TY - JOUR TT - AMPUTASYONDAN SONRA NORMAL YAŞAMA YENİDEN KATILIM SÜRECİNİN YAŞAM KALİTESİ VE FONKSİYONEL DÜZEY İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ AU - Demirdel, Senem AU - Bayramlar, Kezban PY - 2016 DA - May JF - Fizyoterapi Rehabilitasyon PB - Türkiye Fizyoterapistler Derneği WT - DergiPark SN - 1300-8757 SP - 0 EP - 0 VL - 25 IS - 3 N2 - Amaç: Çalışma amputasyondan sonra normal yaşama yeniden katılımın yaşam kalitesi ve fonksiyonel düzey ile ilişkisinin incelenmesi ve normal yaşama yeniden katılım sürecini etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapıldı. Yöntemler: Çalışmaya yaşları 18-50 arasında değişen, unilateral ekstremite amputasyonu olan 120 birey dahil edildi. Katılımı değerlendirmek için Normal Yaşama Yeniden Katılım İndeksi’nin (Reintegration to Normal Living Index, RNLI) Türkçe versiyonu uygulandı. Amputelerde protez kullanımına ilişkin faktörleri ve proteze uyum düzeyini belirlemek, fonksiyonel düzeyi değerlendirmek amacıyla Trinity Amputasyon ve Protez Deneyim Ölçeği (Trinity Amputation and Prosthesis Experience Scale, TAPES) kullanıldı. Yaşam kalitesi, Kısa Form 36 (Short Form, SF 36) ile değerlendirildi. Demografik bilgileri, amputasyon ve proteze ait bilgileri, mesleki ve işe yönelik bilgileri sorgulayan tanımlayıcı genel ampute değerlendirme anketi tarafımızca oluşturulup olgulara uygulandı. Sonuçlar: RNLI alt bölümleri ve toplam skorları ile SF-36’nın alt bölümleri ve özet skalaları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulundu (p<0.05). RNLI alt bölümleri ile TAPES 1. Kısım psikososyal uyum, aktivite kısıtlaması, protez ile memnuniyet bölümleri arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki olduğu saptandı (p<0.05). Eğitim düzeyi, rehabilitasyon alma durumu, güdük ağrısı ve fantom ağrısı, genel sağlık durumu ve genel fiziksel kapasite algısı gibi değişkenlerin normal yaşama yeniden katılımı etkilediği gözlendi (p<0.05). Tartışma: Bu çalışma, amputasyondan sonra normal yaşama katılımın yaşam kalitesi ve fonksiyonel düzey ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Anahtar kelimeler: Amputasyon; normal yaşama yeniden katılım; rehabilitasyon. CR - Penn-Barwell JG. Outcomes in lower limb amputation following CR - trauma: A systematic review and meta-analysis. Injury, CR - ;42(12):1474-9. CR - Amputasyondan Sonra Normal Yaşama Yeniden Katılım Sürecinin Yaşam Kalitesi Ve Fonksiyonel Düzey İle İlişkisinin İncelenmesi CR - TURKISH JOURNAL OF PHYSIOTHERAPY AND REHABILITATION 2014; 25(3) 99 CR - Ziegler-Graham K, MacKenzie EJ, Ephraim PL, Travison TG CR - and Brookmeyer R. Estimating the prevalence of limb loss CR - in the United States: 2005 to 2050. Arch Phys Med Rehabil CR - ;89(3):422-9. CR - Esquenazi A. Amputation rehabilitation and prosthetic restoration. CR - From surgery to community reintegration. Disabil Rehabil. CR - ;26:831-6. CR - Mackenzie EJ, Bosse MJ, Castillo RC, Smith DG, Webb LX, Kellam CR - JF, ve ark. Fuctional outcomes following trauma- related lower CR - extremity amputation. J Bone Joint Surg Am. 2004;86:1636-45. CR - Sinha R, Heuvel WJA. A systematic literature review of quality of CR - life in lower limb amputees. Disabil Rehabil. 2011;33(11):883- CR - Sinha R, Heuvel WJA, Arokiasamy P. Factors affecting quality of CR - life in lower limb amputees. Prosthet Orthot Int. 2011;35:90-6. CR - Dajpratham P, Tantiniramai S, Lukkapichonchut P, Kaewnaree CR - S. Factors Associated with Vocational Reintegration Among the CR - Thai Lower Limb Amputees. J Med Assoc Thai. 2008;91(2):234- CR - Schoppen T, Boonstra A, Groothoff JW, van Sonderen E, Goeken CR - LN, Eisma WH. Factors related to successful job reintegration CR - of people with a lower limb amputation. Arch Phys Med Rehabil. CR - ;82:1425-31. CR - Kohler F, Cieza