TY  - JOUR
T1  - Suudi Arabistan Dış Politikasında Muhammed Bin Selman’ın “Bumerang” Etkisi
TT  - Boomerang Effect of Mohammad Bin Salman in Saudi Arabia Foreign Policy
AU  - Öztop, Mustafa
PY  - 2019
DA  - June
Y2  - 2019
DO  - 10.26513/tocd.468840
JF  - Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi
JO  - TJMES
PB  - Sakarya University
WT  - DergiPark
SN  - 2147-7523
SP  - 203
EP  - 230
VL  - 6
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Bu çalışmada, Suudi Arabistan Dış Politikası (SADP) ele alınmış ve rejimingüvenliği için dış politikanın araçsallaştırılabileceği gösterilmeyeçalışılmıştır. Suudi Arabistan’da taht, kurucu lider Kral Abdülaziz bin Suud’unoğulları arasından çoğunlukla yaşça büyük olana verilmiştir. Son dönemde kuruculiderin oğullarının ölüm sebebiyle sayılarının azalması veya çok yaşlı olmalarınedeniyle, torunlarının da tahta varis olmaları durumu ortaya çıkmıştır. Torunlardanbiri olan Muhammed bin Selman, babasının tahta geçişiyle devlet kademelerindehızla yükselmiş ve veliaht prens olmuştur. Kral Selman bin Abdülaziz dönemindeyaşanan iç politika gelişmelerinde, küresel ve bölgesel aktörlerin etkilerigözlenmiştir. Muhammed bin Selman’ın bu aktörlerle çeşitli işbirlikleri yaparakiç politikada etkinliğini arttırdığı ve rakiplerini saf dışı bıraktığıdüşünülmektedir. Bu anlamda çalışmada, Uluslararası İlişkiler teorilerindeninşacı yaklaşımın dış politika ve iç politika arasındaki geçişkenliğivurgulayan “bumerang etkisi” kavramı ile SADP incelenirken, dış politikadayaşanan süreçlerin iç politikada yansımaları değerlendirilmiştir. SuudiArabistan’da, taht mücadelesi ve gerçekleştirilmek istenen toplumsal değişimaçısından yeni bir döneme girilmiştir. Kimliklerin yeni oluştuğu ya da değişimgeçirdiği böyle dönemlerde dış politikanın daha önemli hale geldiği veinşacılığın açıklama kapasitesinin arttığı varsayımı, Muhammed bin Selman’ındış politikaya dönük hamlelerinde pek çok örnek olayla desteklenmiştir.
KW  - Dış Politika
KW  - Suudi Arabistan
KW  - Muhammed bin Selman
KW  - Bumerang Etkisi
KW  - İnşacılık
KW  - Bumerang Etkisi
N2  - In thisstudy, Saudi Arabia Foreign Policy (SAFP) is discussed and it was tried to showthat foreign policy can be utilized as a tool for safety of the regime. Thethrone in Saudi Arabia was generally given to the elder one among sons of thefounder leader King Abdulaziz bin Saud. Recently, grandsons of the founderleader have started to become heirs to the throne due to decreasing in numberof sons and their old age. One of the grandsons, Mohammed bin Salman rose topower rapidly and became crown prince after his father became king. Influencesof global and regional actors in internal affairs of the term of King Salmanbin Abdulaziz were observed. It is considered that Mohammad bin Salman enhancedhis efficiency in domestic policy and put his opponents out of action by havingsome variety of relations with those actors. In this sense, in the study,together with investigating SAFP with boomerang effect concept of constructiveapproach among the theories of international relations, which emphasizes thetransitivity between internal affairs and foreign policy, reflections of theprocesses in foreign policy onto domestic policy were evaluated. A new era hasstarted in Saudi Arabia in terms of throne struggles and social upheaval thattried to be realized. The hypothesis claiming that foreign policy becomes moreimportant and explanation capacity of constructivism increases in such casesthat identities regenerate or undergo change, is supported with many casestudies about the moves of Mohammad bin Salman directed to foreign policy.
