TY  - JOUR
T1  - Anne-Babası Evli Veya Boşanmış Olan Çocukların Algıladıkları Ebeveyn Tutumu İle Somatizasyon Belirtileri Arasındaki İlişki
TT  - The Relationship between Perceived Parental Attitudes and Somatization Symptoms of Kids with Divorced or Nondivorced Parents
AU  - Kaya, Ferda Şule
AU  - Gündüz, İrem
PY  - 2019
DA  - May
JF  - Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi
JO  - GAUN-JES
PB  - Gaziantep University
WT  - DergiPark
SN  - 2667-5145
SP  - 35
EP  - 56
VL  - 3
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Araştırmanın katılımcılarıAnkara'nın Çankaya bölgesindeki devlet ortaokullarına devam eden, anne babasıevli ve boşanmış olan ve yaşları 10- 14 arasında değişen 87 kız, 123 erkekolmak üzere toplam toplam 210, 4. 5.,6.,7.,8. sınıf öğrencilerindenoluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak, ‘Sosyodemografik Form’, ‘Ebeveyn KabulRed Kontrol Ölçeği Anne ve Baba Kısa Formları (Çocuk/Ergen EKRÖ/K)’ ve ‘ÇocukSomatizasyon Envanteri-24’ (ÇSE- 24) kullanılmıştır. Elde edilen veriler,ebeveynlerin medeni durumlarının bağımlı değişkenler üzerinde etkili olduğunuyani, ebeveynleri boşanmış olan çocukların hem annelerinden hem de babalarındandaha fazla ‘soğukluk, ‘düşmanlık/ saldırganlık’, ‘kayıtsızlık/ihmal’ ve‘farklılaşmamış red’ algıladıklarını ortaya koymuştur. Anne ve Baba EKRÖ/K' nınbütün bir model olarak ‘somatizasyon belirtilerini’ açıklamada istatistikselolarak anlamlı olduğu, fakat, ebeveynlerin medeni durumları ile çocuklarınınalgıladığı kabul-red, kontrol düzeylerinin ortak etkisinin çocukların somatikbelirtilerini yordamadığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Ayrıca araştırma sonuçları,ebeveynlerin sosyo-ekonomik düzeyleri düştükçe çocukların somatizasyonbelirtilerinin arttığını, somatik belirtilerin en çok babadan algılanandüşmanlık ile ilişkili olduğunu, erkek çocukların kız çocuklara göre her ikiebeveynden de daha fazla farklılaşmamış red algıladıklarını, erkeklerinbabalarını daha kontrolcü olarak algıladıklarını ortaya koymuştur.
KW  - Çocuk
KW  - Ebeveyn Kabul-Reddi-Kontrolü
KW  - Somatizasyon
N2  - The main purpose of thisstudy is to examine perceived parental acception- rejection/ control levels bychildren whose parents are married and divorced and the effects of theseperceptions on somatization symptom levels. Participants of the study areconsist of 4.,5., 6., 7., 8. class from several public middle schools inAnkara, Çankaya between the ages of 10-14, 87 girls, 123 boys in total 210children whose parents are married and divorced. ‘Sociodemographic Form’,‘Parental Acceptance- Rejection/ Control Questionnaire Mother and Father ShortForms (PARQ/C)’ and ‘Children's Somatization Inventory- 24 (CSI-24)’were usedfor collection tool. Obtained results of the study revealed that marital statusof parents affects dependent variables which means children whose parents aredivorced perceived more ‘coldness/ lack of affection’, ‘hostility/ aggression’,‘indifference/ neglect’ and ‘undifferentiated rejection’ from both their mothersand fathers. The results have beenachieved that marital status of the parents and children's' acceptance- rejection,control perception levels common effect is not predict the children's somaticsymptoms. Also the research results shows that children's somatizationsymptoms increase when parents' socioeconomic levels are decreases, somaticsymptoms are most associated with perceived hostility from father. Boysperceive more undifferentiated rejection than girls, boys perceive theirfathers as more controller.
