TY  - JOUR
T1  - Nehcü’l-Ferâdîs’te Hâl Eki Bağlamında +DIn Şeklinin Kullanımı
AU  - Şıkşık, Nursel
PY  - 2019
DA  - April
Y2  - 2019
DO  - 10.34083/akaded.543450
JF  - Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi
JO  - ADED
PB  - Mehmet ÖZDEMİR
WT  - DergiPark
SN  - 2618-6349
SP  - 55
EP  - 62
VL  - 3
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Türk Dili için yapılan ek sınıflandırılmalarınabakıldığında yaygın olan görüş eklerin yapım ve çekim eki olarak iki ana başlıkaltında değerlendirilmesidir. Oysaki Türk Dili ekleşme sistemi bakımındanincelendiğinde yandaş karşıtlık ilişkisinde on ek çeşidine sahiptir. Hâl eki debunlardan biridir. Hâl ekleri, bir ismin fiil ile kurduğu ilişki boyutunda görevyapması sebebiyle, çekim ekleri ve diğer ek sınıflarından ayrı ve müstakil birek sınıfını temsil etmektedirler. Çünkü çekim ekleri gibi cümle kurma görevleriyoktur. Hâl eki diğer dokuz ek sınıfı gibi bir üst fonksiyondur ve kendine bağlıalt fonksiyonları içerir ve bu alt fonksiyonların sınırı çizilemez. Yani kaçtane hal eki fonksiyonu vardır net bir sayı verilemez. Bir şekli bulunduğuyerden soyutlayıp ona bir görev etiketi yapıştırmak, diğer bir değişle şekilodaklı yaklaşmak bizim dilimizin ekleşme sistemine aykırı bir durumdur. Yerleşikdil bilgisi anlayışında hâl eklerine baktığımızda şekil odaklı bir değerlendirmesöz konusudur. Her hâl için belirlenen belli bir şekille etiketleme yapılmıştır.İşlev ikinci plana atılarak eke sınırlı bir fonksiyon biçilmiştir. Tüm bunlaryaygın görüşteki tartışılması gereken tarafları gün yüzüne çıkarır. Olmasıgereken o şeklin bulunduğu yere göre fonksiyonunu tespit etmektir. Bu gerçektenhareketle bu calışmada Nehcü’l Ferâdîs’ten alınan örneklerle +DIn şeklinin hâleki bağlamında fonksiyon ve şekil ilişkisi incelenmiştir. Söz konusu ekin hangifonksiyonları icra ettiği tespit edilmiştir.
KW  - Nehcü’l Ferâdîs
KW  - ek
KW  - fonksiyon
KW  - +DIn
KW  - hal eki
CR  - Adalı, Oya (2004). Türkiye Türkçesinde Biçimbirimler. İstanbul: Papatya Yayıncılık.
CR  - B. Ali, Mahmut (2014). Nehcü’l Ferâdîs Uştmahlarnıŋ Açuk Yolı (Cennetlerin Açık Yolu) I-II-III Metin, Dizin-Sözlük, Tıpkıbasım. yay. Semih Tezcan, Hamza Zülfikar, Dizin-Sözlük Aysu Ata. çev. János Eckmann. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları Banguoğlu, Tahsin (2015). Türkçenin
CR  - Aysu Ata. çev. János Eckmann. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Banguoğlu, Tahsin (2015). Türkçenin Grameri. Ankara: TDK Yayınları.
CR  - Bilgegil, Kaya (2014). Türkçe Dilbilgisi. Konya: Salkım Söğüt Yayınları.
CR  - Buran, Ahmet (1996). Anadolu Ağızlarında İsim Çekim (Hâl Ekleri). Ankara: TDK Yayınları.
CR  - Demir, Tufan (2004). Türkçe Dilbilgisi. Ankara: Kurmay Yayınları.
CR  - Deny, Jean (1921). Türk Dilbilgisi (Osmanlı Türkçesi). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
CR  - Dilaçar, Agop (1971). Gramer Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten. Ankara: TDK Yayınları.
CR  - Ediskun, Haydar (2003). Türk Dilbilgisi Sesbilgisi-Biçimbilgisi-Cümlebilgisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
CR  - Eker, Süer (2009). Çağdaş Türk Dili. Ankara: Grafiker Yayınları.
CR  - Ercilasun, Ahmet Bican vd. (2007). Türk Lehçeleri Grameri. Ankara: Akçağ Yayınları.
CR  - Ergin, Muharrem (2009). Türk Dilbilgisi. İstanbul: Bayrak Yayınları.
CR  - Gencan, Tahir Nejat (2001). Dilbilgisi. Ankara: Ayraç Yayınevi.
CR  - Karaağaç, Günay (2012). Türkçenin Söz Dizimi. İstanbul: Kesit Yayınları.
CR  - Korkmaz, Zeynep (2009). Türkiye Türkçesi Grameri Şekil Bilgisi. Ankara: TDK Yayınları.
CR  - Tekin, Talat (2000). Orhon Türkçesi Grameri (Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi: 9). Ankara: Şafak Matbaacılık.
CR  - Turan, Zikri (2016). Türk Dilinin Eklerini Sınıflandırmanın Esasları. İstanbul: TDK Türk Dilbilgisi
UR  - https://doi.org/10.34083/akaded.543450
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/705869
ER  -