CR  - Akçapa, M., 2016. Suudi Arabistan’ın Savunma Harcamaları ve Silahlanma Faaliyetleri. V. Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi – Bildiriler Kitabı II, 12-15 Mayıs, Isparta, 137-150.
CR  - Ataman, M., 2009. Suudi Arabistan Dış Politikasında Yeniden Yapılanma Çabası: Kral Abdullah Dönemi, Ortadoğu Analiz, 1(7-8), 64-73.
CR  - Ataman, M., 2015. Kral Abdullah Sonrası Dönemde Suudi Arabistan: Sudeyrilerin Geri Dönüşü. SETA Perspektif, 88, Ankara.
CR  - Ataman, M., Akdoğan, İ., 2015. Ortadoğu Yıllığı. Açılım Kitap, 529s, İstanbul.
CR  - Akdoğan, İ., Kalaycı, R., 2014. Suudi Arabistan’da İhyacı Hareketler Olarak Sahve ve Vehhabilik, Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi, 1(1), 157-186. Bostancı, M., 2013. Suudi Arabistan Devleti’nin Kuruluşu ve Türkiye-Suudi Arabistan İlişkileri (1928-1990). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 	Doktora Tezi, 430s, Ankara.
CR  - Büyükkara, M. A., 2004. İhvandan Cüheyman’a Suudi Arabistan ve Vehhabilik. Rağbet Yayınları, 300s, İstanbul.
CR  - Çalışkan, Ş., 2010. İslam Konferansı Örgütü. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisan Tezi, 81s, Ankara.
CR  - Diriöz, A. O., 2012. Suudi Arabistan Dış Politikası ve Bölge Ülkeleri ile İlişkileri. Ortadoğu Analiz, 4(39), 94-100.
CR  - Domazeti, R., 2016. 1990-2010 Yılları Arasında Suudi Arabistan’ın Balkan Politikaları. Marmara Üniversitesi, Ortadoğu ve İslam Ülkeleri Araştırmaları Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 113s, İstanbul.
CR  - Domazeti, R., 2017. Suudi Arabistan-ABD İlişkileri. İNSAMER.
CR  - Efegil, E., 2013. Suudi Arabistan’ın Dış Politikasını Şekillendiren Faktörler. Ortadoğu Analiz, 5(53), 104-113.
CR  - Long, D. E., Maisel, S., 2010. The Kingdom of Saudi Arabia. University Press of Florida, Florida.
CR  - Niblock, T., 2006. Power, Legitimacy and Survival, Routledge, London and New York.
CR  - Nonneman, G., 2006. Omni-balancing and Relative Autonomy in Multiple Environments. Aarts, P. (Ed.), Saudi Arabia in the Balance: Political Economy, Society, Foreign Affairs. Hurst & Company, London.
CR  - Özev, M. H., 2016. Siyasi Ekonomik Çıkarlar ve Kimlik Politikaları Çerçevesinde 1929-2015 Arası Türkiye-Suudi Arabistan İlişkileri. Uluslararası Politik Araştırmalar Dergisi, 2(2), 11-28.
CR  - Rumelili. B., 2014. Küresel Siyasete Giriş. Balta, E. (Ed.), İnşacılık/Konstrüktivizm (151-173). İletişim Yayınları, 581s, İstanbul.
CR  - Öztop, M., 2017. Küresel ve Bölgesel Gelişmeler Işığında Kudüs Meselesi. ORDAF, İstanbul.
CR  - Şahin, M., Doğan, H., 2016. G20’nin Arap Üyesi: Suudi Arabistan. Akademik Ortadoğu, 11(1), 29-57.
CR  - Türel, Y., 2004. Uluslararası Politikada Ortadoğu (Birinci Dünya Savaşı’ndan 2000’e). Akçağ Yayınları, Ankara.
CR  - Wynbrandt, J., 2004. The Brief History of Saudi Arabia. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data, USA.
CR  - Yelseli, D., 2017. Suudi Arabistan’ın Yemen Müdahalesi ve Avrupa Birliği’nin Müdahaleye Bakışı, Yüksek Lisans Tezi, 83s, İstanbul.
