TY - JOUR T1 - Güney Marmara ve Ege Bölgesindeki geyik elması (Malus trilobata C.K. Schneid.) gen kaynakları TT - TThe genetic resources of deer apple (Malus trilobata C.K. Schneid.) in Southern Marmara and Aegean Regions AU - Kalkan, Mehmet AU - Yılmaz, Mustafa AU - Parlak, Salih PY - 2019 DA - September Y2 - 2019 DO - 10.17474/artvinofd.491712 JF - Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi JO - AÇÜOFD PB - Artvin Çoruh University WT - DergiPark SN - 2146-1880 SP - 150 EP - 155 VL - 20 IS - 2 LA - tr AB - Geyik elması (Malus trilobataC.K. Schneid.) ülkemizde nadir bulunan, kışın yaprağını döken ve dikensiz elma türlerinden biridir. Genel olarak ormanlarda ve tarımsal alanlarda, münferit veya küçük gruplar şeklinde yayılış gösterir. Doğal yayılışının büyük çoğunluğu Türkiye’de özellikle Akdeniz Bölgesi’nde bulunmaktadır. Genellikle 250-1500 m yükselti aralığında bulunur. Bu çalışmada, çok sınırlı kayıtların olduğu Ege ve Güney Marmara bölgelerindeki geyik elmasının doğal yayılış alanları tespiti amaçlanmıştır. Türün bölgedeki dağılışını belirlemek amacıyla il ve ilçelerde bulunduğu mevkiler, koordinatları, rakımı ve bakısı belirlenmiştir. Belirlenen her bir ağacın gövde çapı ve boyu ölçülmüştür. Ayrıca genotiplerin bulunduğu yerin mülkiyeti ve bitki örtüsü kaydedilmiştir. Çalışma sonucunda Denizli, Muğla, İzmir, Manisa ve Balıkesir’de çok sayıda geyik elması tespit edilmiştir. Balıkesir ve Denizli’de daha fazla genotip gözlemlenmiştir. Çalışılan alanlarda genel olarak geyik elmasına 250 m ile 1300 m rakımlar arasında rastlanmıştır. Daha ayrıntılı arazi taraması ile türün Güney Marmara ve Ege Bölgesi’nde çok daha fazla mevkide bulunabileceği anlaşılmaktadır. Yayılışının tamamına yakını ülkemizde bulunan bu türün doğal yayılışının ve yetişme ortamlarının tam olarak tespit edilmesine ihtiyaç bulunmaktadır. Türün söz konusu bölgelerdeki gen kaynakları kaydedilmeli ve koruma altına alınmalıdır. Meyveye yönelik bahçe kurulması ve süs bitkisi üretimi amaçlı kültüre alınma olanakları ayrıntılı olarak çalışılmalıdır. KW - Geyik elması KW - Malus trilobata KW - Doğal yayılış KW - Gen kaynakları N2 - Deer apple (Malus trilobataC.K. Schneid.) is one of the rare wild fruit and broadleaved trees in Turkey. It is scattered in forests and agricultural areas, generally in individual or small groups. The majority of the natural distribution is situated in Turkey, especially in the Mediterranean region. The deer apple generally occurs at 250-1500 m altitude. In this study, it is aimed to determine the natural distribution areas and individuals of the deer apple in the Aegean and Southern Marmara regions with very limited records. In order to determine the distribution of the species in the regions, the coordinates, altitudes, aspects and positions of the provinces and districts have been recorded. The diameter and height of each individual was measured and also were recorded the property and vegetation of the place where the individuals were found. As a result of the study, deer apple individuals were found in Denizli, Muğla, İzmir, Manisa, and Balikesir in many places, especially much more in Balıkesir and Denizli. The individuals determined in the study areas are between 250 m and 1300 m. It is understood that there are many more places in Southern Marmara and Aegean region with more detailed land research. The natural distribution and habitat of the deer apple exactly should be determined in Turkey. The genetic resources ofM. trilobatashould be recorded and carefully protected. CR - Baytop, T., (1994). Türkçe Bitki Adları Sözlüğü. Atatürk Kültür, Dil Tarih Yüksek Kurumu. 