TY - JOUR TT - TERMOÇİFT KALİBRASYONU VE SICAKLIK ÖLÇME AU - Koçyiğit, Seçil AU - İşçi, Coşkun PY - 2000 DA - January JF - Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi JO - DEUFMD PB - Dokuz Eylul University WT - DergiPark SN - 1302-9304 SP - 13 EP - 20 VL - 2 IS - 1 KW - Thermocouples KW - Temperature KW - Measurement KW - Calibration N2 - ABSTRACT Bu çalışmada amaç, araştırma laboratuvarlarında ve sanayide sıcaklık ölçmek için kullanılan bir termoçiftin yapılması ve bir bilgisayar programı yardımı ile kalibrasyonudur. Sanayide ve laboratuvarlarda kullanılan sıcaklık ölçme cihazları için termoçiftler yüksek fiyatlarla satılmaktadır. Bunun yerine iki farklı malzemeden (bakır, konstantan gibi) tel alınıp termoçift yapılırsa oldukça ekonomik olmaktadır. Bir makara ince bakır tel ve bir makara konstantan telden, 100-150 adet termoçift yapılabilir. Bir tanesi kalibre edilerek, diğerleri de aynı eğri veya liste ile kullanılabilir. Maliyet oranı yaklaşık %1 olabilir. Güneş enerjisi panellerinde (kolektörlerde) bazen 25-30 termoçift paralel olarak kullanılır ve bunlar çok kanallı ölçüm aletine bağlanarak aynı anda birçok farklı noktada kollektörün sıcaklığı ölçülür, kaydedilir veya (çok kanallı plotter ile) grafiği çizilir. Ticari olarak verilen kalibrasyon eğrileri ve listeler, bazen kullanılan termoçiften farklılıklar gösterir. Araştırma laboratuvarlarında, genelde, her araştırmacı hassas ölçümler için, kendi termoçiftini kalibre ederek, 0.01-0.05 °C 'lik doğruluk sağlayabilirler. Bir termoçiftin uçlarında oluşan emk (potansiyel farkı veya d.c. voltaj) oldukça küçüktür ve hassas olmayan analog cihazlarla ölçülemez, ancak iyi digital cihazlarla ölçüm yapılabilir. Basit bir elektronik yükseltme devresi ile, mikrovolt düzeyindeki voltajlar 100 -1000 kat yükseltilerek milivolt mertebesine çıkarılır. Bakır ve konstantan (bir alaşım) ince tellerinden yapılmış bir termoçift, üç farklı sıcaklıkta ölçülen elektromotor kuvvet (emk) ten yararlanarak kalibre edilebilir. Termoçiftin uçları arasında oluşan emk, sıcaklığın fonksiyonu olarak, bir kübik denklemle verilir. Bu kübik denklem Mathematica paket (veya diğer bir bilgisayar dilindeki) programı kullanılarak çözülür ve kalibrasyon yapılır. CR - Çolakoğlu, K. Editör, İşçi, C. Ve diğerleri (1995) : "Fenciler ve Mühendisler için FİZİK"; cilt:2, Palme Yayıncılık, Ankara. CR - Ertaş, İ. (1993) : “ Denel Fizik Dersleri”, Prof.Dr. İsmet, Ege Ü., Fen Fak. Yayınları, İzmir . CR - Katalog, (1990) : “Wahl Temperature Instruments”, California, ABD. CR - White, R.M. ; Yarwood, J. (1973) : “ Experimental Physics” ; Chapman and Hall, London. CR - Wolfram, S. (1991) : “Mathematica” 2nd ed.; Addision-Wesley Com. Inc., NewYork.. CR - Katalog, (1985) : “TC Wires&Cables Limited”, Uxbridge, İngiltere. CR - Katolog (1995) : “Motorola Analog/interface IC Device Data”, ABD. CR - İşçi, C. (1977) : “Ph. D. Tezi”, sayfa:107, Hull Üniversitesi, İngiltere. T (°C) UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/deumffmd/issue//494363 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/592042 ER -