CR  - Aljezeera, 2015. Saudi and Arab Allies Bomb Houthi Positions in Yemen. Erişim Tarihi: 02.12.2017. http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2015/03/saudi-ambassador-announces- military-operation-yemen-150325234138956.html
CR  - Anadolu Ajansı, 2017. Kudüs Tasarısının BM’de Kabul Edilmesi Dünya Basınında. Erişim Tarihi: 24.12.2017. http://aa.com.tr/tr/dunya/kudus-tasarisinin-bmde-kabul-edilmesi-dunya-basininda-/1012326
CR  - Anadolu Ajansı, 2018. ABD’nin Kudüs Büyükelçiliği Açıldı. Erişim Tarihi: 09.09.2018.  https://www.aa.com.tr/tr/dunya/abdnin-kudus-buyukelciligi-acildi/1145275Bakir, A. H., 2015. Kral Selman’ın Dış Politikası: Değişimin Boyutu ve Fırsatları. Erişim Tarihi: 01.12.2017. http://www.aljazeera.com.tr/gorus/kral-selmanin-dis-politikasi-degisimin-boyutu-ve-firsatlar
CR  - BBC, 2017. Veliahtlıktan Alınan Suudi Prens Saraya Kapatıldı. Erişim Tarihi: 18.12.2017.  http://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-40442099
CR  - Donaghy, R., 2016. Revealed: The UAE-backed Plan to Make Young Saudi Prince a King. Erişsim Tarihi: 10.12.2017. http://www.middleeasteye.net/news/revealed-uae-backed-plan- young-saudi-prince-be-king-1655506265
CR  - Dursunoğlu, A., 2015. Suudi Arabistan’da Yeninden Sudeyri Dönemi. Erişim Tarihi: 01.12.2017. http://www.ydh.com.tr/YD445_suudi-arabistanda-yeniden-sudeyri-donemi.html
CR  - Dünya, 2018. Suudi Kralı’ndan Doğu Kudüs Açıklaması. Erişim Tarihi: 09.09.2018. https://www.dunya.com/dunya/suudi-kralindan-dogu-kudus-aciklamasi-haberi-394363.
CR  - Eş-Şark’ul Evsat, 2017. Tahaddiyatu es-Siyasetu el-Hariciyye es-Suudiyetu ve Muattiyatuha. Erişim Tarihi: 29.11.2017. http://archive.aawsat.com/leader.asp?article=619289&issueno=11839#.Wk3sFbdl_IV.
CR  - Erdemol, M. K., 2017. Savaşı İran’a Taşırız Diyen S. Arabistan Sözünü Tuttu. Erişim Tarihi: 12.12.2017. https://www.birgun. net/haber-detay/savasi-iran-a-tasiriz-diyen-s-arabistan-sozunu-tuttu-163434.html
CR  - Euronews, 2018. ABD İran ile Yapılan Nükleer Anlaşmadan Çekildi. Erişim Tarihi: 07.09.2018. https://tr.euronews.com/2018/05/08/trump-n-iran-karar-icin-geri-say-m-baslad-
CR  - Işık, C. T., 2017. Suudi Arabistan’da Ne Oluyor. Erişim Tarihi: 01.12.2017. http://www.posta.com.tr/suudi-arabistan-da-ne-oluyor-candas-tolga-isik-yazisi-1350084Kardaş, İ., 2017. Bölgesel Dizaynın Aktörleri Sarraf Kumpasında Bilirkişi. Erişim Tarihi: 15.12.2017. http://www.star.com.tr/acik-gorus/bolgesel--dizaynin-aktorleri-sarraf-kumpasinda- bilirkisi-haber-1281525/
CR  - Kardaş, İ., 2018. İsrail’in Yeni Hamisi Kushnerler’in Hikayesi. Erişim Tarihi: 10.09.2018. https://www.star.com.tr/acik-gorus/israilin-yeni-hamisi-kushnerlerin-hikayesi-haber-1294553/
CR  - Radikal, 2015. ABD’den Yemen Saldırısına Destek. Erişim Tarihi: 01.12.2017. http://www.radikal.com.tr/dunya/abdden-yemen-saldirisina-destek-1321695/
