TY  - JOUR
T1  - 16. Yüzyıl Eyüp Mescitlerinin Koruma Sorunları
TT  - The Conservation Problems of the 16th Century Eyüp Masjids
AU  - Orbeyi, Nil
PY  - 2019
DA  - June
DO  - 10.26835/my.541768
JF  - Mimarlık ve Yaşam
JO  - MY
PB  - Kocaeli University
WT  - DergiPark
SN  - 2564-6109
SP  - 167
EP  - 181
VL  - 4
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Bu çalışma ile Eyüp’teki 16. Yüzyılatarihlenen kırma çatılı mescitlerin koruma sorunları incelenmiştir. Surdışındaki ilk yerleşim olan Eyüp, tarihsel süreçte somut ve somut olmayankültürel mirası ile İstanbul’un önemli bölgelerinden biri olmuştur. Bu mirasınkorunmasına yönelik adımlardan ilki olan kentsel sit alanı sınırları 15.01.1977tarih ve 9591 sayılı Gayrimenkul Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu kararı ilebelirlenmiş ve alandaki tarihi eserler tespit ve tescil edilmiştir. Bu tarihtengünümüze kadar koruma alanında yapılan pek çok çalışmaya rağmen bölgedekitarihi yapılar çevresel ve fiziksel faktörlerin yanı sıra yeterli korumabilincine sahip olmayan kullanıcı ve uygulayıcıların tehdidi altındadır. Mescitlerinçoğu; niteliksiz ekler (mekan, rüzgarlık, saçak vb), kendi imkanları ile bakımve onarım yapılmaya çalışılması ve yapıyı güzelleştirme çabaları ile yapılanmüdahalelerle, malzeme, biçim ve/veya üslup özellikleri açısından değişimeuğramış, özgün kimlikleri zedelenmiştir. Bu çalışmada öncelikle bölgede 16.yüzyılda inşa edilmiş benzer durumdaki kırma çatılı mescitler tespitedilmiştir. Çalışma kapsamına alınan on iki mescidin bu duruma gelmelerindekisüreç ve koşullar tartışılarak koruma sorunları incelenmiş, sürdürülebilirliklerininsağlanarak özgün kimlikleri ile geleceğe aktarılabilmelerine yönelik çözümönerileri geliştirilmiştir.
KW  - Eyüp
KW  - mescit
KW  - koruma
KW  - müdahale
KW  - onarım
N2  - In this study, conservationproblems of masjids with hipped roof dated 16th century in Eyüp wereinvestigated. Eyüp, the first settlement outside the city wall, has been one ofthe important regions of Istanbul with its tangible and intangible culturalheritage. The first stage for the protection of this heritage, the urban siteboundaries were determined by the decision of the Supreme Council of RealEstate and Monuments, No. 9591 of 15.01.1977, and the historical monuments inthe area have been identified and registered. Despite many studies in the fieldof conservation since this date, the historical structures in the region arethreatened by environmental and physical factors as well as users andpractitioners who do not have sufficient protection awareness. Most of themasjids are unqualified additions (space, windbreak, eaves, etc.), attempts tomake maintenance and repair by their own, interventions made with the effortsto beautify (!) the structure, material, form and/or stylistic features havebeen changed and their original identities have been damaged. In thisdirection, firstly, similar hipped roofed masjids, which were built in theregion in the 16th century, were identified. Preservation problems wereexamined by discussing the process and conditions of the twelve masjidsincluded in the scope of the study, and solutions were developed to ensuretheir sustainability and transfer them to the future with their originalidentities.
CR  - Anonim, Eyüp Kentsel Sit Alanı Tarihi Merkez Yönetim Planı Çalışması, Bilgi Üniversitesi, 2015.
CR  - Anonim, Eyüp Kentsel Sit Alanı Tarihi Merkez Yönetim Planı, Süreç Hikayesi, Eyüp Belediyesi el kitabı, 2016.
