TY - JOUR T1 - Schiller: Sanatın Oyunda Özgürlük Olarak Yansıması AU - Yıldız Turan, Esra PY - 2019 DA - June JF - Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi JO - ATASOBED PB - Ataturk University WT - DergiPark SN - 1304-4990 SP - 505 EP - 513 VL - 23 IS - 2 LA - tr AB - Bu çalışmada Schiller’in oyun olarak sanat kuramı çerçevesindesanat anlayışı üzerinde durulacaktır. Schiller;şair,filozof,tarihçi ve en önemlisi de dram yazarıdır. Sanat bağlamında oyun kuramı, ilk kezSchiller tarafından geniş bir çerçevede dile getirilmiştir. Sanat ile oyunarasında her daim bir benzerlik kurulmuştur. Bunun sebebi, her iki etkinliğinde ereğinin kendinde bulunmasıdır. Her iki etkinlik de insanı gündeliksıkıntılardan kurtarır ve ona özgürlük duygusu verir. Oyun oynayan birçocuk için oyunun dışında bir başka erek, bir başka dünya yoktur, çocuk sadece oynamakiçin oynar. Bu görüşe göre, sanat etkinliğini bir oyun gibi değerlendirmekgerekir. Schiller’e göre İnsan, oynadığı sürece taminsandır. O, bu sözü“İnsanı gerçek özgürlüğe ancak sanat kavuşturabilir” anlamında kullanmıştır. Sanatın,oyun gibi sadece bir kurgu olmayıp, aynı zamanda zihinsel ve duygusal karmaşıkbir olgu olduğunu söyleyenler de vardır. Onlar için sanat, yalın bir oyun değilaynı zamanda yaratıcı ve üretici bir oyundur. Schiller oyunyazarı, şair ve düşünür kimliğiyle, güzeli yorumlamış ve insanın estetik eğitimigibi özgün bir alan meydana getirerek katkıda bulunmuştur. Bireyin estetikolarak eğitilmesini ön görerek, konuyla ilgili felsefi ve sosyo-politikyorumlarda bulunmuştur. Bu bağlamda, güzel kavramıyla ilgili olarak, içtepibiçimleri (duyu, biçim, oyun), estetik algı, estetik-özgürlük ilişkisi,estetik-eğitim ilişkisi gibi kavramsal ve metodolojik bakımdan özgün katkılarsağlamıştır. Schiller’e göre, insanda iki önemli içtepi bulunmaktadır. Buiçtepilerden birincisi duyumsal, diğeri de formel içtepidir. Duyumsal içtepiher daim değişim için bastırırken, formel içtepi ise birliği, sürekliliği vedevamlılığı arayıp durmaktadır. Bu iki içtepinin de sınırlanmaya ihtiyacı vardır.Örneğin, duyumsal içtepi ahlak yasalarına zarar verebileceği gibi formel içtepide ise duygular zarara uğrayabilmektedir. Burada sözü edilen duyguyu “içimizdekihayvan” olarak nitelendirebiliriz. Kısaca bu iki temel içtepi arasındaki uyum,üçüncü bir içtepiyle yani oyun içtepisiyle sağlanabilir. Oyun içtepisi isesanatla ortaya çıkmaktadır. İnsandaki bölünmüşlüğün, yabancılaşmanın ilacı da yinesanattır. Schiller’e göre, “sanat özgürlüğün kızıdır”. KW - Schiller KW - sanat KW - oyun CR - Albayrak, M. (2012). Estetik’ in Serüveni-Sanat Felsefesi. Ankara: Akçağ Yayınları. Arslan, A. (1999). Felsefeye Giriş. Ankara: Vadi Yayınları. Aytaç, G. (2008). Schiller. Ankara: Doğu Batı Yayınları. Cevizci, A. (1999). Paradigma Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları. Kula, O. B. (2012). Kant, Schiller, Heidegger- Estetik ve Edebiyat. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Nietzsche, F. (1956). Yunanlıların Trajik Çağında Felsefe. (Çev. N. Hızır). Ankara: İş Bankası Kültür Cep Kitapları. Schiller, J. F. (1965). İnsanın Estetik Eğitimi Üzerine Bir Dizi Mektup. (Çev. M. Özgü ) İstanbul: Milli Eğitim Basım evi. Soğancı, İ. Ö. (2014). Sanat Felsefesi ve Estetik (Yayınlanmamış ders Notları). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi. Soykan, Ö. N. (1991). “Sanatın Kaynağı Sorunu Oyun ve Dans”. Felsefe Dünyası Dergisi, 2, 39-54. Soykan, Ö. N. (2015). Estetik ve Sanat Felsefesi. İstanbul: Pinhan Yayıncılık. Tunalı, İ. (1983). Estetik Beğeni. İstanbul: Say Kitap Pazarlama. Ulaş, S. E. (2002). Felsefe Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/ataunisosbil/issue//548240 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/770786 ER -