TY  - JOUR
T1  - İpek Yolu İktisadı ve Paralarının Gelişimi
TT  - The Development of Silk Road Economics and Coins
AU  - Onay, İbrahim
PY  - 2019
DA  - June
DO  - 10.32449/egetdid.481439
JF  - Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi
JO  - TDID
PB  - Ege University
WT  - DergiPark
SN  - 1301-2045
SP  - 1
EP  - 26
VL  - 19
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Bu çalışma ipek yolunun açılmasısonrası gelişen iktisadi gelişmeleri ve bu gelişmelerin en önemli unsuru olanparayı konu edinmektedir. Çin’de Han Hanedanlığı zamanında, İpek yollarınınaçılması önemli iktisadi gelişmelere neden olmuştur. İpek yolu üzerinde etkinolan veya katkısı bulunan devrin önemli güçleri siyasi veya iktisadi maksatlarlakarşı karşıya veya yan yana gelmişlerdir.Bu ticari ağ sayesinde dünyanın bu bölümünde para ekonomisi gelişmiş, altın,gümüş bakır ve bronzun maddi değerleri daha net biçimde ortaya konmuştur.Bunlardan imal edilen madeni paralar ve çeşitli eşyalar para olarakkullanılmıştır. İpek ise başlangıçtan itibaren ipek yolu denen ticari yollarınen makbul ve geçerli parası olmuş, etkisini ve yolculuğunu Çin’den başlayarakHindistan’a ve Bizans’a kadar genişletmiştir. Bu ticari rotalarda pamuk vetahıl gibi diğer ürünlerin de ara mal olarak kullanıldığı görülmektedir.Uluslararası bir ticari ağ olan İpek yollarının iktisadi ve siyasi tarihi ile gelişimibu paralar üzerinden anlaşılabilir. Türkistan coğrafyasının vaha kentleri olanHotan, Kuça, Turfan gibi bölgelerde ve tüm ipek yolunda bu paraların izlerisürülebilir. Hindistan üzerinden ve Roma’dan gelen altın paralarla, Part’larınve Sasanilerin gümüş paraları, Çinlilerin ipeğiyle, bakır ve bronz paralarıbirer döviz hükmünde olmuşlardır. Bu paralar maddi değerleri yanında etkialanları ve nitelikleri bakımından da değerlendirilmelidir. İpek yolu tarihinindaimi bir parçası olan Türkler ise en başından itibaren ticarette daha çoktakas usulünü benimsemişler ve ipeği para olarak kullanmayı seçmişlerdir.Akhunlar ve Gök-Türkler madeni paralar basmışlar fakat genel olarak ipekkonusundaki iktisadi kazançla ve ticari yolların siyasi hakimi olmakla ilgilenmişlerdir.Uygurların Çin’deki devletlerle olan iktisadi ilişkileri ise bu devletleri maliaçıdan zor durumda bırakmış ve Çin’de bono denilebilecek başka finansalmalzemelerin kullanılmasına neden olmuştur.
KW  - Ekonomi
KW  - altın
KW  - gümüş
KW  - bakır
N2  - This study focuses on theeconomic developments after the opening of the silk road and the money which isthe most important element of these developments. In China, the opening of theSilk Roads in the Han Dynasty led to significant economic developments. Theimportant forces of the period that are active or contributed on the Silk Roadhave come face to face or side by side for political or economic purposes. Thanks to this commercial network, monetaryeconomy has developed in this part of the world and the material values ​​ofgold, silver, copper and bronze are more clearly demonstrated. Coins andvarious goods manufactured from these were used as money. Silk is the mostfavorable and valid money of the commercial roads called silk road from thebeginning and It has expanded its influence and journey from China to India andByzantium. It is seen that other products such as cotton and grain are used asintermediate goods in these commercial routes. The economic and politicalhistory and development of the Silk Road, which is an international commercialnetwork, can be understood through these funds. These funds can be traced inthe oasis cities of Turkestan geography such as Hotan, Kucha, Turfan and allthe silk roads. Gold coins from India and Rome, the silver coins of theParthians and Sasanians, the silk, copper and bronze coins of the Chinese werecounted as foreign currency. These funds should be evaluated in terms of theirmaterial values ​​as well as their impact areas and qualifications. The Turks,who are a permanent part of the history of the Silk Road, have adopted morebarter in the trade from the very beginning and chose to use the silk as money.Akhunlar and the Gok-Turks had coins, but in general they were interested inthe economic gains in silk and the political rulers of the commercial roads.The economic relations of the Uighurs with the states in China have left thesestates in a difficult financial situation and caused other financial materialslike checks to be used in China.
CR  - BABAYAR Gaybullah, “Ortaçağlar Boyunca Özbekistan’da İpek Yolu’nun Oynadığı Tarihi Roller”,  İpek Yolu, TKHV. Yayınları, İstanbul, (2015) : 179-200.
