TY - JOUR TT - 1930-жж. КЫРГЫЗСТАНДАН КЫТАЙГАЭМИГРАЦИЯЛЫК КЫЙМЫЛДАР AU - алтымышова, зухра PY - 2015 DA - January JF - MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi JO - MJSS PB - Kyrgyz-Turkish Manas University WT - DergiPark SN - 1694-7215 SP - 1 EP - 12 VL - 4 IS - 1 KW - Emigration KW - Kyrgyzstan KW - Soviet government KW - collectivization KW - China N2 - Түркстандагы 1916-жылдагы Үркүн окуясында орус империясынын колониялык саясатына каршы көтөрүлүшкө чыккан кыргыздардын бир бөлүгү кошуна Кытайга жер которушуп, көп жоготууларга дуушар болушкандыгы маалым. Ал эми 1920-жылдарда Совет бийлиги тарабынан 1916-жылдагы качкындарды мекенине кайтаруу жана жайгаштыруу боюнча иштер жүргүзүлгөн. Бирок кайра ошол эле Совет бийлигине нааразы болгон чек арада жашаган айрым кыргыздардын өз ыктыяры менен 1930-жж. Кытайга көчүп кетишкендигин архив материалдары жана оозеки маалыматтар тастыктайт. Макалада 1930-жж. республикадагы эмиграциялык кыймылдардын саясий жана социалдык-экономикалык себептери анализденет, ошондой эле Совет өкмөтүнүн чек арадагы аймактарда бул абалды жөнгө салуу чаралары баяндалат. CR - 1. Джунушалиев. Дж. Кыргызстан: Преобразовательные процессы 20-30х годов, (Исторический анализ проблем созидания и трагедий), Автореферат диссертации доктора исторических наук, Бишкек 1993, 33-б. CR - 2. Togan Z.V., Bugünki Türk İli (Türkistan) ve Yakın Tarihi, cilt.1, 2.baskı, İstanbul 1981, 383-б. CR - 3. Чокушов.Б., Классовая борьба в киргизских аилах в первые годы социалистических преобразований (1918-1924), Фрунзе 1970, 76-б. CR - 4. Кыргыз Республикасынын Саясий Документтер Борбордук Мамлекеттик Архиви (КР СД БМА), фонд.10, опись.1, дело.268, лист.151. CR - 5. КР СД БМА, ф.10, оп.1, д.363, л.43-44. CR - 6. Абдрахманов. Ю. 1916. Дневники. Письма к Сталину. /Авт. Вступ. ст. Дж.Джунушалиев, И.Е.Семенов.- Ф., 1991, 153-б. CR - 7. Джунушалиев. Дж. Время созидания и трагедий 20-30-e годы XX века, Бишкек, 2003, 160-б. CR - 8. Джунушалиев. Дж. аталган эмгек, 164-165 бб. CR - 9. Джунушалиев. Дж. аталган эмгек, 125-126 бб. CR - 10. Из истории перехода киргизского крестьянства к оседлости и социалистическим способам хозяйствования, Фрунзе 1971, 60-б. CR - 11. Бактыгулов. Дж, Коллективизация киргизского аила: новый взгляд // Коммунист Киргизстана, №3, 1990, 88-89 бб. CR - 12. Aшнин. Ф., Алпатов.В., Насилов.Д., Репрессированная туркология, Москва 2002, 252-б. CR - 13.КР СД БМА, ф.10, оп.1, д.201, л.32. CR - 14. Малабаев. Д., Борьба киргизской парторганизации за укрепление Советов, Ф., 1962, 37-б. CR - 15.КР СД БМА, ф.10, оп.1, д.200, л.107; д.205, л.18. CR - 16.КР СД БМА, ф.10, оп.1, д.201, л.29-30; д.205, л.41-42. CR - 17.КР СД БМА, ф.10, оп.1, д.202, л.29. CR - 18.КР СД БМА, ф.10, оп.1, д.307, л.144-145. CR - 19. Ош Облустук Мамлекеттик Архиви, (ООМА) ф.79, оп.1, д.14, л.63-67. КР СД БМА, ф.10, оп.1, д.253, л.194. CR - 20. ООМА, ф.1, оп.1, д.298, л.11. КР СД БМА, ф.6, оп.1, д. 30, л.24; ф.10, оп.1, д.229, л.134. CR - 21.КР СД БМА, ф.10, оп.1, д.436, л.18-22. CR - 22.КР СД БМА, ф.10, оп.1, д.506, л.50-51. CR - 23.КР СД БМА, ф. 10, оп. 1, д. 281, л. 115. CR - 24.КР СД БМА, ф.10, оп.1, д.361, л.116. CR - 25.КР СД БМА, ф.10, оп.1, д.470, л.160 CR - 26. ООМА, ф.1, оп. 1, д.318, л.11. CR - 27.КР СД БМА, ф.10, оп.1, д.268, л.151; д.307, л.144-145; д.363, л.43; д.436, л.18; д.506, л.50-52. UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/mjss/issue//485078 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/577107 ER -