CR  - Aktürk, F. M. (2015). Çocukları okul öncesi eğitime devam eden (5 yaş grubu) ebeveynlerin ana-baba tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.Ayaz, A. B., Ayaz, M. Perdahlı- Fiş, N. & Selcen-Güler, A. (2012). Gençlerdeki somatoform bozukluklarda kaygı düzeyi, annenin bağlanma biçimi ve aile işlevselliği. Klinik Psikiyatri, 15, 121-128.Aydın, O. & Baran, G. (2012). Ebeveynleri boşanma sürecinde olan 9-12 yaş grubundaki çocukların boşanmaya uyum düzeylerinin incelenmesi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 35-51.Baker, C. N. & Hoerger, M. (2012). Parental child- rearing strategies influence self- regulation, socio- emotional adjustment, and psychopathology in early adulthood: Evidence from a retrospective cohort study. Personality and Individual Differences, 52, 800-805.Batum, P.& Öktem, F. (2011). Öğrenme bozukluklarında ebeveyn kabulü/ reddi ile içselleştirme ve dışsallaştırma sorunlarının incelenmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 1, 5-19.Burke, S., McIntosh, J. & Gridley, H. (2009). Parenting after seperation. Melburne: The Australian Psychological Society.Büyüköztürk, Ş., Kılıç- Çakmak, E., Akgün,Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.Davey, G. (2008). Psychopathology: Research, assessment and treatment in clinical psychology. Chichester: BPS Blackwell.Department of Justice Canada (1997). The Effects of Divorce on Children: A Selected Literature Review. http://justice.gc.ca/eng/rp-pr/fl-lf/divorce/wd98_2-dt98_2/wd98_2.pdfDığrak, E., Koçoğlu, D. & Akın, B. (2014). Kırsal bir bölgedeki yetişkinlerde ruhsal sorunların belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 3, 122-128.Dirik, G., Yorulmaz, O & Karancı, A.N. (2015). Çocukluk dönemi ebeveyn tutumlarının değerlendirilmesi: Kısaltılmış algılanan ebeveyn tutumları-çocuk formu, Türk Psikiyatri Dergisi,2, 123-130.Erkan, S. &Toran, M. (2004). Alt sosyo-ekonomik düzey annelerin çocuklarını kabul ve reddetme davranışlarını incelenmesi (Diyarbakır ili örneği). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 91-97.Freud, A. (2000). Çocuklukta Normallik ve Patoloji: Gelişimin Değerlendirilmesi (Çev. Babaoğlu, A. N.). İstanbul: Metis.Hughes, M. M., Blom, M., Rohner, R. P. &Britner, P. A. (2005). Bridging parental acceptance- rejection theory and attachment theory in the preschool strange situation. ETHOS, 3, 378-401.Kabaoğlu, F. & Kaya- Balkan, İ. (2015). Ebeveynleri boşanma sürecinde olan çocuk ve ergenlerin anne- babalarından algıladıkları kabul-red düzeylerinin incelenmesi (Boşanma sürecinde ebeveyn kabul- red algısı). T.C. Maltepe Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Dergisi, 5-40.Karasar, N. (2002). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Khaleque, A. & Rohner, R. P. (2013). Effects of multiple acceptance and rejection on adults’ psychological adjustment: A pancultural study. Social Indicators Research, 113, 393-399.Lackner, J. M., Gudleski, G. D. & Blanchard, E. B. (2004). Beyond abuse: The  association among parenting style, abdominal pain, and somatization in IBS patients. Behaviour Research and Therapy, 1, 41-56.Naz, F. &Kausar, R. (2012). Parental rejection and childhood abuse in adolescents with somatoform disorders: Preliminary findings. Journal of Behavioural Sciences, 2, 67-82.Naz, F. & Kausar, R. (2012). Parental rejection and comorbid disordersin adolescents with somatoform disorder. Journal of Behavioural Sciences, 1, 125-142.Naz, F. & Kausar, R. (2015). Parental neglect, negative self- esteem, emotional instability and depressive symptoms in adolescents with somatic symptoms. Pakistan Journal of Social Sciences, 1, 25-36.     Nunes, S. A. N.,  Faraco, A. M. X., Vieira, M.L. & Rubin, K.H. (2013). Externalizing and internalizing problems: Contributions of attachment and parental practices. Psicologia: Refl exão e Crítica, 3, 617-625.Önder, A., Gülay, H. (2007). Ebeveyn kabul-red teorisi ve bireyin gelişimi açısından önemi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 20-28.