CR  - BAYKUZU, Tilla Deniz,  “Geç Dönem (IV-V.YY)  Asya Hun Devletleri Sikkeleri” Tarih Dergisi, S.45, İstanbul (2008) :1-26.
CR  - BAYKUZU, Tilla Deniz,  “Turfan’dan Kaşgar’a İpek Yolu Üzerindeki Vaha Şehirleri”, İpek Yolu, TKHV. İstanbul, (2015): 59-85.
CR  - BECKWIH, Christopher I., “The Impact of  The Horse And Silk Trade on The Economies of T’ang China and The Uıghur Empire,  Journal Of The Economic and Social History of the Orient, Vol. XXXIV. No:3, (1991):183-198.
CR  - BEHERA, Subhakanta, “Indıa’s Encounter with the Silk Road”, Economic and Political Weekly, Vol. 37, No. 51, (2002): 5077-5080.
CR  - BIELENSTEIN, Hans,  Diplomacy and Trade in The Chinese World 589-1276, Brill Academic, 2005.
CR  - CHAVANNES, Edouard, Çin Kaynaklarına Göre Batı Türkleri, çev: Mustafa Koç, İstanbul: Selenge Yayınları, 2007.
CR  - COSMO, Nicola Di, “Han Frontiers; Toward an Integrated View”, Journal of The American Oriental Society, Vol.129, No:2, (2009): 199-214.
CR  - ÇANDARLIOĞLU, Gülçin, Uygur Devletleri Tarihi ve Kültürü, Çin Kaynakları ve Uygur Kitabelerine Göre, TDAV, İstanbul 2004.
CR  - DALE, Stephen F., “Silk Road, Cotton Road or…Indo-Chinese Trade in Pre-European Times”, Modern Asian Studies, Vol. 43.No.1, Expanding Frontiers in South Asian and World History: Essay in Honour of John F. Richards, Cambridge University Press, (2009) :79-88.
CR  - DE LA VAISSIERE Etienne, Sogdian Traders, Trans. James Ward, Ed. Denis Sinor- Nicola Di Cosmo, Handbook of Oriental Studies- Section Eight Central Asia, Brıll Leıden-Boston, 2005.
CR  - EBERHARD, Wolfram,  Çin Tarihi, TTK. Yayınları, Ankara, 2007.
CR  - ECSEDY, Hılda,  “Trade and-war Relations Between The Turks and China in The Second Half of the 6th Century”, Acta Orientelia Academiae Scientiarum Hungarica, Vol. 21. No: 2, (1968) :131-180.
CR  - ERCİLASUN, Konuralp, “Eski ve Orta Çağlarda Tacikistan coğrafyası ve İpek Yolu”,  İpek Yolu, Ed. Ahmet Taşağıl, TKHV, İstanbul. ( 2015) : 135-154.
CR  - ERSÖZ, Emine,  Manu Kanunnamesine Göre Hinduizm, Dokuz Eylül Üni. Sosyal Bilimler Ens. Yüksek Lisans Tezi, 2007.
CR  - FEDEROV, Michael, “On the Portraits of The Sogdian Kings (Ikhshids) of Semerkant”,  Pub. Taylor –Francis ltd. Vol. 45, (2007): 153-160.
CR  - FRYE, Richard N., “Additional Notes On The Early Coinage of Transoxiana,” Museum Notes (American Numismatic Society). Vol. 4, (1950) : 105-114.
CR  - FRYE, Richard N.,   “Sasanian –Central Asian Trade Relations”, Bulletin of the Asia Institute, New Series, Vol 7, İranian Studies in Honor of A.D. H.Bivar, (1993):73-77.
CR  - GRENERD, Frantz, “İranian Gods İn Hindu Garb: The Zoroastrian Pantheon of the Bactrians and Sogdians”, Second-eight Centuries”Bulletin of the Asia Institute, New Series, Vol. 20, (2006) : 87-99.
CR  - GROOT, de M. – Asena G., Ahmetcan, 2500 Yıllık Çin İmparatorluk Belgelerinde Hunlar ve Türkistan, Pan Yayınları, İstanbul 2010.
CR  - GUANGDA Zhang, – Rong Xianjiang, “A Concise of the Turfan Oasis and Its Expolation”, Asia Major, Thırd Series, Vol. 11, No.2, (1998): 13-36.
CR  - GUMILEV, L. N., Eski Türkler, Çev. Ahsen Batur, Selenge Yayınları, İstanbul 2004.
CR  - HANSEN, Valerie, “The Silk Road Project Reuniting Turfan’s Scattered Treasures”, Biblioğraphique de Sinologie, Nouvelle serie, Vol 17, (1999): 63-73.
CR  - HANSEN, Valerie, Silk Road, Oxford Unıversity Press, New York,2012.
