TY  - JOUR
T1  - A Female Surgeon in The 17th Century: Kupeli Saliha Hatun and an Evaluation of Consent Forms Related to Her Surgeries
TT  - 17. Yüzyılda Bir Kadın Cerrah: Küpeli Saliha Hatun ve Cerrahileri İlgili Rıza Formlarının Değerlendirilmesi
AU  - Demirsoy, Nilufer
AU  - Sayligil, Omur
AU  - Topal, Mehmet
AU  - Özden, Hilmi
PY  - 2019
DA  - October
Y2  - 2019
DO  - 10.18521/ktd.523900
JF  - Konuralp Medical Journal
PB  - Duzce University
WT  - DergiPark
SN  - 1309-3878
SP  - 468
EP  - 474
VL  - 11
IS  - 3
LA  - en
AB  - Objective: As in manyplaces in the world, surgical practices in the OttomanEmpire as well were performed not by physicians but surgeons. Even it seemsthat medicine and surgery have been dominated by males from their appearance,the literature shows that the appearances of female physicians and surgeonsdate back to old times. In this Study, Based on the knowledge achieved onSaliha Hatun, lived in the 17th centuryand known with the name Kupeli, and on documents available in Uskudar Shari'aCourt Records, consent notes of surgical interventions were evaluated in thisstudy. Methods: The consentdocuments of Saliha Hatun from Uskudar Shari'a Court Records were examined.Thetranscriptions of selected consent documents of Saliha Hatun were translatedinto Turkish and assorted. The documents were separately evaluated.Results: Saliha Hatun washazık in surgery and had a superior position among her peers. The consent formswe examined for the purpose of this study show that there was a female surgeonpracticing in the 17th century, and she was performing surgeries and signingconsent forms with her patients. The majority of patients visited her for thetreatment of hernia.Conclusions: The documents ofconsent notes, supplied from Court Records, provides evidence of the presenceof a female surgeon named Saliha Hatun in the 17thcentury. The consent forms examined for the purpose of this study show thatSaliha Hatun was adept at hernia operations Thisevidence also shows that Ottoman females had effective roles andpositions in these eras.
KW  - Kupeli Saliha Hatun
KW  - Consent Form
KW  - Ottoman Empire
KW  - Surgical practices
KW  - 17th Century
N2  - Amaç: Dünyanın pek çokyerinde olduğu gibi, Osmanlı Devletinde de cerrahi uygulamalar hekimlertarafından değil cerrahlar tarafından gerçekleştirilmiştir. Tıp ve cerrahi,ortaya çıktıklarından bu yana erkeklerin tekelinde gibi görünsede, literatürkadın hekimlerin ve cerrahların da uzun bir geçmişe sahip olduğunugöstermektedir. Bu çalışmada, 17. yüzyılda yaşayan ve Küpeli adı ile bilinenSaliha Hatun hakkında bilgi edinmek ve Üsküdar Şer‘iyye Sicilleri’nde ki mevcutbelgelere dayanarak, cerrahi müdahalelerle ilgili rıza senetlerideğerlendirilmesi amaçlanmıştır.Yöntem: Üsküdar Şer‘iyyeSicilleri’nden Saliha Hatun'a ait rıza belgeleri incelenmiştir. Seçilenbelgelerin transkiripsiyonları ve türkçe çevileri yapılarak tasnif edilmiştir.Belgeler ayrı ayrı değerlendilmiştir. Bulgular: Saliha Hatun Cerrahidehazıktı ve meslektaşları arasında üstün bir pozisyonda idi. Bu çalışmanın amacıiçin incelediğimiz onam formları, 17. yüzyılda pratik yapan bir kadın cerrahınolduğunu ve hastaları ile ameliyatlar yaptığını ve onam formlarını imzaladığınıgöstermektedir. Hastalarınçoğu fıtık tedavisi için onu ziyaret etti.Sonuç: Şer‘iyyeSicilleri’nden bulunan rıza senetlerine dair belgeler, 17. yüzyılda KüpeliSaliha Hatun isimli kadın cerrahın varlığına dair kanıt sağlamaktadır. Buçalışmanın amacı doğrultusunda incelenen onay formları Saliha Hatun'un fıtıkameliyatlarında ustalaştığını göstermektedir. Bu aynı zamanda, Osmanlıkadınlarının bu çağlarda sahip olduğu etkin rol ve pozisyonu gösteren önemlikanıtlar niteliğindedir.