Öngider, N. (2006). Evli ve boşanmış ailelerde algılanan ebeveyn kabul reddin çocuğun psikolojik uyumu üzerindeki etkileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, Türkiye. Öngider, N. (2013a). Boşanmanın çocuk üzerindeki etkileri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2, 140-161.Öngider, N. (2013b). Boşanmış ve evli ailelerden gelen çocukların algıladıkları ebeveyn kabul-red düzeyleri ile psikolojik uyum düzeylerinin karşılaştırılması. Klinik Psikiyatri, 16, 164-174.Öngören, S. (2017). Boşanma ve boşanmanın erken çocukluk dönemi çocuklar üzerindeki etkileri. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, Özer, M. (2011). Suçluluk-utanç, bağlanma, algılanan ebeveynlik (anne) tarzı ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkiler (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Özgüven, İ. E. (2014). Evlilik ve Aile Terapisi. Ankara: NobelRohner, R. P. (1986). The Warmth Dimension: Foundations of Parental Acceptance- Rejection Theory. Newbury Park, CA: Sage Publications, Inc.Rohner, R. P. (1994). Patterns of parenting: The warmth dimension in worldwide perspective. In W. J. Looner & R. S. Malpass (Eds.), Readings in Psychology and Culture. Needham Heights, MA: Allyn and Bacon, Inc.Rohner, R. P. & Britner, P. A. (2002). Worldwide mental health correlates of parental acceptance- rejection: Review of cross-cultural and intracultural evidence. Cross- Cultural Research, 1, 16-47.Rohner, R. P. & Khaleque, A. (2002). Parental acceptance- rejection and life- span development: A universalist perspective. Online Readings in Psychology and Culture, 1, 1-10.Rohner, R. P.,Khaleque, A. &Cournoyer, D. E. (2005). Parental acceptance- rejection: Theory, methods, cross-culturalevidence, andimplications. ETHOS, 3,299-334.Rohner, R. P.,& Pettengill, S. M. (1985). Perceived parental acceptance rejection and parental control among Korean adolescents. Child Development, 2, 524-528.Sevinçok, L. (1999). Somatizasyon Bozukluğu. Psikiyatri Dünyası, 1, 5-10.Singh, P., Gehlawat, P., Sharma, B., Gehlawat, V. K. & Gupta, R. (2015). Parent child relationships in children presenting with somatic complaints: A comperative study. Journal of Child and Adolescent Behaviour, 1, 1-5.Soygüt, G. & Çakır, Z. (2009). Ebeveynlik biçimleri ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkilerde kişilerarası şemaların aracı rolü: Şema odaklı bir bakış. Türk Psikiyatri Dergisi, 2, 144-152.Sümer, N. Aktürk, E.G. & Helvacı, E. (2010). Anne- baba tutum ve davranışlarının psikolojik etkileri: Türkiye’de yapılan çalışmalara toplu bakış. Türk Psikoloji Yazıları, 13, 42-59.Şişman, N. F., Kadıoğlu, H., Ergün, A. & Erol, S. (2013). Okul çocuklarında somatizasyon ve somatik belirtiler nedeniyle okul revirine başvuru durumu. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 3, 131-136.Tabachnick, B. G.,& Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics (Fifth edition). Massachusetts: Pearson.Tezcan, G. (2015). Çocukluk döneminde sosyal kaygının gelişiminde ebeveyn kabul-red algısı: Otomatik düşüncelerin aracı rolü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.Trotter, J. R. (1976). The first two years are the worst. Science News, 15, 237-238.Walker, L. S.,Beck, J. E., Garber, J. & Lambert, W. (2009). Children’s somatization inventory: Psychometric properties of the revised form (CSI-24). Journal of Pediatric Psychology, 4, 430-440.Wolchik, S. A., Wilcox, K. L., Tein, J. Y. & Sandler, I. N. (2000). Maternal acceptance and consistency of discipline as buffers of divorce stressors on children's psychological adjustment problems. Journal of Abnormal Child Psycology, 1, 87-102.Young, J.E., Klosko, J.S. & Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: A practitioner’s Guide. 1-62. New York: Guildford Publications.
UR  - https://dergipark.org.tr/en/pub/guebd/issue//537502
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/793133
ER  -