@article{article_547743, title={Geçmişten Günümüze Kadın Tasavvurunun İnançla Birlikte Seyri: Freud, Jung ve Fromm’un Kadına Dair İzdüşümleri}, journal={Cumhuriyet İlahiyat Dergisi}, volume={23}, pages={1121–1141}, year={2019}, DOI={10.18505/cuid.547743}, author={Göcen, Gülüşan}, keywords={Psychology of Religion,Image of God,Cult of Goddess,Psychology,Mythology,Image of Woman}, abstract={<p class="MsoNormal" style="text-align:justify;margin:3pt 0cm;text-indent:0cm;"> <span style="font-size:9pt;font-family:’Gentium Plus’;"> <span style="font-size:14px;">Bu makalenin amacı, genel yaklaşımla ilk dönemlerden bugüne kadın
algısından başlayıp, günümüze ulaşmış psiko-sosyal birikimin modern
psikolojinin önde gelen kuramcıları tarafından nasıl ele alındığını, onların
kadın tanımlamalarına bu külliyatın nasıl yansıdığını ortaya koymaktır. Kadının
tarih boyunca birincil kaynaktan değil, karşıya yansımalarından ele alındığı
düşünülürse kadın anlatımlarının en köklü izlerinin sözlü kültür üzerinde
bulunduğu ve yazılı metinlere uzanan kısımlarının da sembol, metafor, mazmun,
hikaye üzerinden olduğu görülür.  </span> <span style="font-size:14px;">İlk
insanlara dair sözlü ve kısmen yazılı kültür içinde olan mitler (hikâyeler),
her ne kadar kutsal öyküler olsalar da insan tasavvuruna dair de veriler
sunacaktır. Çünkü kısıtlı bir imkânla insanın sonsuzu anlama çabasından,
tanrı/tanrıça ontolojilerinden daha çok insanın ne düşünüp ne hissettiği nasıl
anlamlandırdığı anlaşılmaktadır. Buradan hareketle iki bölümden oluşacak
makalemizde, evvela insan doğasına özgü bir semboller sistemi ve kültürel bir
kod birikimi olarak bilinçte veya bilinçdışında etkinliğini sürdüren Tanrı
tasavvuruna yansıtılanlar içinde özellikle tanrıça algısına değinilerek genel
hatlarıyla mitoloji, psikoloji ile inanç dünyası üzerinden kadın tasavvuru
betimsel bir üslup ile ele alınacaktır. İkinci bölümde ise bugünün
insanbilimcileri tarafından kadını anlamaya dair tüm yazılı ve sözlü bilgilerin
modern psikolojinin bakış açısı ile nasıl yorumlandığı Freud, Jung ve Fromm
gibi kuramcılar özelinde detaylıca incelenecektir. Nihayetinde ise geçmiş ve
geleceğin bilgi, deneyim ve duygularla aktif bir ilişki içinde olduğunun, kadın
algısı ve yaklaşımının zamanlar içinde sürekli güncel kaldığı ve bu meselenin
içinde mitoloji, psikoloji ve dinin de önemli faktörler olduğunun altı çizilmiş
olacaktır. </span> </span> </p> <p> </p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;margin:3pt 0cm;text-indent:0cm;"> <b> <span lang="en-us" style="font-size:14px;font-family:’Gentium Plus’;" xml:lang="en-us">Özet: </span> </b> <span style="font-size:9pt;font-family:’Gentium Plus’;"> <span style="font-size:14px;">İnsan; tarihsel, zamansal ve mekânsal
sıfatları Tanrı için de kullanmıştır. Sonlu olan insan, sonsuz olan Tanrı
hakkındaki bu düşüncelerini analoji aracılığıyla ifade etmiştir. İnsan
tecrübesinin ürünü olan bu analojilerdeki Tanrı tasavvurlarında erkek cinsiyetinin
baskınlığı görülse de, dişil tanrılar yani tanrıçalar da az değildir. Belirgin
biçimde erkek egemen bir toplumda tanrıça tasavvurunun nasıl öne çıktığı dikkat
çeken bir husustur. </span> <span style="font-size:14px;">  </span> <span style="font-size:14px;">İçsel ve dışsal
dünyada dengenin daimi olarak sağlanması ve evrenle uyum içinde yaşanmasını
konu edinen mitlerde Toprak Ananın kadın simgesi üzerinden anlatılması,
Tanrı’ya atfedilen dişil özelliklerin anlaşılması için önemli bir bilgidir.
Kültür tarihçilerine göre çetin hayat şartları içinde ava giden ya avlayan ya da
avlanan erkeklere kıyasla nesli çoğaltma yeteneğine sahip kadının doğurganlık
gücü, kadın- erkek tanrı-tanrıça arasındaki ibrenin yönünü değiştirmiştir. </span> </span> </p> <p> </p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;margin:3pt 0cm;text-indent:0cm;"> <span style="font-size:9pt;font-family:’Gentium Plus’;"> <span style="font-size:14px;">Kadın konusu da tarihsel süreç içerisindeki aktarılmış yaşanmışlıktan
etkilenmektedir ve geçmiş dönemlerdeki "kadın algısı”nın bugüne
yansımalarının olacağı da, yadsınamaz bir gerçektir. İnsanlık tarihi içinde
kadınla ilgili çarpıcı nitelendirmeler sembol dilde kutsal ifadelerinde de
görülür. O sebeple öncelikle kutsalın tasavvuruna daha sonra o tasavvura yüklenmiş
dişil anlama bakmak yerinde olacaktır. Bu araştırmanın amacı, iki maddede
toplanabilir: a) ilk zamanlardaki Tanrı tasavvurunu konu edinen mitlerden de
yardım alarak o hikâyelerle aramızda yüzlerce yıl fark olmasına rağmen bugünün
kadın algısı, anlatı ve anlama şeklinin psikolojik, sosyolojik ve dini açıdan
yansımalarının genel çerçevesini anlamaya çalışmak, b) İnsan doğasına özgü bir
semboller sistemi olan mitoloji ile insanın psikolojisi arasında bağ kuran ve
bunu din psikolojisini de kullanarak ele alan Freud, Jung ve Fromm’un
yaklaşımlarındaki kadın tasavvurunu ortaya çıkarmaktır. </span> </span> </p> <p> </p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;margin:3pt 0cm;text-indent:0cm;"> <span style="font-size:9pt;font-family:’Gentium Plus’;"> <span}, number={3}, publisher={Sivas Cumhuriyet University}