TY  - JOUR
T1  - Tasavvuf Literatüründe Ağaç Sembolizmi ve Muhyî’nin Temsîl-i-Şecer İsimli Eseri
TT  - The Symbolism of the Tree in the Sufi Literature and Muhyi's Work Titled "Tamthil Shajar"
AU  - Yücer, Hür Mahmut
AU  - Küçük, Serhat
PY  - 2019
DA  - March
JF  - Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi
JO  - APJIR
PB  - Akademik Perspektif Derneği
WT  - DergiPark
SN  - 2602-2893
SP  - 13
EP  - 28
VL  - 3
IS  - 1
LA  - tr
AB  - İslâmdüşüncesine göre âlemde varlığı zorunlu olan sadece Allah’tır. Diğer varlıklarmecazen vardır. Vahdet-i vücuda göre de âlemde sadece o vardır. Herşey ondanzuhûr etmiştir. Var gibi görünen bu âlem görüntülerden ibarettir. Mecazenvardır. Bu görüntüler gerçekte arkasındaki bir hakiki varlığa dayandığı içinvar olarak görünmektedirler. Öyleyse bu görüntülerin başlangıçta nasıloluşmuştur. Bir çokluğa, latîf kesîfe, Hakikat mecaza nasıl dönüşmüştür.Aralarındaki ilişki nasıl devam etmektedir. Bunu nasıl kavrayabilir, nasıl tanımlayabiliriz.Mutasavvıflarbunu anlatmak için farklı semboller ve metaforlar kullanmışlardır. Busembollerden birisi de çekirdek-ağaç sembolizmidir. Bir çekirdeköncelikle bütün ağacın bilgisini içinde taşır, sonra uygun ortam bulunca bubilgi açığa çıkar, yeşerip büyür, dal budak salar, sonra da yaprak açar ve ensonunda meyve verir. Her meyvede aynı ağacın bilgilerini toplayan yineçekirdekler oluşur. Ağacın her merhalesi ayrı bir şekil ayrı bir renk ve ayrıbir işleve sahiptir. Fiziken bir olan, çokluğa dönüşmüştür. Ancak ağaçtan esasmaksat meyve elde etmektir. Meyvesi olamayan ağaç makbul değildir. Bu âlem debir ağaç gibidir. Bu ağacın tohumu Hakikat-ı Muhammediye’dir. Ağaç farklıortamlarda farklı şekillerde ortaya çıkar ve görünür, büyür ve en son meyveverir. Ağacın meyvesi insan-ı kâmildir. Önemli olan da insan-ı kâmil olmaktır. Biraz dikkatedilirse Kur’ân ve hadislerde ağaç sembolizminin çokça kullanıldığı görülür. Busembolü mutasavvıflar farklı anlamlarda manzum ve nesir olarak eserlerinde çokçaişlemişlerdir. Bu çalışmada öncelikle Şeçer/ağaç sembolizminin dini vetasavvufi literatür içerisindeki yeri araştırılacak sonra Muhyi Efendi’nin Temsîl-iŞecer isimli yazma halindeki eseri tanıtılacaktır. Çalışmanın sonunda daonun 16. Yüzyılda kaleme aldığı bu eseri günümüz harflerine çevirilerek literatürekazandırılacaktır.
KW  - Ağaç Sembolizmi
KW  - Vahdet-i Vücud
KW  - Muhyi
KW  - Temsiîl-i Şecer
N2  - In the Islamic thought, the only necessarybeing (wacib al-wujud) is Allah. Compared to him, all other beings’existence is deemed metaphorical (majazi). Similarly, according to thedoctrine of the unity of being (wahdat al-wujud) no being exists exceptAllah; and all emerge from him. The universe, which is seemingly existingconsists of mere images, and thus being metaphorical. These images appear to beexistent due to that they are indeed based on a real being in the background.So, what is their initial relevance with truth? How does therelationship between them continue? How can we comprehend and explain it? Sufis used various symbols and metaphors to describe it. One of them is thesymbolism of the seed and the tree. The seed carries the knowledge of the wholetree in advance. Then, when a suitable environment is found this knowledge isrevealed: the seed sprouts, grows, shoots out branches, foliates, blossoms andfinally bears fruits. Each fruit contains seeds having the knowledge of the same tree. Everyphase in the growth of the tree differs in terms of shape, colour and function.A once single being has become a multitude of ones. For the point of planting atree is reaping its fruits, a fruitless tree is undesirable. This universe isalso like a tree, and its seed is the Muhammadan Reality (Haqiqat Muhammadiya). The tree appears ina variety of ways, in different environments and appears, grows and eventuallybears fruits. The fruit is the perfect man (al-insan al-kamil). Therefore,what counts is to become a perfect man. When examined, it can benoticed that the symbolism of tree is often used in the Qur'an and the hadiths.This symbolism has been frequently utilized by sufis, in poetry and prose indifferent meanings. In this study, firstly, the place of the symbolism ofthe tree in the religious and mystical literature will be investigated and thenMuhyi Efendi's work titled "Tamthil Shajar" will beintroduced. At the end of the study, a Romanized Turkish transcription of thiswork, authored in the XVIth century, will be presented with the aim ofcontributing to the relevant literature.