A, Stucki G, Geertzen J, Burger H, Dillon MP, CR - Schıappacasse C, Esquenazi A, Kistenberg RS, Kostanjsek N. CR - Developing Core Sets for persons following amputation based CR - on the International Classification of Functioning, Disability CR - and Health as a way to specify functioning. Prosthet Orthot Int. CR - ;33(2):117-29. CR - Miller WC, Deathe AB, Speechley M, Koval J. The influence of falling, CR - fear of fallig, and balance confidence on prosthetic mobility CR - and social activity among individuals with a lower extremity amputation. CR - Arch Phys Med Rehabil. 2001;82(9):1238-44. CR - Deans SA, Mcfadyen AK, Rowe PJ. Physical Activity and quality CR - of life: A study of a lower-limb amputee population. Prosthet CR - Orthot Int. 2008;32(2):186-200. CR - Algun C. Ortez ve Protez Kullanan Hastalarda Rehabilitasyon. CR - Öztek Matbaası; 1988 CR - Lusardi MM, Nielsen CC. Orthotics and Prosthetics in Rehabilitation. CR - Saunders Yayınları; 2007. CR - Fernández A, Isusi I, Gómez M. Factors conditioning the return to CR - work of upper limb amputees in Asturias, Spain. Prosthet Orthot CR - Int. 2000;24:143-7. CR - Demirdel S, Bayramlar K. “Amputelerde Normal Yaşama Yeniden CR - Katılım İndeksinin (RNLI) Türkçe Versiyonunun Güvenirliği ve CR - Geçerliği”, Uluslararası Katılımlı 8. Ulusal Protez-Ortez Kongresi, CR - Eylül 26-29; Manavgat-Antalya: Kongre Kitapçığı, Ankara CR - Üniversitesi Basımevi, Ankara 2012.p. 31-33. CR - Nissen SJ, Newman WP. Factors influencing reintegration CR - to normal living after amputation. Arch Phys Med Rehabil. CR - ;73:548-51. CR - Davis AM, Devlin M, Griffin AM, Wunder JS, Bell RS. Functional CR - outcome in amputation versus limb sparing of patients with lower CR - extremity sarcoma: a matched case control study. Arch Phys CR - Med Rehabil. 1999;80:615-8. CR - Koçyiğit H, Aydemir Ö, Fişek G, Ölmez N, Memiş A. Kısa Form-36 CR - (KF-36)’nın Türkçe versiyonunun güvenilirliği ve geçerliliği. İlaç CR - ve Tedavi Derg. 1999;12:102-6. CR - Başaran S, Güzel R, Sarpel T. Yaşam kalitesi ve sağlık sonuçlarını CR - değerlendirme ölçütleri. Romatizma. 2005;20(1):55-61. CR - Pehlivan S, Ovayolu Ö, Ovayolu N, Pehlivan Y, Onat AM. Romatolojik CR - sorunu olan hastalarda yaşam kalitesi ve bazı semptomlarla CR - ilişkisi. Gaziantep Tıp Derg. 2010;16(1):10-4. CR - Topuz S, Ülger Ö, Yakut Y, Şener FG. Reliability and construct CR - validity of the Turkish version of the Trinity Amputation and CR - Prosthetic Experience Scales (TAPES) in lower limb amputees. CR - Prosthet Orthot Int. 2011;35:201-6. CR - Gallagher P, MacLachlan M. The development and psychometric CR - evaluation of the Trinity Amputation and Prosthesis Experience CR - Scales (TAPES). Rehabil Psychol. 2000;45:130-55. CR - Şimşek İE, Şener G, Yakut Y. Unilateral alt ekstremite amputelerinde CR - Protez Memnuniyeti Anketi’nin Türkçe güvenirliği ve CR - geçerliği: pilot çalışma. Fizyoter Rehabil. 2010;21(2):81-6. CR - Ege R. Ayak ve ayak bileği sorunları. Ankara: Türkiye Rehabilitasyon Vakfı; 1997; p. 1057-69. CR - Aygan İ, Tuncay İ, Tosun N, Vural S. Amputasyonlar: Nedenleri ve CR - seviyeleri. Artroplasti Artroskopik Cerrahi. 1999;10(2):179-183. CR - Horgan O, Machlachlan M. Psychosocial adjustment to lower-limb CR - amputation: A review. Disabil Rehabil. 2004;26:837-50. CR - Bayramlar K, Halis S. Fantom ağrısı olan ve olmayan diz altı amputelerde eklem pozisyon hissinin karşılaştırılması: Pilot çalışma. Fizyoter Rehabil. 2008;19(2):85-91. CR - Mosaku KS, Akinyoola AL, Fatoye FO, Adegbehingbe OO. Psychological reactions to amputation in a sample of Nigerian amputees. Gen Hosp Psychiatry. 2009;31:20-4. UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/tfrd/issue//486419 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/579150 ER -