CR  - Ayverdi, Ekrem Hakkı, Fatih Devri Sonlarında İstanbul Mahalleleri-Şehrin İskanı ve Nüfusu, Vakıflar Umum Müdürlüğü, Ankara 1958.
CR  - Çakır, Orhan, İstanbul'da Mescit Mimarisinin Gelişmesi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Bitirme Tezi, İstanbul 1974.
CR  - Dişören, N. Esra, “Düğmecibaşı Mescidi”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, C. 3. Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul 1994, s. 107.
CR  - Erbey, Erden Dilek “Kentsel Koruma ve Yenileşmede Dönüşüm Projeleri–Eyüp Rehabilitasyon Projeleri” Planlama, İstanbul 2004, c.4, ss. 79-89.
CR  - Eyice, Semavi, “Mescid”, İslam Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 1971, C. VII, s. 110-153.
CR  - Haskan, Mehmet Mermi, Eyüp Sultan Tarihi, Eyüpsultan Vakfı Yayınları, İstanbul 1996.
CR  - Hüseyin Ayvansarayi, Hadikatü’l-Cevami İstanbul Camileri ve Diğer Dini-Sivil Mimari Yapılar, Yayına haz.: (Ahmet Nezih Galitekin), İşaret Yayınları, İstanbul 2001.
CR  - İşli, Hayri Necdet., Büyükseçgin İsmail, Osmanlı Devri İstanbul Camileri, c.1. Türkiye Turing ve otomobil Kurumu, İstanbul 2017.
CR  - Kara, E. Fahrünnisa, “Fetih ile Birlikte Kurulan Bir Semt Eyüp ve Fetihten Günümüze Ulaşan Mahalleler”, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla Eyüp Sultan Sempozyumu VII Tebliğler, İstanbul 2003, pp. 340-358.
CR  - Koçu, Reşat Ekrem, “Düğmeciler Mescidi” İstanbul Ansiklopedisi ve Neşriyat Kollektif Şirketi,  İstanbul 1961, c. 9. ss. 4804-4805.
CR  - Kuran, Aptullah, Mimar Sinan, Hürriyet Vakfı Yayınları, İstanbul 1986.
CR  - Kuran, Aptullah “Mimar Sinan’ın Mescidleri”, Mimar Başı Koca Sinan Yaşadığı Çağ ve Eserleri I, Vakıflar Genel Müdürlüğü, İstanbul 1988, s. 215-222.
CR  - Orbeyi, Nil, Giray Küçük Sezgi, Güngör, Selim Sani, “Eyüp Silahi Mehmed Bey Mescidi Onarım Evrelerinin Belgeler Işığında Değerlendirilmesi”, Tasarım Kuram, İstanbul 2017, sayı 23, ss. 83-100.
CR  - Öz, Tahsin, İstanbul Camileri, C.1, Türk Tarih Kurumu Yayınları, İstanbul 1962.
CR  - Seçkin, Selçuk, “Unutulmuş Bir 16. Yüzyıl Mescidi: İstanbul/Fatih Hoca Kasım Camii/Mescidi”, The Journal of Academic Social Science, 2017, sayı 56, ss. 340-357.
CR  - Tozun, Aylin, XVI. Yüzyıl İstanbul Mescitleri, Mimar Sinan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul 2002.
CR  - Yüksel, Aydın, Osmanlı Mimarisinde Kanuni Sultan Süleyman Devri, VI. Cilt, İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları, İstanbul 2004.
CR  - T.C. Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü İstanbul I. Bölge Müdürlüğü Arşivi
CR  - Eyüp Sultan Belediyesi ve Eyüp Sultan Araştırma Merkezi (EYSAM) Arşivleri
CR  - Amsterdam Bildirgesi, 1975
CR  - Atina Tüzüğü (Carta Del Restauro), 1931
CR  - Venedik Tüzüğü, 1964
CR  - URL1. https://eyuppostasi.net/tr/eyuppostasi/foto/eyupun-camileri/11357 [Erişim tarihi: 13 Ocak 2019]
UR  - https://doi.org/10.26835/my.541768
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/748151
ER  -