TY  - JOUR
T1  - I6. Yüzyıla Ait Mensur Bir Nasihatnâme: Za’îfî’nin Kitâb-ı Sabru’l-Mesâyib’i
AU  - Yalçınkaya, Mehmet Akif
PY  - 2019
DA  - April
Y2  - 2019
DO  - 10.34083/akaded.547388
JF  - Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi
JO  - ADED
PB  - Mehmet ÖZDEMİR
WT  - DergiPark
SN  - 2618-6349
SP  - 104
EP  - 119
VL  - 3
IS  - 1
LA  - tr
AB  - İnsanlara yol göstermek, öğütvermek amacıyla yazılan eserlere nasihatnâme adı verilmiştir. Kur’ânayetlerinde ve hadis-i şeriflerde yer alan öğüt vermeyi teşvik edici ifadeler İslamtoplumlarının edebiyatlarında bu türdeki eserlerin yazılmasına vesile olmuştur.Genel olarak ahlakî-didaktik türde eserler olan nasihatnâmeler manzum veyamensur olarak yazılabilmektedir. Bu nasihatnâmelerden biri de XVI. yüzyıl şairlerindenZa'îfî’ye aittir. Eser, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi’nde Revan Köşkü, nr.822’de kayıtlı Za'îfî Külliyatı’nın 169b-173b varakları arasında yer alır. Müellifbesmele, hamdele, salvele, dîbace şeklindeki klasik mensur eser tertibine uygunolarak düzenlediği nasihatnâmesinde yer yer ağır ve süslü bir dil kullanmaklabirlikte genel olarak sade ve kolay anlaşılır bir dili tercih etmiştir. Ziranasihatnâmelerde esas olan mesajın çok sayıda insana ulaştırılmasıdır. Ele aldığıkonuları soru-cevap yöntemiyle adeta bir topluluğun karşısında sohbet ediyormuşgibi anlatmıştır. İleri sürdüğü fikirleri desteklemek amacıyla ayet vehadislerden istifade etmiştir. Ayet ve hadislerin önce orijinal şeklini ardındanTürkçe tercümesini vermiş, bazılarının tefsirini de ilave etmiştir. Ele aldığı konuyudaha iyi açıklamak ve esere akıcılık katmak amacıyla nasihatnâmesinde hikâyeyede yer vermiştir. Bazen de konunun akışına uygun bir şiir söylemiştir. Klasik dönemmensur eserlerin en önemli unsurlarından biri olan seciyi başarılı bir şekildekullanmıştır. Bu makalede Za'îfî‘nin hayatı ve eserleri hakkında bilgi verilmiş,henüz üzerinde herhangi bir çalışma yapılmamış olan Kitâb-ı Sabru’l-Mesâyib adlınasihatnâmesi muhteva, dil ve üslup yönünden incelendikten sonra eserin günümüzharflerine aktarılan metni ile eserin orijinal metni sunulmuştur.
KW  - Klasik Türk edebiyatı
KW  - 16. yüzyıl
KW  - nesir
CR  - Akarsu, Kamil(1989). Za’ifi Divanı Metin, Tahlil ve Sistematik Endeks. Doktora Tezi. Ankara: Gazi  Üniversitesi.
CR  - Bursalı Mehmed Tahir(1333). Osmanlı Müellifleri. İstanbul: Matbaa-i Âmire.
CR  - Çağrıcı Mustafa(2006), “Nasihat”, İslam Ansiklopedisi.  C. 32. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 408.
CR  - İsen, Mustafa(1994) Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay.
CR  - Kanar Mehmet(1998). Büyük Sözlük Farsça Türkçe. İstanbul: Birim Yay.
CR  - Koçin, Abdulhakim(2005). Za’îfî Gülşen-i Mülûk. Ankara: Akçağ Yay.
CR  - Kutluk, İbrahim(1989). Kınalızade Hasan Çelebi Tezkiretü’ş-Şu’arâ, Ankara: TTK Yay.
CR  - Mutçalı, Serdar(1995). Arapça-Türkçe Sözlük. İstanbul: Dağarcık Yay.
CR  - Pala İskender, Nasihatnâme, İslam Ansiklopedisi. C. 32. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 408.
CR  - Parlatır, İsmail(2011). Osmanlı Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Yargı Yay.
CR  - Uyar Akalın, Berrin(2001). Øaèìfì Gülşen-i Sì-Murà İnceleme-Tenkitli Metin. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
CR  - Yıldız, Alim(2015). “Şemseddin Sivasî’nin Bilinmeyen Bir Eseri: Pendnâme”. Erdem Dergisi  69: 101.
UR  - https://doi.org/10.34083/akaded.547388
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/706968
ER  -