CR  - Republic of Bulgaria M Ministry of Foreign Affairs Diplomatic Institute, 2017. Erişim Tarihi: 10.12.2017. http://bdi.mfa.government.bg/download/algamdi.pdf
CR  - Timeturk, 2017. Suudi Arabistan’da Prens ve Alimlere Tutuklama. Erişim Tarihi: 15.12.2017. https://www.timeturk.com/suudi-arabistan-da-muhalif-prens-ve-alimlere-tutuklama/haber-721444
CR  - TRT Haber, 2017. Suudi Arabistan’da 11 Prens ve Bazı Bakanlar Gözaltına Alındı. Erişim Tarihi: 15.12.2017. http://www.trthaber.com/haber/dunya/suudi-arabistanda-11-prens-ve-bazi-bakanlar-gozaltina-alindi-340116.html
CR  - Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, 2017. Erişim Tarihi: 15.12.2017. http://www.mfa.gov.tr/suudi-arabistan-siyasi-gorunumu.tr.mfa
CR  - Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, 2017. Erişim Tarihi: 18.12.2017. http://www.mfa.gov.tr/iit-olaganustu-zirvesi-kudus-icin-ozgurluk-konulu-istanbul-deklarasyonu.tr.mfa
CR  - Hürriyet, 2017. FBI Eski Ajanının İddiası: Suudi Prens Çatışmada Öldürüldü. Erişim Tarihi: 25.12.2017. http://www.hurriyet.com.tr/fbi-eski-ajaninin-iddiasi-suudi-prens-catismada-olduruldu-40636125
CR  - Hürriyet, 2017. Trump, Sisi ve Kral Selman Dünya Küresine Ellerini Koydu. Erişim Tarihi: 01.12.2017. http://www.hurriyet.com.tr/galeri-trump-sisi-ve-krali-selman-bin-abdulaziz-dunya-kuresine-ellerini-koydu-40465340
CR  - Middle East Eye, 2018. Arabic Press Review: Saudi Opposition movement launched form Paris. Erişim Tarihi: 07.10.2018. https://www.middleeasteye.net/news/arabic-press-review-2020124217
CR  - Sabah, 2017. Katar’a Büyük Şok… 7 Ülke İlişkileri Kesti, İlk Açıklama. Erişim Tarihi: 01.12.2017 https://www.sabah.com.tr/dunya/2017/06/05/katara-buyuk-sok-7-ulke-iliskileri-kesti-ilk-aciklama
CR  - Sputnik, 2017. Suudi Veliaht Prensi: Ilımlı İslam’a Dönüyoruz. Erişim Tarihi: 10.12.2017 https://tr.sputniknews.com/ortadogu/201710241030727863-suudi-veliaht-prens-ilimli-islam/
CR  - Sputnik, 2017. Husiler Suudi Hamlesini Boşa Çıkardı Veliaht Prens Tehlikeli Bir Süreç İçinde. Erişim Tarihi: 15.12.2017. https://tr.sputniknews.com/ceyda_karan_eksen/201712041031277014-husiler-suudi-hamlesini-bosa-cikardi/
CR  - Sputnik, 2017. Yılanların Başları Üzerinde Dans Eden Salih’i Husiler Öldürdü. Erişim Tarihi: 15.12.2017. https://tr.sputniknews.com/ortadogu/201712041031250802-yilan-baslari-uzerinde-dans-eden-salihi-husiler-oldurdu/
CR  - Sputnik, 2018. Suud Kralı’ndan Trump’a: Barış Planında Doğu Kudüs Filistin’in Başkenti Olarak Yer Almalı. Erişim Tarihi: 01.10.2018. https://tr.sputniknews.com/ortadogu/201807301034522659-suudi-krali-trump-uyari-baris-plani-dogu-kudus-filistin-baskenti/
CR  - Yaşa, İ., 2017. Krallık Öncesi Temizlik. Erişim Tarihi: 10.12.2017. http://dirilispostasi.com/a-7400-krallik-oncesi-temizlik.html
UR  - https://doi.org/10.26513/tocd.468840
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/744206
ER  -