TY - JOUR TT - İZMİR KENT MERKEZİNDE KARAYOLU TRAFİĞİNDEN KAYNAKLANAN HAVA KİRLİLİĞİNİN İNCELENMESİ AU - Elbir, Tolga AU - Bayram, Abdurrahman AU - Kara, Melik AU - Altıok, Hasan AU - Seyfioğlu, Remzi Seyfioğlu AU - Ergün, Pınar AU - Şimşir, Sedef PY - 2010 DA - January JF - Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi JO - DEUFMD PB - Dokuz Eylul University WT - DergiPark SN - 1302-9304 SP - 1 EP - 17 VL - 12 IS - 1 KW - Traffic emissions KW - emission inventory KW - air quality KW - Izmir N2 - Son yıllarda araç sayısındaki artışa bağlı olarak, İzmir kent merkezinde trafikten kaynaklanan hava kirletici emisyonları, kentin hava kalitesini etkilemeye başlamıştır. Bu nedenle, kentteki trafik kaynaklı emisyonların dağılımlarının ve miktarlarının belirlenmesi gerekli bir hal almıştır. Bu çalışmanın temel amacı, İzmir kent merkezindeki önemli caddelerdeki araç sayılarını tespit etmek ve emisyon faktörlerini kullanarak caddelerde hareket halindeki motorlu taşıtlardan kaynaklanan kirletici emisyon miktarlarını belirlemektir. Çalışmada, 2007 yılı İzmir kent merkezindeki trafikten atmosfere verilen emisyon miktarları CO için 5607 ton, NOX için 2502 ton, NMVOC için 772 ton, SO2 için 340 ton ve PM10 için 104 ton olarak hesaplanmıştır. CO, NOX ve NMVOC emisyonlarının yarısından fazlası otomobillerden kaynaklanırken, otobüs+ kamyon kategorisi tek başına SO2 emisyonlarının %80’nine neden olmaktadır. Minibüs+kamyonet kategorisi ve Motorsikletler PM10 emisyonlarının önemli bir kaynağıdır. Bunun yanı sıra, hesaplanan emisyonlar CALPUFF dağılım modeli yardımıyla kent merkezindeki hava kalitesi seviyelerini belirlemek için kullanılmıştır. Modelleme sonuçlarına göre, en kötü meteorolojik şartlar için maksimum saatlik konsantrasyonlar CO için 400 µg/m3 , NOX için 222 µg/m3 , NMVOC için 60 µg/m3 , SO2 için 40 µg/m3 ve PM10 için 12 µg/m3 olarak hesaplanmıştır CR - Alkaya, B. ve Yıldırım, M. (2000): “Taşıt Kaynaklı Kirleticilerin Azaltılma Yöntemleri”, ÇEV-KOR Ekoloji Çevre Dergisi, 9, 34, Pp 15 – 20. CR - EEA (European Environment Agency), (2007): “EMEP/CORINAIR Emission Inventory Guidebook-2006”. CR - Elbir, T., (2004): “Estimation of Emission Strenghts of Primary Air Pollutants in the City of Izmir, Turkey”, Atmospheric Environment, Vol 38, Pp 1851-1857. CR - Ergeneman, M., Mutlu, M., Kutlar, O. A. ve Arslan, H. (1998): “Taşıt Egzozundan Kaynaklanan Kirleticiler”, İstanbul, Birsen Yayınevi, Pp 112. CR - KGM, T.C. Ulaştırma Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü, (2008): “2007 Trafik ve Ulaşım Bilgileri”. CR - Metrocount, (2008): MetroCount Inc., http://www.metrocount.com. CR - Scire, J. S., Strimaitis, D. G., Yamartino, R. J., (2000): “A User’s Guide for The Calpuff Dispersion Model (Version 5)”, Earth Tech, Inc. TÜİK (T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu), (2008): “2007 Yılı Ulaştırma İstatistikleri”, http://www.tuik.gov.tr/ulastirmadagitimapp/ulastirma.zul. CR - Ünal, A., Davis, N., Lenths, J., Mangır, N., Köylüoğlu, S. ve Pandıs, M., (2007): “Measurement of In-Use Passenger Vehicle Emissions in Istanbul, Turkey – Gasoline Emissions”, Proje Raporu. CR - Vuk, G., (2005): “Transport Impacts of the Copenhagen Metro”, Journal of Transport Geography, 13, 3, Pp 223-233. UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/deumffmd/issue//492702 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/589409 ER -