TY - JOUR T1 - Abdülkâhir el-Cürcânî’ye Nispet Edilen Dürcü’d-Dürer İsimli Tefsirin Aidiyetine Dair Bir İnceleme TT - An Investigation on the Attribution of the Exegetical Work Entitled Durj al-Durar to ‛Abd al-Qāhir al-Jurjānī AU - Aksoy, Soner PY - 2019 DA - April Y2 - 2019 DO - 10.31121/tader.515622 JF - Tefsir Araştırmaları Dergisi JO - TADER PB - Ali KARATAŞ WT - DergiPark SN - 2587-0882 SP - 107 EP - 120 VL - 3 IS - 1 LA - tr AB - İslâm ilim geleneğinin önemli halkalarından birisini oluşturanAbdülkâhir el-Cürcânî (ö. 471/1078) dilci kimliğiyle belâgat ve fesâhatalanında temeyyüz etmiş ve bu alanlara dair çok sayıda eser kaleme almıştır. KaynaklarCürcânî’nin tefsir sahasında da önemli bir isim olduğunu ve bu alana dair eserlerkaleme aldığını zikretmiştir. Bu bağlamda yapacağımız çalışmanın temel amacıbirtakım kaynaklarda Cürcânî’ye nispet edilen ve günümüzde de iki ayrı baskısıyapılan Dürcü’d-dürer isimli tefsirin kendisine aidiyetini incelemek vearaştırmaktır. Bu amaca dönük olarak Cürcânî’ye nispetle baskısı yapılan Dürcü’d-dürerisimli tefsirin içeriği, üslup ve muhteva olarak incelenmiştir. Bu bağlamda çalışmadört başlıktan oluşturulmuş, birinci başlıkta Dürcü’d-dürer isimlitefsir hakkında teknik bilgiye, ikinci başlıkta tefsirin Cürcânî’ye aitolduğuna dair delillere, üçüncü başlıkta ait olmadığına dair delillere, dördüncübaşlıkta ise, bu delillerin değerlendirilmesine yer verilmiştir. Buna göre Dürcü’d-dürerisimli tefsirin Cürcânî’ye ait olduğuna dair birtakım deliller olsa da aitolmadığına dair delillerin daha güçlü olduğu sonucuna varılmıştır. KW - Cürcânî KW - Dürcü’d-dürer KW - Tefsir KW - Aidiyet KW - İnceleme N2 - ‛Abd al-Qāhir al-Jurjānī (d. 471/1078), whorepresents an important link in the Islamic scholarly tradition, wasdistinguished in the areas of rhetoric (balāghah) and eloquence(faṣāḥah), and as a linguist wrote numerous works in these respectivefields. Sources also mention Jurjānī among the important names in the field ofQuranic exegesis (tafsīr), and that he wrote works in connection tothis field. In this context, the primary objective of this study is toinvestigate and examine the attribution of the exegetical work entitled Durjal-durar to Jurjānī as is found in many a source including a separate, morerecently printed edition. In line with this objective, the substance, style andcontent of the edition ascribed to Jurjānī of the exegetical work Durjal-durar has been analyzed. In this regard, the study is comprised of fourheadings, the first of which has been assigned to Durj al-durar'stechnical details, the second heading to the evidences on the exegetical workbelonging to Jurjānī, the third heading on evidences of it not belonging tohim, and as for the fourth heading is where all of these evidences areanalyzed. Accordingly, in spite of there being some evidence that theexegetical work entitled Durj al-durar belongs to Jurjānī, we have cometo the conclusion that the evidence of it not belonging to him is rather moresubstantial. CR - Bağdâdî, İsmail b. Muhammed Emîn. Hediyyetu’l-‘ârifîn. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabiyye, 1951.Boyalık, M. Taha. Dil, Söz ve Fesâhat. İstanbul: Klasik Yayınları, 2017.Brockelmann, Carl. Târîhu’l-edebi’l-‘Arabi. Çev. Abdulhalîm en-Neccâr. Kahire: Dâru’l-Me‘ârif, 1977.Cürcânî, Ebû Bekr Abdülkâhir. Dercü’d-dürer fî tefsîri’l-âyi ve’s-suver. Tahk. Velîd b. Ahmed-Abdullatîf el-Kaysî. Biritanya: Mecelletü’l-Hikme, 2008.—. Delâilu’l-i‘câz. Tahk. Abdulhamîd Hindevî. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2001.—. Delâilu’l-İ‘câz Sözdizimi ve Anlambilim. Çev. Osman Güman. İstanbul: Litera Yayınları, 2008.—. Dürcü’d-dürer fî tefsîri’l-Kur’âni’l-Azîm. Tahk. Salâh el-Ferhân - Muhammed Şekûr. Ammân: Dâru’l-Fikr, 2009.—. el-Muktesid fî şerhi’l-îzâh. Tahk. Kâzım Mercân. Irak: Menşûrâtu Vizâratü’s-Sekâfe, 1982.—. Esrâru’l-belâga. tahk. Muyesser Akkâr - Mustafa Şeyh Mustafa. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2007.—. Kitâbu’l-miftâf fi’s-sarf. tahk. Ali Tevfîk. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle , 1987.Davûdî, Muhammed b. Ali b. Ahmed Şemseddîn. Tabakâtu’l-müfessirîn. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, ts.Edirnevî, Ahmed b. Muhammed. Tabakâtü’l-müfessirîn. Tahk. Süleyman b. Sâlih. Suûd: Mektebetü’l-‘Ulûm, 1997.Enbârî, Abdurrahmân b. Muhammed b. ‘Ubeydullah el-Ensârî. Nüzhetü’l-elibbâ fî tabakâti’l-udebâ. Tahk. İbrahim Sâmirâyî. Ürdün: Mektebetü’l-Menâr, 1985.Eren, İsmail. "Dürcü’d-Dürer’in el-Cürcânî’ye Nispeti ve Delâilu’l-İ‘câz İle Mukayesesi". Türkiye Din Eğitimi Araştırma Dergisi 1/2 (2016): 73-85.Hacımüftüoğlu, Nasrullah. "Abdülkâhir el-Cürcânî". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 1: 247-248. İstanbul: TDV Yayınları, 1988.İbn Şâkir, Salâhuddîn Muhammed b. Ahmed. Fevâtü’l-vefayât. Tahk. İhsân Abbâs. Beyrut: Dâru Sâdır, 1973.İbnu’l-‘Imâd, Abdulhayy b. Ahmed b. Muhammed Ebu’l-Felâh el-Hanbelî. Şezerâtu’z-zeheb. Tahk. Mahmud el-Arnavûd. Beyrut: Dâru İbni Kesîr, 1986.Karagöz, Mustafa. Tefsir Tarihi Yazımı ve Problemleri. Ankara: Araştırma Yayınları, 2015.Kâtib Çelebi, Mustafa b. Abdullah. Keşfu’z-zunûn ‘an esâmi’l-kutub ve’l-funûn. Bağdat: Mektebetü’l-Müsennâ, ts.Kıftî, Cemâluddîn Ebu’l-Hasen Ali b. Yusuf. İnbâhu’r-ruvât ‘alâ enbâhu’n-nuhât. Beyrut: el-Mektebetü’l-‘Unsuriyye, 2003.Matlûb, Ahmed. Abdülkâhir el-Cürcânî belâğatuhû ve nakduhû . Kuveyt: Vekâletü’l-Matbû’ât, ts.Muhaymir, Fuâd Ali. Felsefetü’n-nahviyye fi delâili’l-i‘câz. Kahire: Dârus’s-Sekâfe, 1983.Murâd, Velîd Muhammed. Nazariyyetü'n-nazm ve kıymetuhâ fi'd-dirâseti'l-lugaviyye. Dımeşk: Dârü'l-Fikr, 1983.Nüveyhiz, Âdil. Mu‘cemu’l-müfessirîn. Beyrut: Müessesetü’s-Sekâfe, 1988.Rahmânî, İbrahim. en-Nazmü’l-Kur’ânî ve eseruhû fî ahkâmi’t-teşrî. Beyrut: Dârü’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 2010.Serkîs, Yusuf b. İlyân b. Musa. Mu‘cemu’l-matbû‘âtu’l-Arabiyye. Mısır: Matba‘âtu Serkîs, 1928.Subkî, Tâcuddîn Takıyyuddîn. Tabakâtu’ş-Şâfi‘iyyeti’l-kübrâ. Tahk. Mahmud Muhammed Tannâhî. Beyrut: Hicr li’t-Tıba‘a ve’n-Neşr, 1993.Suyûtî, Abdurrahmân Ebû Bekr Celâluddîn. Buğyetü’l-vuğât. Tahk. Muhammed Ebu’l-Fazl İbrahim. Lübnan: el-Mektebetü’l-‘Asrıyye, ts.Şeyhûn, Mahmûd es-Seyyid. el-İ‘câz fî nazmi'l-Kur'ân. Kahire: Mektebetü'l-Külliyyâti'l-Ezheriyye, 1978.Yâfi‘î, Ebû Muhammed b. Ali b. Süleyman. Mirâtü’l-cinân . Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1997.Yemenî, Abdülbâkî b. Abdülmecîd. İşâratü’t-ta‘yîn fî terâcim’n-nuhât ve’l-luğaviyyîn. Tahk. Abdülmecîd Diyâb. Riyad: Merkezü’l-Melik Faysal, 1986.Zehebî, Şemsuddîn Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed. el-Iberu fî haberi men gaber. Tahk. Ebû Hâcir Muhammed es-Sa‘îd. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, ts.Zerkeşî, Ebû Abdillah Bedruddîn Muhammed b. Abdillah. el-Burhân fî ‘ulûmi’l-Kur’an. Tahk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, 1957. UR - https://doi.org/10.31121/tader.515622 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/702594 ER -