CR  - HANSEN, Valerie -Rong Xinjiang, “How the Residents of Turfan used Textiles as Money 273-796 ce”,Journal of the Royal Asiatic Society, Vol. 213, İssue 02,(2013): 281-305.HARADA, Yoshida, “East and West, 1. The Currency of Coins”, Toyo Bunko, Tokyo, (1970): 39-58
CR  - HIRTH, Friedrich, “The Story of Chang K’ien, China’s Pioneer in Western Asia: Text and Translation Chapter 123 of Ssï- Ssï-Ma Ts’ien’s Shï-Ki,” Journal of the American Oriental Society, Vol.37, (1917): 89-152.
CR  - KAUTILYA, Arthashastra, Ed. L.N. Rangarajan. Penguın Bookk, india 1992.
CR  - KIRİLEN, Gürhan, Budizm ve Orta Asya: Xuan Zang Seyahatnamesi, Gece Kitaplığı Yayınları, Ankara 2015.
CR  - KRIPPERS, Karl, Sociolinguistic Notes on the Turficication of the Sogdians”, Central Asiatic Journal, Vol. 35, No: 1/2, (1991): 67-80.
CR  - LALITHA, V.,   “The Silk Route”, Proceeding of the Indian History Congress, Vol. 52, (1991): 894-902.
CR  - MARSHAK Borıs I., “A Sogdian Silver Bowl in the Freer Gallary of Art”, Asia Orientalis, Vol. 29, (1999): 101-110.
CR  - MARSHAK B.I.-V.I. Raspopova, “Worshipers From the Northern Shrine of Temple II, Panjikent”, Bulletin of the Asia Institute, New Series, Vol. 8, The Archeology and Art of Central Asia Studies From the Former Soviet Union, (1994):187-207.
CR  - MATHER, Richard B.,  “Chinese and Indian Perceptions of Each Other between the First and Seventh Centuries” Journal of the American Oriental Society, Vol. 112, No.1 (1992):1-8.
CR  - NARAIN A.K,  “İç Asya’da Hint Avrupalılar”, çev. Levent Köker, Erken İç Asya Tarihi, Der. Denis Sinor. İletişim Yayınları, Ankara 2014.
CR  - ONAT, Ayşe, Çin Kaynaklarında Türkler Han Hanedanı Tarihinde “Batı Bölgeleri”, TTK Yayınları, Ankara 2012.
CR  - ÖGEL, Bahaeddin,  Büyük Hun İmparatorluğu Tarihi, Cilt:1, 2, TTK. Yayınları, Ankara 2015.
CR  - PURI, B.N., “Central Aia and ıts People’s Role in Ancient Indian History”, Prolegomena, To The Sources on The History of Pre-Islamic Central Asia, Akdemia Kiade, Budapeşt, (1979):181-186.
CR  - SAHİLLİOĞLU, Halil, “Dirhem”, TDV. İslam Ans. Cilt:9, (1994): 368-371.
CR  - SHIRATORI Kurakichi, “On the Territory of the Hsiung-nu Prince Hsiu-t’u Wang and His Metal Statues for Heaven –worship”, Toyo Bunko, (1930):1-77.
CR  - SO, K.H. Francis,  ”Travels, Contact and Conversion: Chinese Rediscovery of the West”, Monumenta Serica, Pub. Taylor –Francis ltd, Vol. 54 (2006): 165-184.
CR  - STEIN Aurel, “Central Asian Relies of China’s Ancient Silk Trade”, T’oung Pao, Second Series, Vol. 20, No.2, Tokyo, (1921): 130-149.
CR  - TAŞAĞIL Ahmet,  “İpek Üretiminin Keşfi ve İpek Yolunun Başlaması”, İpek Yolu, TKHV. Yayınları, İstanbul, (2015): 13-28.
CR  - TEKÇAM, Tamay, Arkeoloji Sözlüğü, Alfa Yayınları, İstanbul 2007.
CR  - TSAI, Lıu Mau, Çin Kaynaklarına Göre Doğu Türkleri,  Çev. Ersel Kayaoğlu-Deniz Banoğlu, Selenge Yayınları, İstanbul 2006.
CR  - TULAY, Ahmet S., Genel Nümizmatik Sözlüğü, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul 2001.
CR  - UHLIG, Helmut, İpek Yolu Çin ve Roma Arasında Eski Dünya Kültürü, Okyanus Yay. İstanbul 2000.
CR  - XINJIANG, Rong, “The Name of So-called “Tumshuqese” Languege”, Bulletin of the Asia Institute, New Series, Vol.19, İranian and Zoroastrian Studies in Honor of Prods Oktor Skjaervo, (2005):119-127.
CR  - WILLIAMS, Ursula Sims, “The Silk Road: Trade, Travel, War and Faith”, Bulletin of the Asia Institute, New Series, Vol. 15, (2001):163-170.
UR  - https://doi.org/10.32449/egetdid.481439
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/746272
ER  -