CR  - 1-	Sarı N. Osmanlı Hekimliği ve Tıp Bilimi [Ottoman medical practice and Sicence] The New History of Medicine Studies-5 1999:11-68 2-	Abdülaziz Bey. Osmanlı Adet Merasim ve Tabirleri. 3.Baskı Tarih Vakfı Yurt Yayınları (Yayına Hazırlayan: Prof.Dr.Kazım Arısan, Duygu Arısan. Günay Numune) İstanbul, 2002;185-1883-	Sehsuvaroğlu BN, et al. Türk Tıp Tarihi [Turkish Medical History] Bursa, 1984;185-188 4-	Kahya E, Erdemir A. Osmanlıdan Cumhuriyete Tıp ve Sağlık Kurumları [Medical and Health Institutions from Ottoman to Republic] Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. Ankara, 2000;267-270.5-	Burrow  G, et al. The Evalution of Women as Physicians and surgeons. The Annals of Thoracic Surgery-71 2001:27-29.6-	Wirtzfeld D.A. The History of Women in Surgery. Can J Surg. 2009; 52(4):317-320.7-	Pastena, Janis A. “Women in Surgery: an ancient Tradition. Arch Surg 1993;(128):622-6268-	Ekinci E.B. Osmanlı Devleti'nde Mahkemeler ve Kadılık Müessesesi Literatürü [The Ottoman Literstüre of Ottoman Courts and Qadi] Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 2005;13(5):417-4399-	Akgündüz A. Islam Hukukunun Osmanlı Devletinde Tatbiki: Şer’iye Mahkemeleri ve Şer’iye Sicilleri [The Application Of Islamic Law in The Ottoman State (1299- 1923): The Shari'ah Courts And The Shari'ah Records] Islam Hukuku Araştırmaları Dergisi-14 2009:13-48.10-	Demir A. Konya Şer’iyye Sicillerinde Rıza Senedi Örnek’leri (1659-1749) [The Sample of Acceptance Form in Konya Ser’iyye Registers (1659-1749)] History Studies International Journal of History Academic Journal 2012:31-4611-	Gedikli F. Osmanlı Hukuk Tarihi Kaynağı Olarak Şer'iyye Sicilleri. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 2005;3(5):187-21312-	Akgündüz A. Şer’iyye Mahkemeleri ve Şer’iyye Sicilleri. Türkler Ansiklopedisi, e.10 Ankara 2002:54-6813-	Gedikli F. Şer’iyye Sicillerinin hukuk tarihi açısından önemi ve sicillere dayalı araştırmalar. Dünden Bugüne Osmanlı Araştırmaları. ISAM Yayınları, İstanbul, 2007;73-9614-	Bilgin A. Usküdar Mahkemesi ve Sicilleri in:İstanbul Kadı Sicilleri Usküdar Mahkemesi 1. Numaralı Sicil H919/927 –M.1513-1521. Ed. Çoskun Yılmaz İSAM Yayınları, İstanbul, 2008;17-2315-	Tok O. Osmanlı Dönemi Hekim-Hasta İlişkileri (Kadı Sicillerine Göre XVII. ve XVIII. Yüzyıllarda Kayseri Örneği). [Physician-Patient Relations in the Ottoman Period (Case of Kayseri in XVII and XVIII th Centuries According to Qadi Registers).] Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic.  2008;(3/4): 788-805. 16-	Sarı N. Osmanlı Darüşşifalarına Tayin Edilecek Görevlilerde Aranan Nitelikler [Qualifications and moraly requisite for the personnel to be employed in the ottoman hospitals(Dar-al-Shifas)] The New History of Medicine Studies-1 1995:11-54.17-	Sahillioğlu H. Usküdar’ın Mamure (Cedide) Mahallesi Fıtık Cerrahları. [Hernia  Surgeons of Scuttarı in Usküdar] The New History of Medicine Studies-4 1998:59-6418-	Gedikli  F. Osmanlı Hukukunda Hekim Sorumluluğu ve XVII. Yüzyılda Ünlü Bir Fıtık Cerrahı [The Medical Liability in the Ottoman Law and the Famous Physician of Hemia of the I 7th Century] Türk Hukuk Tarihi Araştırmaları-4 2007:15-2719-	Kara M.A, Aksoy Ş. On the Ottoman Consent Documents for Medical Interventions and the Modern Concept of Informed Consent . Saudi Med J. 2006;27(9):130820-	Başagaoglu I. et al. Anesthesia Technigues in the Fifteenth Century by Serafeddin Sabuncuoğlu. Anesthesia and Analgesia 2006(102):128921-	Çetin O. Usküdar’da Bir Kadın Cerrah Kupeli Kızı Saliha Hatun, IV. Usküdar Sempozyumu, 3-5Kasım 2006 Bildiriler, II. Cilt  Istanbul 2007 p. 519-530.22-	Ozkan T.  Hukuk ve Tıp Fetvalaa göre Osmanlıda Doktor Hasta İlişkileri [The Law in Medicine Patient-Physician Relations in Ottoman Society according to Fatwas] Health in Ottomans 1. Ed.Dr. C.Yilmaz , Dr.N.Yilmaz İstanbul  2006. p.335-34123-	Sarı N. Ethical Aspects of Ottoman Surgical Practice T Klin J Med Ethics 2000;(8):9-14.
UR  - https://doi.org/10.18521/ktd.523900
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/839122
ER  -