CR  - [1] Abdülmünʻım Hıfnî Mu’cemü Mu’cmelü’l-mevkıfi’s-Sûfî, Dâru’l-Mesîra, II. Basım, Beyrut 1985.
CR  - [2] Aydüz, Davut (2014). “Kur’ân, Sünnet ve Medeniyetlerimizde Ağaç”, Çevre ve Ahlak Sempozyum Bildiri Metinleri, s. 201-220.
CR  - [3] Çetin, Kâmile (2008). Tasavvuf Şiirinde Ağaç ve Meyve İstiâresi: Gaybî Örneği, Turkish Studies, Türkoloji Araştırmaları, cilt: III, sayı: 2, s. 194-208; Bekir Topaloğlu, ‘Ağaç’, DİA, c.1, 457.
CR  - [4] Hikmet Tanyu, ‘Ağaç’, DİA, c.1, 456-457.
CR  - [5] G. Lecher, (1937) “The Tree of life in Indo-European and Islamic Cultures”, Ars Islamica, Vol. 4, 369-416.
CR  - [6] G. Öney, (1968), “Anadolu Selçuklu Sanatında Hayat ağacı Motifi”, Belleten, XXXII, 25-36.
CR  - [7] Kemaleddin Abdürrezzak Kâşânî, Mu’cemü Istılahâti’s-Sûfiyye, Dâru’l-Menâr, Kâhire 1992, s. 115
CR  - [8] Kemâleddin Kâşânî, Letâifü’l-A’lâm fi İşârâti ehli’l-ilhâm, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2004, s. 257.
CR  - [9] Konuk A. Avni. (1993) Fusûsu’l-hikem tercüme ve şerhi, c.II., s. 33.
CR  - [10] Mehiy Abdülkadir Mübeyyidin-Cemal Muhammed Mukabele (2012). Eş-Şeceratü: Delâletühâ ve Rumûzuhâ ledey İbn Arabî, Mecelletü Câmiatü Dımaşk, 28/2, s.79-107.
CR  - [11] Meyveci Asuman. (1997) Bâyezîd-i Rûmî’nin Sırr-ı cânân Mesnevisi: Metin ve İnceleme, (Cumhuriyet Ünv. SBE. Basılmamış YLTezi) Sivas., s.103.
CR  - [12] Muhammed Gâzî Arabî, Nusûsu Mustalahâi’t-Tasavvuf, Dâru Kuteybe Dımaşk 1985.
CR  - [13] M. Necip Görgün (1996) eş-Şeceretü’l-İlahiyye fi Ulumi’l-Hakaiki’r-Rabbaniyye Şemseddin eş-Şehrezuri. 2. c. (404-790 y.) (Doktora Tezi). Marmara Ünv., SBE.
CR  - [14]R. Guénon, The Word Three”, “The Tree of Life and Draught of Immortality”, Fundemantal Symbols.  Trc. A. Moore, 220-227.
CR  - [15] R. Cook, Tree of Life: Image for the Cosmos (Art and Imagination) Paperback – August 1, 1988, 7-31.
CR  - [16] Şeyh Muhammed Bahaedin Baytar, en-Nefehâtü’l-Akdesiyye fi Şerhi’s-Salavâti’l-Ahmediyye’l-İdrisiyye, Dâru’l-Ceyl, Beyrut, 1316.
CR  - [17] Uzun, Nihat (2011). Kur’ân’da Üç Ağaç Türü Yahut Bazı âyetlerin Anlamlarını Yeniden Düşünmek, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi _ [www.dinbilimleri.com], cilt: XI, sayı: 3, s. 133-164. [18] Suad Hakîm, Mu’cemü’s-Sûfî, s.644; Istılahâtü’s-Şeyh Muhyiddin İbn Arabî: Mu’cemü Istılahâti’s-Sûfiyye, (Tahkik: Bessam Abdulvahhab el-Câbî) Daru’l-İmâm Müslim, Beyrut 1990, s. 68.
CR  - [19] Yücer, Hür Mahmut (2017) Vahdet-i Vücûd Nazariyesinin İzahında Nokta Sembolizmi ve Muhyiddin-i Rûmî’nin Temsîl-i Nokta Adlı Eseri, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 2017, cilt: VI, sayı: 2, s. 199-278.
CR  - [20] Yücer, Hür Mahmut (2017) Vahdet-i Vücûd Düşüncesini Açıklamada Halı Sembolizmi ve Muhyiddin-i Rûmî’nin Temsîl-i Kâlîçe İsimli Risâlesi, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, cilt: VI, sayı: 3, s. 358-436.
UR  - https://dergipark.org.tr/en/pub/apjir/issue//518063
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/683857
ER  -