257 TDK Yayınları, Ankara. 258 CR - Boratyński, A., Browicz, K. ve Zieliński, J., (1992). Chorology of trees and shrubs in Greece. 259 Polish Acad. Sci., Inst. Dendrol., Poznań. 260 CR - Browicz, K. and H. Karaca, (1993). Eriolobus triobatus (Pairet) Roemer in Turkey. The 261 Karaca Arboretum Magazine, Vol.II, Part 2, Yalova 262 CR - Browicz, K.. (1982). Chorology of trees and shrubs in South-West Asia and adjacent regions, 263 V:1, Poznan, p.48. 264 CR - Gültekin, H, C., Yücedağ, C., Çalışkan, S. (2006). Geyik Elması (Eriolobus triolobatus 265 (Poir) Roeme.), Tohumu Üzerine Bazı Araştırmalar, İ.Ü. Orman Fak. Derg., Seri A, 57(1): 266 31-47. 267 CR - Gültekin, H.C., (2011). Eriolobus triolobatus (Pair) Roeme. Orman ve Av Dergisi, Mart-268 Nisan (2): 36-39. 269 CR - Işık, S., Dönmez, A.A.. (2004). Pollen morphology of the three pomoid genera x Malosorbus 270 Browicz, Mespilus L., and Eriolobus (Ser.) Roemer (Rosaceae). Hacettepe J. Biol. Chem. 271 33: 65-75. 272 CR - Korakis, G., K. Poirazidis, N. Papamattheakis ve A. Papageorgiou, (2006). New localities of 273 the vulnerable species Eriolobus trilobatus (Rosaceae) in northeastern Greece, In: 274 Proceedings of IV BBC, Plant, fungal and habitat diversity investigation and conservation, 275 Sofia, pp.422-426. 276 CR - Küçük, M., H. Ülgen ve A. Finkral, (2008). Orman biyolojik çeşitliliğinin fazla bilinmeyen 277 yönleri. Ülgen ve Zeydanlı ((Ed.) Orman ve Biyolojik Çeşitlilik, s.53-96, Doğa Koruma 278 Merkezi (DKM), Ankara. 279 CR - Qian, G., Liu, L. ve Tang, G. (2006). A New Section in Malus (Rosaceae) from China. Ann. 280 Bot. Fennici, 43: 68-73. 281 CR - Türkmen, N., Kırıcı, S., Özgüven, M., İnan, M., Kaya, D.A. (2004). An investiagation of 282 dye plants and their colourant substances in the eastern Mediterranean region of Turkey. 283 Botanical Journal of the Linnean Society, 146:71-77. 284 CR - Ürgenç, S., (1998). Ağaçlandırma Tekniği, İ.Ü. Orman Fak. Yayın No: 3994/441, Emek 285 Matb., İstanbul. 286 CR - Yaltırık, F., (1966). Türkiye florası için yeni bir tespit Sorbus trilobata Labll. İ.Ü. Orman 287 Fak. 16(1):156–159. 288 CR - Yılmaz M. ve T. Ok, (2012). Geyik Elması (Malus trilobata C.K. Schneid.)’nın bazı 289 biyolojik, ekolojik ve etnobotanik özellikleri, KSÜ Doğa Bil. Der., Özel Sayı, 156-160. 290 CR - Yılmaz, M. (2008). Optimum germination temperature, dormancy, and viability of stored 291 non-dormant seeds of Malus trilobata (Poir). C.K. Schneid., Seed Science and Technology, 292 36:747-756. 293 CR - Yılmaz, M. and Yüksel, M. C. (2016). Geyik Elması (Malus trilobata CK Schneid.)’nın 294 Etnobotanik Özellikleri ve Fidan Üretimi. El-Cezeri Journal of Science and Engineering, 295 3(1). UR - https://doi.org/10.17474/artvinofd.491712 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/844820 ER -