TY - JOUR T1 - AYNI TÜRDEN BİRDEN FAZLA UNSURLU / ÖGELİ CÜMLELERİN TAHLİLLERİNE YENİ BİR BAKIŞ AU - Baydar, Turgut PY - 2018 DA - June JF - TÜRÜK Uluslararası Dil Edebiyat ve Halk Bilimi Araştırmaları Dergisi PB - Yasin ŞERİFOĞLU WT - DergiPark SN - 2147-8872 SP - 131 EP - 145 VL - 1 IS - 13 LA - tr AB - Türkçenin Arap ve Batıgramerciliğinin etkisinden kurtulması ve kendi iç dinamikleriyle incelenmeyebaşlanması üzerinden, çok çok uzun olmasa da, belli bir zaman geçmiştir. Bu süre içinde yalnızcaTürkçenin tüm konularını içine alan dil bilgisi çalışmaları değil; aynı zamandaTürkçenin sadece bir konusunu ele alan monografiler de yapılmaya başlanmıştır.Türkçenin söz dizimi ile ilgili müstakil çalışmalar da bir hayli çoğalmıştır.Ancak bütün bunlar, söz diziminin problemlerinin hâlli noktasında tam manasıylayeterli olamamıştır. Yani çalışmaların artması, söz diziminin problemlerininkalkması anlamına gelmemektedir. Türkçenin söz diziminde bircümlede birden fazla farklı yer tamlayıcısı, birden fazla farklı zarf tümlecibulunabilir. Türkçe buna imkân vermektedir. Ancak aynı cümlede hem belirtilihem de belirtisiz nesne bir arada olamaz. Bunu Türkçe kabul etmemektedir. Aynışekilde Türkçe, bir cümlede birden fazla aynı türden yer tamlayıcısı ve zarftümlecine ve bir cümlede birden fazla özne ve aynı türden birden fazla nesneyemüsaade etmemektedir. Çalışmada da Türkçenin sözdiziminin önemli problemlerinden olan cümlelerin tahlili meselesi elealınacaktır. Eldeki yazıda, mevcut çalışmalardaki bazı cümlelerin yeni birbakış açısıyla tahlilleri dikkatlere sunulmakta ve farklı yaklaşımlarlacümlelerin tahlil edilmesinin gereği vurgulanmaktadır. KW - Türkçenin söz dizimi KW - cümle KW - cümlenin unsurları / ögeleri KW - cümle tahlili CR - AKTAN, Bilal (2016), Türkiye Türkçesinin Söz Dizimi, 2. bs., Konya: Eğitim Yayınevi, s.89;95;99;101;104;105 CR - ATABAY, Neşe vd. (1981), Türkiye Türkçesinin Sözdizimi, Ankara: TDK Yay. CR - BAYDAR Turgut (2017), "Öznesiz Cümleler Üzerine”, Erzurum: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S.:59, s.305-313 CR - BAYDAR, Turgut (2017), “Özne Üzerine”, Ankara’da düzenlenen VIII. Uluslararası Türk Dili Kurultayında sunulan bildiri. CR - BURDURLU, İbrahim Zeki (1967), Uygulamalı Cümle Çözümlemeleri, İzmir: İzmir Eğitim Enstitüsü Ders Kitapları, No: 9 CR - DAŞDEMİR, Muharrem (2015), Oklama Yöntemiyle Türkçenin Yapısal – İşlevsel Söz Dizimi, Erzurum: Fenomen Yay., s.120 CR - DELİCE, H. İbrahim (2003), Türkçe Sözdizimi, 2. bs., İstanbul: Kitabevi Yay. CR - DİZDAROĞLU, Hikmet (1976), Tümcebilgisi, Ankara: TDK Yay., s.18-21 CR - ERGİN, Muharrem (2000), Üniversiteler İçin Türk Dili, İstanbul: Bayrak Yay. CR - GENCAN, Tahir Nejat (1979), Dilbilgisi, Ankara: TDK Yay., s.90 CR - HATİBOĞLU, Vecihe (1972), Türkçenin Sözdizimi, Ankara: TDK Yay., s.124 CR - HENGİRMEN, Mehmet (1997), Türkçe Dilbilgisi, 2. bs., Ankara: Engin Yay., s.330 CR - KARAAĞAÇ Günay (2011), Türkçenin Söz Dizimi, 3. bs., İstanbul: Kesit Yay., s.196 CR - KARAAĞAÇ, Günay (2015), Dil Bilgisi ve Anlam Bilgisi Çözümlemeleri, Ankara: Akçağ Yay., s.131;162;186; 264;291 CR - KARAHAN, Leylâ (2004), Türkçede Söz Dizimi, Ankara: Akçağ Yay., 7. bs., s.19;29;24;26;30;33;34;146;147 CR - KOÇ, Nurettin (1990), Yeni Dilbilgisi, İstanbul: İnkılâp Kitabevi, s.373;392 CR - KÜKEY, Mazhar, Türkçenin Dilbilgisi 2, Samsun: Cem Ofset, s.158;171;172;215 CR - ÖZÇELİK, Sadettin – ERTEN, Münir (2005), Türkiye Türkçesi Dilbilgisi, Diyarbakır, s.211 CR - ÖZKAN Mustafa – SEVİNÇLİ, Veysi (2009), Türkiye Türkçesi Söz Dizimi, 2. bs., İstanbul: AK Yay., s.126;129 CR - ÖZKAN, Abdurrahman vd. (2016), Türkiye Türkçesi Söz Dizimi, 2. bs., Konya: Palet Yay., s.29;33-34;41-42 CR - ÖZMEN, Mehmet (2016), Türkçenin Sözdizimi, 2. bs., Adana: Karahan Kitabevi, s.41 CR - ŞİMŞEK, Rasim (1987), Örneklerle Türkçe Söz Dizimi, Trabzon, s.139 CR - YAVUZ, Kemal vd. (2001), Üniversite Türk Dili ve Kompozisyon Dersleri, İstanbul: Bayrak Yay., s.172 CR - YÖRÜK, Yaşar, Tümce Bilgisi “Sözdizimi”, 6. bs., Ankara: Eğitim Yay., s.58 CR - ZÜLFİKAR, Hamza vd. (1997), Türk Dili ve Kompozisyon Bilgileri, 4. bs., Ankara: YÖK Yay., s.154;159 UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/turuk/issue//519274 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/636781 ER -