TY - JOUR T1 - Literary Genres vis-à-vis: Novel-Masnavi and the Position of the Narrator TT - Edebiyat Türleri Karşı Karşıya: Roman-Mesnevî ve Anlatıcının Konumu AU - Çulhaoğlu Pirencek, Gülşen PY - 2018 DA - December JF - Cankaya University Journal of Humanities and Social Sciences JO - CUJHSS PB - Cankaya University WT - DergiPark SN - 1309-6761 SP - 112 EP - 124 VL - 12 IS - 1-2 LA - en AB - This article aims to focuson the problem of whether masnavi, one of the most significant narrative formsin Ottoman poetry, and novel, as a narrative form that became popular inOttoman literature through the Westernization period, are interrelated. Inmasnavi, the lack of rhyme relations between beyits and a limit for the number of beyits provide poets with the opportunity to extend the subjectthey write on, and in this way, masnavi became one of the favourite narrativeforms in Ottoman poetry. In spite of the fact that there are many masnavi typessuch as religious, sufistic, humorous, moral, didactive, epic etc., romanticmasnavis - since they include elements like characters, episode, time and space- are more comparable with the novel genre which includes the same elements. Inthis regard, this study will focus on romantic masnavis, on the basis of Şeyhî’sHüsrev ü Şîrîn, the main theme ofwhich is a love affair. Despite being invented and progressed in differentsocieties, contexts and having different structural features, this study willinclude the ideas on the comparable relations between these two genres. Thegenres, masnavi and novel, converge on in terms of plot, basic and additionaltexts, and, in this sense, differing narrators. In this context, a comparisonin terms of the “narrator” provides the masnavi genre to be rendered within newviewpoints. KW - Novel KW - Masnavi KW - Hüsrev ü Şîrîn KW - romantic masnavis KW - narrator N2 - Buçalışma, Osmanlı şiirinde en çok kullanılan anlatı türlerinden biri olan“mesnevî”nin Batılılaşma çabaları ile birlikte edebiyatımıza giren “roman” türüile ilişkilendirilip ilişkilendirilemeyeceği konusuna odaklanmayıamaçlamaktadır. Mesnevî türünde beyitler arasında kafiye bağlantısı bulunmamasıve beyit sayısının sınırlı olmaması, şairlerin işledikleri konuyu istediklerikadar genişletmelerine imkân sağlamış ve böylece mesnevî, Osmanlı şiirinde ençok kullanılan nazım şekillerinden biri olmuştur. Her ne kadar mesnevî türü;dinî, tasavvufî, mizahî, ahlakî ve öğretici, savaş ve kahramanlık gibi genişbir yelpazeye yayılsa da kişiler, olaylar, zaman, mekân gibi öğeleri deiçermesi açısından aşk konulu mesnevîler, hemen hemen aynı öğelere sahip olanroman türüyle kıyaslama yapmaya daha müsait görünmektedir. Bu bağlamda, anaizleği aşk olarak kabul edilen Şeyhî’nin Hüsrevü Şîrîn mesnevîsi örnekleminde aşk konulu mesnevîlere odaklanılacaktır. Buçerçevede yürütülecek olan çalışmada, her ne kadar farklı toplumlarda, farklıbağlamlarda ve farklı yapısal özelliklerle ortaya çıkıp gelişse de aynı zamandaortak özelliklere de sahip olan bu iki yazınsal türün karşılaştırılabilir olupolmadığına ilişkin görüşlere de yer verilecektir. Çok katmanlı olay örgüsü,temel metin ve eklenti metinlerin varlığı ve bu doğrultuda farklılaşananlatıcılar sayesinde roman ve mesnevi türleri birbirine yaklaşmaktadır. Bubağlamda, “anlatıcı” açısından yapılacak bir karşılaştırma, mesnevî türününyorumlanmasında yeni olanakların ortaya çıkmasını sağlayacaktır. CR - Bakhtin, Mikhail. “Epik ve Roman.” Karnavaldan Romana. Ayrıntı Yayınları, 2001. Boratav, Pertev Naili. Folklor ve Edebiyat I. Adam Yayınları, 1982. Demir, Yavuz. İlk Dönem Hikâyelerinde Anlatıcılar Tipolojisi. Akçağ Yayınları, 1995. Dilçin, Cem. Örneklerle Türk Şiir Bilgisi. Türk Dil Kurumu Yayınları, 1992. Forster, E. M. Roman Sanatı. Adam Yayınları, 1982. Özön, Mustafa Nihat. Türkçede Roman. İletişim Yayınları, 1985. Timurtaş, Faruk Kadri. Şeyhî ve Hüsrev ü Şîrîn’i (İnceleme-Metin). İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1980. Ünver, İsmail. “Mesnevî.” Türk Dili Türk Şiiri Özel Sayısı II (Divan Şiiri), no: 415-416-417, 1986. 430-563. UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/cankujhss/issue//508049 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/618604 ER -