and other heavenly traditions.One of the works of Jerusalem's kadim is undoubtedly the SüleymanMasjid. Here's Kubbetu's-Sahara. On the mosque of the Masjid; "We havemade you caliph on the earth, ruling with men among the people."Evliya Çelebi tells Jerusalem in Seyahatnâme. The place of Mi'râcspeaks of the first chapel, visitation, exquisite remembrance, a worshipmade of heart purification. According to that; Much like the Rabiat alAdevîyye, Ghazālī, Ibn al-Arabi, the way of the scholar-thinker has fallen toJerusalem. Jerusalem is still the Sabbath of the fugitive. The walls of thecity are like the Laughter of Iran, and the architecture is extraordinary.Such that Hz. Süleyman Masjid al-Aqsa has been built in monsters,supernatural beings.Why is Jerusalem so important for the Sufi movement? In our work,we will study the way of man's path from the miracles to the way that the human journey to Allah will be removed from the masseite for freedom andsubstitute for approaching Allah and the universe. By analyzing thescientific method and finding the freedom and justice of mankind at thesame time, we shall try to obey. The infinite dimension of Israel and the menof the traditions of semitic will be able to make peace around a commonhuman being, tear away the curtains of their own essence, and purgethemselves from the evil of the self, For mi'râc is the ascension of mankindto reach the truth.In our work, the imprint of the global meaning expressed in terms ofwisdom of the doors, which are identical to the prophets, will be applied tothis land which has become unstable by the Ottoman rule for a hundredyears. The possibilities of reaching Sekine and Zekeriya's gates, the gate ofthe Imam daughter Mary, will be analyzed, which will reveal what theignorance dimension of Israel is to be neglected. It is also explained in thehadith text that the second of the three mosques to be worshiped is referredto as Masjid al-Aqsa.
CR  - AKAR, Metin; Türk Edebiyatında Manzum Miracnameler, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1987.
CR  - BALCI, İsa; İsrâ ve Mi’râç Gerçeği. Ankara Okulu Yayınları. Ankara 2014.
CR  - BURSEVÎ, İ. Hakkı; Ferâhu’r-Ruh Muhammediye Şerhi (Haz. M. Utku), Uludağ Yayınları, Bursa 2001.
 
CEBECİOĞLU, Ethem; Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Anka Yayınları, İstanbul 2004.
CR  - CÎLÎ, Abdülkerim; Kemâlâtü’l-İlahiyye, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2004.
CR  - GEYLÂNÎ, Abdulkadir; el-Gunye li-Tâlib-i Tariki’l-Hak (thk. Y. b. M. –H.Ahmed) Dımeşk 2001.
CR  - HÜCVÎRÎ, Keşfu’l-Mahcûb, çev. S. Uludağ, Dergâh Yayınları, İstanbul 1982.
CR  - İBNÜ’L-ARABÎ, Muhyiddin Muhammed b. Ali; Fütûhât-ı Mekkiyye (çev. E. Demirli), Litera Yayıncılık, İstanbul 2013.
CR  - İBN MANZUR, Ebu’l-Fazl Cemâlüddin Muhammed b. Mükerrem, Lisanü’l-Arab, Dâr-ı Sadr. Beyrut 1990.
CR  - JUNG, Carl Gostav; Dört Arketip, Çev. Z. Aksu Yılmazer, Metis Yayınları, İstanbul, 2005.
CR  - RABBÂNÎ, İmam; Mektûbât, Semerkand Yayınları, İstanbul 2011, C. II.
CR  - KUŞEYRÎ, Abdülkerim; Kitabu’l-Mi‘rac (Haz. A. H. Abdülkadri), Paris 2005.
CR  - Risale, Çev. S. Uludağ, Dergâh Yayınları, İstanbul 2013.
CR  - MEVLÂNÂ, Celâleddin-i Rûmî; Mesnevî (Çev. A. M. Şahin), Kaynak Yayınları, İstanbul 2006.
CR  - MOLLAİBRAHİMOĞLU, Süleyman; Mi’raç Gerçeği, Eldim Ofset, İstanbul 1991.
CR  - ÖZ, M. Burak; İslâm Ansiklopedisi, TDV Yayınları, C. 6, İstanbul, 1992.
CR  - SCHIMMEL, Anna Maria; İslâm’ın Mistik Boyutları, Kabalcı Yayıncılık, İstanbul 2001.
CR  - SERRÂC, Ebu Nasr Abdullah b. Ali; el-Luma’, Çev. H. K. Yılmaz, Erkam Yayınları, İstanbul 1996.
CR  - ULUDAĞ, Süleyman; Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Kabalcı Yayıncılık, İstanbul 2002.
CR  - YAVUZ, Salih Sabri; “Mi’râc”, İslâm Ansiklopedisi, TDV Yayını, İstanbul 2005, C. 30.
UR  - https://doi.org/10.46595/jad.458317
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/736705
ER  -